Lezersrecensie
Meisje kun je koken?
Maria Kager is literatuurwetenschapster, haar vader was gevangenisdirecteur én ze woonde naast de Koepelgevangenis in Haarlem. Al deze zaken krijgen een plaats in De buitengewoon geslaagde opvoeding van Frida Wolf: een cocktail van jeugdherinneringen, onderzoeken en een ongebreidelde fantasie. De roman won in 2024 de Bronzen Uil (juryprijs én lezersprijs) en staat op de longlist van de Hebban debuutprijs.
Frida’s vader steelt de show: een gevangenisdirecteur die met zijn dochter uit stelen gaat. Frida’s moeder houdt hem in evenwicht, als ze thuis is, want ze is drukdrukdruk. Helaas verliest Frida haar moeder veel te vroeg en wordt ze zo zelf een jonge moeder voor haar alcoholverslaafde vader. Meisje kun je koken? laat geen lezer onberoerd. Je ouders kan je niet kiezen, je kan ze alleen maar verliezen. Als ook haar vader uit haar leven verdwijnt, neemt hij de grappen en grollen mee. In het begin van het verhaal is er veel miserie en zijn er evenredig veel hilarische anekdotes. Naar het einde toe wordt de toon serieuzer en gaat de ik-verteller over in een je-vorm. Frida is naar Mexico op reis gegaan, maar had de gevangenis meegenomen. Ze voelt dat ze komaf moet maken met haar verleden om een toekomst op te bouwen.
De buitengewoon geslaagde opvoeding van Frida Wolf wordt chronologisch verteld, maar is toch op een bijzondere manier opgebouwd. Op het scharniermoment van de coming of age van Frida staat een deels fictieve biografie van de architecten Metzelaar sr. en jr. Het ongeluk dat beide heren in hun privéleven treft, slaat ook toe bij Frida. Vele hoofdstukken hebben een plastische en soms misleidende titel die je pas bij of na het lezen begrijpt zoals Misdaad en straf, Kontje Pils of De paus en het pistool.
In haar vlotte schrijfstijl zit niet alleen een gezonde dosis humor. De gebruikte stijlfiguren zijn goed gedoseerd. In een herhaling schuilt het gevaar dat het al snel teveel wordt, maar hier doet 'Je zou er niks van krijgen als je eens een boek zou openslaan' je telkens weer glimlachen. Dit is met een korreltje zout te nemen, net zoals haar vader haar ‘domme gans’ noemt, want Frida's literaire en filosofische kennis is indrukwekkend. De personificaties van zowel kruimeldief als wasmachine zijn origineel: “alsof ze van teveel vet eten een te hoge cholesterol had gekregen.”
De luchtige schrijfstijl zorgt ervoor dat de zware thema's behapbaar blijven. De vraag naar het aandeel van nurture en nature speelt tot op het einde een cruciale rol: Frida's dochtertje speelt 'gevangenisje'. Wat is de invloed van opgroeien naast een gevangenis, met een alcoholverslaafde vader en een moeder die meer aandacht heeft voor het schreeuwmeisje dan voor haar? Sommige zaken worden helaas enkel aangestipt, zoals de afasie of PTSS als gevolg van het ongeval.
“Je hebt gelezen over kinderen die de trauma’s van hun ouders en grootouders overerven in hun DNA. Kan je ook een gevangenis in je DNA hebben? Zelf weet je zeker dat je een gevangenis in je genen hebt, of in ieder geval in je hoofd.”
Subtiele hints zoals "Dr. Maria Kager onderzoekt gevangenisarchitectuur" duiden op het deels autobiografische karakter van dit boek. Ze heeft literatuurwetenschappen gestudeerd en laat een overvloed aan verwijzingen naar bekende auteurs en hun werken uit haar pen vloeien. Een literair feestje. Behendig laat ze enkel zinnen Frans uit Frida’s mond komen, als ze in een Frans hospitaal ligt, of zelfs enkele woorden Spaans in Mexico. Dit helpt om de juiste sfeer te creëren.
Hoe blijf je normaal in een verhaal vol excentrieke personages? Hoe reageer je als je vader sympathie heeft voor iemand die zijn vrouw heeft vermoord of een klasgenoot die zijn vriendin heeft doodgestoken? Je sympathie gaat uit naar de ouders die hun dochter zijn verloren en niet naar de rijke ouders die een advocaat kunnen betalen om beperkt toerekeningsvatbaar te pleiten. Je lijkt op Scout in To Kill A Mockingbird, leert al vroeg zonder moeder je mannetje staan en ontwikkelt een sterk (on)rechtvaardigheidsgevoel. Je zielsverwantschap met Frida Kahlo is fraai in je eigen verhaal verweven.
Een wervelend verhaal waarin een gevangenis een centrale plaats inneemt en pas naar het einde toe in rustiger vaarwater terechtkomt. Door de uitgekiende opbouw, een sterk hoofdpersonage met in haar kielzog enkele excentriekelingen en een gezonde dosis humor die de pittige thema’s tempert, is dit één van de beste Nederlandstalige debuten.
