Lezersrecensie
Een bewogen familiegeschiedenis met ‘roots’ in de slavernij.
De Doorsons - Roline Redmond.
(op zoek naar een Afro-Amerikaanse slavenfamilie in het Caribisch gebied)
De foto van zwarte vrouwen op de cover, is ook een foto die te bewonderen is in de tentoonstelling Slavernij in het Rijksmuseum in Amsterdam.
Wie zijn die vrouwen, waarom zijn ze zo prachtig gekleed? Vragen die dan bij je opkomen, maar bij mij niet zo diep gaan als bij de schrijfster van dit boek.
Zij is een nazaat van een geslacht van tot slaaf gemaakte personen. Hun familiegeschiedenis is vertroebeld door het vernietigende organisme van de slavernij.
De aanleiding voor het schrijven van dit boek is de laatste wens van haar moeder, zij vroeg om de familiegeschiedenis in beeld te brengen. En om een Famirman Banya te organiseren. Dat is voor íedereen van de familie een kerkdienst, een helingssessie en een feest, het bestaat uit sacrale en seculiere elementen. Maar het is een kostbare aangelegenheid, familie woont verspreid over de hele wereld.
De tussenoplossing van de schrijfster was: ik probeer de geschiedenis van de Doorsons vast te leggen. Ze zou de chroniqueur worden, de ‘griot’, de boodschapper.
Ze wilde de vrouwelijke lijn vaststellen. Hoe te beginnen, waar te zoeken?
Als eerste was het toch belangrijk om de ‘oral history’ na te speuren.
En de borderellen, de nota’s van de Algemene Rekenkamer waarop de namen van de slaven staan en het ‘bedrag’ waarvoor ze zijn vrijgekocht, dat aan hun eigenaar! is uitbetaald. De achternamen werden pas gegeven in 1863 bij de afschaffing van de slavernij. Deze ‘vernaming is van essentieel belang. Slaven en contract arbeiders moesten een naam kiezen of kregen die van hun ‘eigenaar’. Maar marrons (weggelopen slaven) hoefden dat niet en kozen later namen van mensen die ze bewonderen bijv de dominee. Of namen die ze ‘leuk’ vonden. Dat vertroebelt de bloedlijn van afstammen. (blz 219-220)
The oral history achterhalen viel niet altijd mee. De mensen die nog wat konden weten en iets zouden kunnen vertellen over het verleden waren oud. Zij vertoonden soms kenmerken van dementie of andere vormen van geestelijke neergang.(p.201-202) Gelukkig gebeurde het omgekeerde ook:
“…eerst word je de deur gewezen door een oude chagrijnige man en een dag later ben je de gijzelaar van dezelfde man, die maar niet van ophouden weet te vertellen over zijn verleden…” (p.205)
Naast oral history en de borderellen zijn er ook de archieven van de geboorte- en doopregisters. De kwaliteit van deze folianten zijn niet zo best. Bij openen vallen er ‘soms’ de papiersnippers uit op de betonnen vloer. (p. 173)
Naast de onderzoeken en interviews die Redmond afneemt en beeldend beschrijft, krijg je door haar verhalen ook inzicht in het harde leven van de slaaf, die als mens niet mee telde. De Nederlanders waren erg hardvochtig. De slavencodes bij de Spanjaarden waren menselijker. Zij bezaten de bosbouw, c.q. houtkap percelen. De mannen moesten het bos in om te kappen, de vrouwen die meegingen moesten de bomen op hun hoofd!! naar de rivier dragen. Lag het aan de soort arbeid dat de Spanjaarden menselijker waren?
In 1863 werd officieel de slavernij afgeschaft, maar de slaven moesten nog 10 jaar werken voor ze echt vrij werden gelaten! De Emancipatie duurde dus zeker 10 jaar! Daarna bleven sommigen op de plantages, de meesten trokken weg. Vooral de vrouwen deden het werk! Het waren markt- of wasvrouwen. Juist deze vrouwen hebben na de Emancipatie de post-slaven-samenleving gedragen door veel gezinnen en jonge gezinnen te onderhouden.
Voor dit boek is ontzettend veel speurwerk verricht. Redmond neemt je mee op die tocht. Je ervaart als lezer ook de teleurstelling als iets niet goed loopt en je ben zeker blij als een getuige van vroeger zijn hele verhaal wil delen en zelfs nog manuscripten en foto’s meegeeft om te kopiëren. Het is een spannende zoektocht en erg ingewikkeld.
Gelukkig staan er achterin het boek volledig geconstrueerde stambomen, zodat je steeds even mee kunt kijken. De reconstructie van deze gegevens en het persoonlijke (schrijnende) verhaal van de voormoeders is in vlotte taal geschreven.
Het is een dik boek maar de moeite waard om gelezen te worden, zeker als je de tentoonstelling hebt gezien in het Rijksmuseum, dit boek geeft duidelijke (en meer) achtergrondinfo.
Een boek dat de kracht van vrouwen schetst, van feminisme - avant la lettre!
Van vrouwen, van mensen, van sterke personen in een zwart deel van de geschiedenis. Een onmisbaar achtergrond-boek, onmisbare informatie!
4 sterren.
(op zoek naar een Afro-Amerikaanse slavenfamilie in het Caribisch gebied)
De foto van zwarte vrouwen op de cover, is ook een foto die te bewonderen is in de tentoonstelling Slavernij in het Rijksmuseum in Amsterdam.
