Ontroerend familie-epos met waardevolle inzichten rond Libanon en trauma

Samir, het hoofdpersonage in “De zoon van de verhalenverteller”, groeit als zoon van Libanese vluchtelingen op in het veilige Duitsland. Hij heeft een zeer sterke band met zijn vader, voornamelijk door de meest wonderlijke verhalen die deze laatste hem voor het slapengaan vertelt. Kort na een merkwaardig voorval met een dia verdwijnt zijn vader met de noorderzon. Samir ontwikkelt zich tot een in zichzelf gekeerde eenzaat en richt zich enkel nog op de mogelijke terugkeer van zijn vader of wil op zijn minst het mysterie achter zijn verdwijnen ontsluieren. Zodra hij volwassen is, vertrekt hij dan ook naar Libanon om daar de antwoorden op de knagende vragen te vinden.
Samir is het overduidelijke hoofdpersonage in het boek en als lezer kan je heel wat empathie opbrengen voor hetgeen hij heeft meegemaakt en de mate waarin hij hier nog steeds mee worstelt. Samir draagt figuurlijk een "zware rugzak" met zich mee: het vertrek van zijn vader en het vroegtijdig wegvallen van zijn moeder zijn een zware last om dragen en belemmeren hem om zich in het heden volledig te ontplooien. Hij worstelt met schuldgevoelens en is een beetje een in zichzelf gekeerde eenzaat. Hakim (een vriend van de vader van Samir die Samir een beetje als zijn eigen zoon is gaan beschouwen) en Yasmin (zijn goede vriendin) zijn zeer aansprekende nevenpersonages door de manier waarop zij er in slagen hun pijnlijke verleden te verwerken en steun te bieden aan Samir.
Grosso modo beslaat het verhaal een tijdsperiode van zo'n dertig jaar. De auteur neemt hier een dikke vierhonderd blz "de tijd" voor. Zoals voor de meeste romans het geval is, wordt het verhaal niet op een lineaire wijze (chronologisch) verteld. Het gebruik van flashbacks zorgt er voor dat de lezer verplicht is bij de les te blijven. De flashbacks geven geleidelijk aan meer info prijs die de lezer in staat moet stellen de toestand van de personages in het heden ten volle te begrijpen.
Het is voor mij niet helemaal duidelijk of de auteur een overkoepelende boodschap heeft willen meegeven. Er zijn ongetwijfeld wel een aantal deelboodschappen (of “levenslessen”) uit “De zoon van de verhalenverteller” te halen en deze hangen voor een stuk ook samen met het individuele perspectief of gevoeligheden van de lezer.
Samir is een beschadigd individu. Het verleden houdt hem in een soort verstikkende wurggreep. Hij worstelt met schuldgevoelens en is een beetje een in zichzelf gekeerde eenzaat. Yasmin en Hakim daarentegen zijn duidelijk beter in staat de trauma's uit hun verleden te verwerken. Het grote belang van het vermogen om het verleden achter je te kunnen laten en in niet in de weg te laten staan van zelfrealisatie in het heden lijkt mij alvast een belangrijke boodschap die uit de roman de halen valt.
De auteur leert ons ook Libanon beter te begrijpen en wijst ons op de grote religieuze en culturele diversiteit. Door deze diversiteit is ook de blik van inwoners onvermijdelijk gekleurd en kunnen zij het land niet op objectieve wijze volledig doorgronden, laat staan dat een buitenstaander (zoals Samir) daar toe in staat zou zijn.
Op basis van de info op de leesclubpage en het leesfragment leek “De zoon van de verhalenverteller” mij een intrigerend boek, waarin Pierre Jarawan de zoektocht van een zoon naar zijn vader verbindt met de recente bewogen geschiedenis van Libanon. Op basis van het leesfragment sprak de vlotte schrijfstijl, de treffende sfeerschepping en de opbouw mij in ieder geval aan. Tevens verwachtte ik een ontroerend familie-epos waarbij je ook heel wat wijzer wordt met betrekking tot de conflictsituatie in het Midden-Oosten en Libanon in het bijzonder. Het boek heeft mijn verwachtingen grotendeels waargemaakt. Er zullen mij een aantal waardevolle inzichten bijblijven (vb. door de grote religieuze en culturele diversiteit is ook de blik van inwoners onvermijdelijk gekleurd en kunnen zij het land niet op objectieve wijze volledig doorgronden, de mate waarin traumatische gebeurtenissen uit zijn verleden en de schuldgevoelens Samir in een soort verstikkende wurggreep houden).
Wanneer de tweede roman van Pierre Jarawan in de boekhandel “mijn pad kruist”, zal ik deze op zijn minst met mijn volle aandacht bekijken en waarschijnlijk ook aanschaffen.