Lezersrecensie
Diepgravende en meditatieve roman
‘In het daglicht glimlachte het echtpaar, bij maanlicht verzonken ze in gedachten, en zo ging het ene jaar rustig over in het andere.’ (p. 192-193)
De poort is een prestatie van formaat van vertaler Luk Van Haute, die het eerste boek van literair platform Karakters.nu voor zijn rekening nam. Er werd gekozen voor literair zwaargewicht Sōseki Natsume, wellicht Japans meest vereerde moderne schrijver, om hun reeks van vergeten klassiekers af te trappen. Op de achterflap staat enkel een citaat van Haruki Murakami, die andere vereerde moderne Japanse schrijver, waaruit zijn schatplichtigheid spreekt: ‘Sōseki Natsume behoort tot het allerbeste wat de Japanse literatuur te bieden heeft.’ Geen woord aan gelogen.
Maar terug naar Luk Van Haute, die voor de gelegenheid een begeleidend essay schreef over zijn reis naar Japan en zijn inspanningen om De poort te vertalen. Dit was het tweede boek van Natsume dat ik las en ik ben blij dat dit essay inbegrepen is in de publicatie. Het verschafte me de nodige context, wat hielp om het boek in perspectief te plaatsen. Want hoewel ik meen een en ander van Japan af te weten en er zelf nota bene twee keer een maand lang verbleef, stelde dit boek me toch een aantal keer voor een raadsel. Aan de vertaling heeft het in elk geval niet gelegen, want die is buitengewoon leesbaar en verschoond van storende herhalingen of verhinderend taalgebruik.
De titel, De poort, verwijst naar een sleutelpassage in het slotstuk van het boek. Protagonist Sosuke reist af naar een boeddhistische tempel in Kamakura om bij zichzelf te rade gaan. Het verleden hangt als een molensteen om zijn nek, waardoor Sosuke het idee krijgt dat hij voor een keuze staat: confronteer ik mijn verleden of negeer ik het? Gaat Sosuke door de poort of is hij gedoemd om voor haar gesloten deuren te vertoeven? Hoezeer hij het ook probeert blijkt Sosuke niet bij machte om die keuze te maken. Spoilers: zo eindigt de roman dan ook, zonder een Siddhartha-achtige climax. In eerste instantie vond ik dat lastig te verteren – waar lees je anders 300 pagina's naartoe? – maar het past bij de centrale thematiek van het boek (namelijk: het voortkabbelende leven) en in het oeuvre van Natsume (het frivolereI Am a Cat, dat ik vorig jaar las, eindigt op een soortgelijke wijze).
Zoals Van Haute in zijn essay aankaart, blijft er veel onduidelijk na het omslaan van de laatste bladzijde. Het zal mijn Westerse drang zijn om dergelijke losse uiteinden vast te willen knopen en niet te laten bungelen, maar het liet me toch ietwat onvoldaan achter. Dat is absoluut geen diskwalificatie van het boek: De poort is een diepgravende en meditatieve roman, gelardeerd met sieraden van zinnen, zoals bijvoorbeeld het bovenstaande citaat, en memorabele figuren. Het is eerder een bevestiging dat ik zelf nog een hele weg te gaan heb voordat ik de poort heb bereikt en haar weet te passeren.
De poort is een prestatie van formaat van vertaler Luk Van Haute, die het eerste boek van literair platform Karakters.nu voor zijn rekening nam. Er werd gekozen voor literair zwaargewicht Sōseki Natsume, wellicht Japans meest vereerde moderne schrijver, om hun reeks van vergeten klassiekers af te trappen. Op de achterflap staat enkel een citaat van Haruki Murakami, die andere vereerde moderne Japanse schrijver, waaruit zijn schatplichtigheid spreekt: ‘Sōseki Natsume behoort tot het allerbeste wat de Japanse literatuur te bieden heeft.’ Geen woord aan gelogen.
Maar terug naar Luk Van Haute, die voor de gelegenheid een begeleidend essay schreef over zijn reis naar Japan en zijn inspanningen om De poort te vertalen. Dit was het tweede boek van Natsume dat ik las en ik ben blij dat dit essay inbegrepen is in de publicatie. Het verschafte me de nodige context, wat hielp om het boek in perspectief te plaatsen. Want hoewel ik meen een en ander van Japan af te weten en er zelf nota bene twee keer een maand lang verbleef, stelde dit boek me toch een aantal keer voor een raadsel. Aan de vertaling heeft het in elk geval niet gelegen, want die is buitengewoon leesbaar en verschoond van storende herhalingen of verhinderend taalgebruik.
De titel, De poort, verwijst naar een sleutelpassage in het slotstuk van het boek. Protagonist Sosuke reist af naar een boeddhistische tempel in Kamakura om bij zichzelf te rade gaan. Het verleden hangt als een molensteen om zijn nek, waardoor Sosuke het idee krijgt dat hij voor een keuze staat: confronteer ik mijn verleden of negeer ik het? Gaat Sosuke door de poort of is hij gedoemd om voor haar gesloten deuren te vertoeven? Hoezeer hij het ook probeert blijkt Sosuke niet bij machte om die keuze te maken. Spoilers: zo eindigt de roman dan ook, zonder een Siddhartha-achtige climax. In eerste instantie vond ik dat lastig te verteren – waar lees je anders 300 pagina's naartoe? – maar het past bij de centrale thematiek van het boek (namelijk: het voortkabbelende leven) en in het oeuvre van Natsume (het frivolereI Am a Cat, dat ik vorig jaar las, eindigt op een soortgelijke wijze).
Zoals Van Haute in zijn essay aankaart, blijft er veel onduidelijk na het omslaan van de laatste bladzijde. Het zal mijn Westerse drang zijn om dergelijke losse uiteinden vast te willen knopen en niet te laten bungelen, maar het liet me toch ietwat onvoldaan achter. Dat is absoluut geen diskwalificatie van het boek: De poort is een diepgravende en meditatieve roman, gelardeerd met sieraden van zinnen, zoals bijvoorbeeld het bovenstaande citaat, en memorabele figuren. Het is eerder een bevestiging dat ik zelf nog een hele weg te gaan heb voordat ik de poort heb bereikt en haar weet te passeren.
1
Reageer op deze recensie
