Een zorgvuldig opgebouwd verhaal over vriendschap, kunst en kwetsbaarheid

Ik heb Dius van Stefan Hertmans met grote waardering gelezen. Wat mij vooral boeit, is hoe Hertmans in twee verweven lagen — een verleden in de jaren 1980 en een latere reflectie — een subtiele, maar intense relatie tussen twee heel verschillende personen tot leven brengt
Het verhaal ontvouwt zich als volgt: Anton, een kunsthistoricus en docent, ontmoet op de universiteit de student Dius, een getalenteerde ambachtsman met een uitzonderlijk gevoel voor schoonheid. Dius nodigt hem uit naar Ganzenvliet, een afgelegen pakhuis aan de Vlaamse kust, waar hij kunst maakt. In die afgezonderde ruimte groeit een diepe, existentiële verbondenheid, die An­ton ertoe brengt zijn werk aan zijn doctoraat te verplaatsen en uiteindelijk afstand te doen van zijn relatie
De roman zoomt in op thema’s als vriendschap, liefde, verlies, ouder worden en kwetsbaarheid — zonder dramatiek, maar wel met contemplatieve intensiteit
Wat het boek extra diepgang geeft, is de essayistische stijl: uitgebreide, rijk gearceerde uitweidingen over beeldende kunst, klassieke muziek en filosofie, verweven met persoonlijke reflecties. Het is alsof je door een klassiek museum wandelt, met werken van oude meesters en componisten
Tegelijk brengt Hertmans een heldere, nuchtere toon, zonder te vervallen in een emotionele aanval: de stijl is precies en beheerst, met ruimte voor contemplatie
De gecombineerde aanpak van verhaal en essayistisch commentaar kan voor sommige lezers intensief zijn, maar ik vond dat net de kracht: het vereist geduld, en geeft je daarvoor een waardevolle roman