Frida’s vader steelt de show: een gevangenisdirecteur die met zijn dochter uit stelen gaat. Frida’s moeder houdt hem in evenwicht, als ze thuis is, want ze is drukdrukdruk. Helaas verliest Frida haar moeder veel te vroeg en wordt ze zo zelf een jonge moeder voor haar alcoholverslaafde vader. Meisje kun je koken? laat geen lezer onberoerd. Je ouders kan je niet kiezen, je kan ze alleen maar verliezen. Als ook haar vader uit haar leven verdwijnt, neemt hij de grappen en grollen mee. In het begin van het verhaal is er veel miserie en zijn er evenredig veel hilarische anekdotes. Naar het einde toe wordt de toon serieuzer en gaat de ik-verteller over in een je-vorm. Frida is naar Mexico op reis gegaan, maar had de gevangenis meegenomen. Ze voelt dat ze komaf moet maken met haar verleden om een toekomst op te bouwen.
De buitengewoon geslaagde opvoeding van Frida Wolf wordt chronologisch verteld, maar is toch op een bijzondere manier opgebouwd. Op het scharniermoment van de coming of age van Frida staat een deels fictieve biografie van de architecten Metzelaar sr. en jr. Het ongeluk dat beide heren in hun privéleven treft, slaat ook toe bij Frida. Vele hoofdstukken hebben een plastische en soms misleidende titel die je pas bij of na het lezen begrijpt zoals Misdaad en straf, Kontje Pils of De paus en het pistool.
In haar vlotte schrijfstijl zit niet alleen een gezonde dosis humor. De gebruikte stijlfiguren zijn goed gedoseerd. In een herhaling schuilt het gevaar dat het al snel teveel wordt, maar hier doet 'Je zou er niks van krijgen als je eens een boek zou openslaan' je telkens weer glimlachen. Dit is met een korreltje zout te nemen, net zoals haar vader haar ‘domme gans’ noemt, want Frida's literaire en filosofische kennis is indrukwekkend. De personificaties van zowel kruimeldief als wasmachine zijn origineel: “alsof ze van teveel vet eten een te hoge cholesterol had gekregen.”
De luchtige schrijfstijl zorgt ervoor dat de zware thema's behapbaar blijven. De vraag naar het aandeel van nurture en nature speelt tot op het einde een cruciale rol: Frida's dochtertje speelt 'gevangenisje'. Wat is de invloed van opgroeien naast een gevangenis, met een alcoholverslaafde vader en een moeder die meer aandacht heeft voor het schreeuwmeisje dan voor haar? Sommige zaken worden helaas enkel aangestipt, zoals de afasie of PTSS als gevolg van het ongeval.
“Je hebt gelezen over kinderen die de trauma’s van hun ouders en grootouders overerven in hun DNA. Kan je ook een gevangenis in je DNA hebben? Zelf weet je zeker dat je een gevangenis in je genen hebt, of in ieder geval in je hoofd.”
Subtiele hints zoals "Dr. Maria Kager onderzoekt gevangenisarchitectuur" duiden op het deels autobiografische karakter van dit boek. Ze heeft literatuurwetenschappen gestudeerd en laat een overvloed aan verwijzingen naar bekende auteurs en hun werken uit haar pen vloeien. Een literair feestje. Behendig laat ze enkel zinnen Frans uit Frida’s mond komen, als ze in een Frans hospitaal ligt, of zelfs enkele woorden Spaans in Mexico. Dit helpt om de juiste sfeer te creëren.
Hoe blijf je normaal in een verhaal vol excentrieke personages? Hoe reageer je als je vader sympathie heeft voor iemand die zijn vrouw heeft vermoord of een klasgenoot die zijn vriendin heeft doodgestoken? Je sympathie gaat uit naar de ouders die hun dochter zijn verloren en niet naar de rijke ouders die een advocaat kunnen betalen om beperkt toerekeningsvatbaar te pleiten. Je lijkt op Scout in To Kill A Mockingbird, leert al vroeg zonder moeder je mannetje staan en ontwikkelt een sterk (on)rechtvaardigheidsgevoel. Je zielsverwantschap met Frida Kahlo is fraai in je eigen verhaal verweven.
Een wervelend verhaal waarin een gevangenis een centrale plaats inneemt en pas naar het einde toe in rustiger vaarwater terechtkomt. Door de uitgekiende opbouw, een sterk hoofdpersonage met in haar kielzog enkele excentriekelingen en een gezonde dosis humor die de pittige thema’s tempert, is dit één van de beste Nederlandstalige debuten.
1
Reageer op deze recensie
Meer recensies van La vida es bella
Gesponsord
Als François de bewusteloze, mysterieuze Elsa aantreft, besluit hij haar te verzorgen. Geleidelijk aan geven ze hun geheimen aan elkaar bloot. Schrijf je nu in voor de Hebban Leesclub.
