Lezersrecensie
Steeds op zoek naar liefde
Welbeschouwd (1956) is de tweede roman van Elizabeth Jane Howard (1923-2014), een Engelse auteur die in eigen land en ook bij ons aanvankelijk niet de waardering kreeg die zij verdiende. Dit veranderde door De Cazalets. Zowel in de vijfdelige Cazalets-reeks als in Welbeschouwd zijn veel autobiografische elementen aanwezig.
Welbeschouwd beschrijft het leven van Antonia in vijf delen, die in omgekeerde volgorde sleutelmomenten tonen uit haar leven vanaf 1926, ze is dan 19, tot 1950. De 43-jarige Antonia hoort dat haar man Conrad van haar wil scheiden. Ze heeft het gevoel dat ze oud is, voelt zich nutteloos en mislukt. Haar volwassen kinderen gaan hun eigen gang. In plaats van zich bezig te houden met haar toekomst, voelt ze een sterk verlangen om zich in gedachten terug te trekken in het leven dat ze kende.
Howard schrijft in een heldere, nauwgezette en onconventionele stijl met soms lange zinnen. Af en toe gebruikt ze bijzondere metaforen die bij lezing veel aandacht verdienen. Vertaler Inge Kok heeft een zorgvuldige vertaling afgeleverd. Hilary Mantel schreef in 2016, ter gelegenheid van de Engelse heruitgave van Welbeschouwd, een uitgebreid voorwoord waarin zij Howard, die op latere leeftijd vriendschap met haar sloot, de eer geeft die haar toekomt als een 20-ste-eeuwse Jane Austen. Mantel benoemt onder andere de technische vaardigheid van Howard bij het achteruit vertellen van het verhaal, en ook haar bijzondere stijl ‘die fonkelt en bruist’.
Een voorbeeld: 'Ze borstelde, kamde en kapte haar haar, terwijl ze zich afvroeg op welke leeftijd mensen het kwetsbaarst waren: wanneer je heel jong was, met een vermetele, mooie veerkracht, verliefd op jezelf en op iedereen die van je hield, of later, wanneer ervaringen konden worden vergeleken en toekomstige kansen waren verkleind; of nog later, midden in het bos, waar de bomen voor je zo afschuwelijk leken op de bomen achter je, en het kreupelhout van je verleden tijdens het passeren aan je bleef haken, je aanklampte en aan je trok.' Een originele metafoor die echo’s oproept van Dante’s donkere woud, maar een eigen accent legt op geheugen en levenservaring.
Naarmate het verhaal meer vertelt over het verleden van Antonia, raak je meer en meer betrokken bij haar leven. Hoe kon deze conventionele upper middle class dame ooit kiezen voor die zelfingenomen en egoïstische echtgenoot?
Welbeschouwd beschrijft het leven van Antonia in vijf delen, die in omgekeerde volgorde sleutelmomenten tonen uit haar leven vanaf 1926, ze is dan 19, tot 1950. De 43-jarige Antonia hoort dat haar man Conrad van haar wil scheiden. Ze heeft het gevoel dat ze oud is, voelt zich nutteloos en mislukt. Haar volwassen kinderen gaan hun eigen gang. In plaats van zich bezig te houden met haar toekomst, voelt ze een sterk verlangen om zich in gedachten terug te trekken in het leven dat ze kende.
Howard schrijft in een heldere, nauwgezette en onconventionele stijl met soms lange zinnen. Af en toe gebruikt ze bijzondere metaforen die bij lezing veel aandacht verdienen. Vertaler Inge Kok heeft een zorgvuldige vertaling afgeleverd. Hilary Mantel schreef in 2016, ter gelegenheid van de Engelse heruitgave van Welbeschouwd, een uitgebreid voorwoord waarin zij Howard, die op latere leeftijd vriendschap met haar sloot, de eer geeft die haar toekomt als een 20-ste-eeuwse Jane Austen. Mantel benoemt onder andere de technische vaardigheid van Howard bij het achteruit vertellen van het verhaal, en ook haar bijzondere stijl ‘die fonkelt en bruist’.
Een voorbeeld: 'Ze borstelde, kamde en kapte haar haar, terwijl ze zich afvroeg op welke leeftijd mensen het kwetsbaarst waren: wanneer je heel jong was, met een vermetele, mooie veerkracht, verliefd op jezelf en op iedereen die van je hield, of later, wanneer ervaringen konden worden vergeleken en toekomstige kansen waren verkleind; of nog later, midden in het bos, waar de bomen voor je zo afschuwelijk leken op de bomen achter je, en het kreupelhout van je verleden tijdens het passeren aan je bleef haken, je aanklampte en aan je trok.' Een originele metafoor die echo’s oproept van Dante’s donkere woud, maar een eigen accent legt op geheugen en levenservaring.
Naarmate het verhaal meer vertelt over het verleden van Antonia, raak je meer en meer betrokken bij haar leven. Hoe kon deze conventionele upper middle class dame ooit kiezen voor die zelfingenomen en egoïstische echtgenoot?
1
Reageer op deze recensie