Wie zijn die vrouwen, waarom zijn ze zo prachtig gekleed? Vragen die dan bij je opkomen, maar bij mij niet zo diep gaan als bij de schrijfster van dit boek.
Zij is een nazaat van een geslacht van tot slaaf gemaakte personen. Hun familiegeschiedenis is vertroebeld door het vernietigende organisme van de slavernij.
De aanleiding voor het schrijven van dit boek is de laatste wens van haar moeder, zij vroeg om de familiegeschiedenis in beeld te brengen. En om een Famirman Banya te organiseren. Dat is voor íedereen van de familie een kerkdienst, een helingssessie en een feest, het bestaat uit sacrale en seculiere elementen. Maar het is een kostbare aangelegenheid, familie woont verspreid over de hele wereld.
De tussenoplossing van de schrijfster was: ik probeer de geschiedenis van de Doorsons vast te leggen. Ze zou de chroniqueur worden, de ‘griot’, de boodschapper.
Ze wilde de vrouwelijke lijn vaststellen. Hoe te beginnen, waar te zoeken?
Als eerste was het toch belangrijk om de ‘oral history’ na te speuren.
En de borderellen, de nota’s van de Algemene Rekenkamer waarop de namen van de slaven staan en het ‘bedrag’ waarvoor ze zijn vrijgekocht, dat aan hun eigenaar! is uitbetaald. De achternamen werden pas gegeven in 1863 bij de afschaffing van de slavernij. Deze ‘vernaming is van essentieel belang. Slaven en contract arbeiders moesten een naam kiezen of kregen die van hun ‘eigenaar’. Maar marrons (weggelopen slaven) hoefden dat niet en kozen later namen van mensen die ze bewonderen bijv de dominee. Of namen die ze ‘leuk’ vonden. Dat vertroebelt de bloedlijn van afstammen. (blz 219-220)
The oral history achterhalen viel niet altijd mee. De mensen die nog wat konden weten en iets zouden kunnen vertellen over het verleden waren oud. Zij vertoonden soms kenmerken van dementie of andere vormen van geestelijke neergang.(p.201-202) Gelukkig gebeurde het omgekeerde ook:
“…eerst word je de deur gewezen door een oude chagrijnige man en een dag later ben je de gijzelaar van dezelfde man, die maar niet van ophouden weet te vertellen over zijn verleden…” (p.205)
Naast oral history en de borderellen zijn er ook de archieven van de geboorte- en doopregisters. De kwaliteit van deze folianten zijn niet zo best. Bij openen vallen er ‘soms’ de papiersnippers uit op de betonnen vloer. (p. 173)
Naast de onderzoeken en interviews die Redmond afneemt en beeldend beschrijft, krijg je door haar verhalen ook inzicht in het harde leven van de slaaf, die als mens niet mee telde. De Nederlanders waren erg hardvochtig. De slavencodes bij de Spanjaarden waren menselijker. Zij bezaten de bosbouw, c.q. houtkap percelen. De mannen moesten het bos in om te kappen, de vrouwen die meegingen moesten de bomen op hun hoofd!! naar de rivier dragen. Lag het aan de soort arbeid dat de Spanjaarden menselijker waren?
In 1863 werd officieel de slavernij afgeschaft, maar de slaven moesten nog 10 jaar werken voor ze echt vrij werden gelaten! De Emancipatie duurde dus zeker 10 jaar! Daarna bleven sommigen op de plantages, de meesten trokken weg. Vooral de vrouwen deden het werk! Het waren markt- of wasvrouwen. Juist deze vrouwen hebben na de Emancipatie de post-slaven-samenleving gedragen door veel gezinnen en jonge gezinnen te onderhouden.
Voor dit boek is ontzettend veel speurwerk verricht. Redmond neemt je mee op die tocht. Je ervaart als lezer ook de teleurstelling als iets niet goed loopt en je ben zeker blij als een getuige van vroeger zijn hele verhaal wil delen en zelfs nog manuscripten en foto’s meegeeft om te kopiëren. Het is een spannende zoektocht en erg ingewikkeld.
Gelukkig staan er achterin het boek volledig geconstrueerde stambomen, zodat je steeds even mee kunt kijken. De reconstructie van deze gegevens en het persoonlijke (schrijnende) verhaal van de voormoeders is in vlotte taal geschreven.
Het is een dik boek maar de moeite waard om gelezen te worden, zeker als je de tentoonstelling hebt gezien in het Rijksmuseum, dit boek geeft duidelijke (en meer) achtergrondinfo.
Een boek dat de kracht van vrouwen schetst, van feminisme - avant la lettre!
Van vrouwen, van mensen, van sterke personen in een zwart deel van de geschiedenis. Een onmisbaar achtergrond-boek, onmisbare informatie!
4 sterren.
2
Reageer op deze recensie
Meer recensies van marijke
Gesponsord
Een sinister geheim bedreigt de bekendste Amerikaanse presidentsverkiezingen. De erfgenamen van A.C. Porter is de zesde winnaar van de Hebban Thrillerprijs.
In een wrak voor de Texelse kust wordt een waardevolle trouwjurk gevonden. Het is aan archeologe Emilie om het verhaal achter de jurk te ontrafelen. Schrijf je nu in voor de Hebban Leesclub.
Mirjam van Biemen was acht jaar oud toen haar moeder een einde aan haar leven maakte in een psychiatrische inrichting. Twintig jaar later gaat Mirjam op zoek naar antwoorden. Schrijf je nu in voor de Hebban Leesclub.
