Aline Sax geeft geschiedenis een gezicht

Aline Sax heeft geschiedenis gestudeerd en schreef haar doctoraat over de tweede wereldoorlog. Haar historische jeugdboek ’Wat ons nog rest’ heeft de Boon-literatuurprijs voor kinder- en jeugdboeken gewonnen. Volgens haar is er niets abnormaals aan een historica die fictie schrijft, omdat je zo de oude wereld tot leven kan wekken.

We luisteren.
Door het bidden,
het jammeren,
het huilen heen,
luisteren we naar buiten.

In ’Wat ons nog rest’ probeert een zeventienjarig meisje op het einde van de tweede wereldoorlog uit de klauwen van de Russische soldaten te blijven. Berlin ligt in puin, er is voedselschaarste en op haar familie hoeft ze niet te rekenen. Pas op het einde van haar vluchtavontuur kom je haar naam te weten. Haar persoonlijkheid van bange doorzetter is je dan al lang duidelijk.

Vrouwen kruipen naar buiten,
vanonder het puin,
onder het stof.

Belangrijker dan de inhoud is de vormgeving in deze verzennovelle. Ieder woord is belangrijk: let op het lidwoord bij ’einde’ en ’begin’, de titels van de twee delen van deze young adult. De plaats van de woorden en zelfs de witregels hebben een betekenis. De klank en het ritme van haar poëtische taalgebruik benadrukken zowel de miserie van het bange meisje als ook de kracht van de vrouw in wording.

Alles
hebben wij
aan de Führer
te danken.
Ook de ruïnes.
De vermiste vaders.
De dode broers.

Het is ongelooflijk, hoe Aline Sax in het hoofd van een volk kan kruipen dat niet het hare is, zich in een situatie kan inleven die ze zelf nooit heeft beleefd, zich in een tijd kan verplaatsen die voltooid verleden is. Of toch niet? Er lopen nog altijd Henrikes rond die hét gevaar proberen te ontvluchten. Dagelijks bewijzen ze, hoeveel (veer)kracht er in meisjes en vrouwen schuilt.