Boeiend en intrigerend

Tijdens haar studie aan de VU Amsterdam publiceerde Sophie Tak verhalen in het inmiddels opgeheven literaire tijdschrift Moxi. Daarnaast schreef ze recensies voor het dagblad Trouw en was ze redacteur voor het tijdschrift vakTaal. Momenteel is ze docent Nederlands en als auteur debuteerde ze in 2020 met de roman Phineas’ feest, waar ze vijf jaar aan heeft gewerkt en waar acht versies van zijn gemaakt. De personages zaten al langer in haar hoofd, maar ongeveer acht jaar geleden, tijdens het voeden van haar zoon, vielen alle stukjes op z’n plaats en had ze een verhaal.

Ter gelegenheid van de geboorte van haar zoontje Phineas geeft Lea Ouwenaer een kraamfeestje. Haar zus Adelien en haar moeder Tanneke/Tamarinde zijn hierbij ook aanwezig. Na een conflict hebben haar vader Hilmar en haar broer Johannes het ouderlijk huis verlaten en vervolgens niets meer van zich laten horen. Hilmar laat zich door Max, een vriend van Lea, overhalen om als introducé naar het feest te komen. Hij zal dan voor het eerst sinds lange tijd zijn familie weer zien. Tegelijkertijd laat ook Johannes iets van zich horen en eveneens op het feestje zijn. Hoe zullen de familieleden op elkaars aanwezigheid reageren?

Phineas’ feest wordt verteld vanuit het perspectief van de vijf leden van een lichtelijk ontwricht gezin. Elk van hen vertelt haar of zijn verhaal in een eigen deel. Dat gebeurt in het heden, hoewel het er alle schijn van heeft dat dat toch ook alweer een aantal jaren geleden is. Door middel van veel flashbacks maakt het eveneens een sprong naar eenentwintig jaar eerder. Twee decennia geleden is er namelijk iets gebeurd waardoor het gezin grotendeels uit elkaar is gevallen. Wat dit voorval was, wordt pas ver in de verhaallijn duidelijk. Dit zorgt voor een geringe mate van spanning, de lezer wil immers te weten komen wat de oorzaak van dat verstoorde gezinsleven is. Het is daarom vooral het gevoel van nieuwsgierigheid dat hem prikkelt, het willen weten.

Wat al meteen opvalt, is de beeldende en invoelende schrijfwijze van de auteur. Je ziet voor je wat er gebeurt, maar daarnaast kun je je ook heel goed in de personages inleven. De lezer, die alles in zekere zin van een afstand bekijkt, voelt met ieder van hen mee, kan zich met hen vereenzelvigen. Door de opzet van het verhaal kom je ruim voldoende over hen te weten en leer je ze ook goed kennen. Wanneer een van de personages in het eigen verhaal iets niet verteld heeft, komt het in dat van een ander wel naar voren. Zo ontstaat er een totaalbeeld van het gezin, hoe ze in het heden fungeren, maar ook hoe ze die twintig jaar eerder waren, wat ze deden en waardoor alles zo faliekant mis is gegaan.

Van begin af aan is te merken dat de plot erop gericht is de vijf gezinsleden weer bij elkaar te brengen, dit geldt dan in het bijzonder voor Hilmar en Johannes, zij zijn immers degenen die de anderen destijds hebben verlaten. Het pad naar die ontmoeting gaat gepaard met enkele plotwendingen, waarvan sommige ietwat verrassend zijn. Uiteindelijk leidt dat tot een enigszins open einde, de lezer kan er in wezen een eigen invulling aan geven. Vlak daarvoor vindt echter nog een dramatisch incident plaats, hiervan krijg je de indruk dat dit wat gezocht is, maar het past echter wel in de aard van het verhaal en met name het personage.

Ondanks de vijf verschillende subplots loopt er wel een rode draad door Phineas’ feest heen. Dat is Johannes, hij is de as waar alles om draait. Hij, maar zeker ook de anderen, zorgen voor een boeiend en intrigerend verhaal waardoor Tak over een prima debuut mag spreken.