Green Book

Net de film Green Book gezien. Een Amerikaanse roadmovie waar een blanke chauffeur optreedt als taxichauffeur, annex bodyguard voor een zwarte jazzpianist. We zijn 1962, racisme en segregatie telen welig in het diepe zuiden van het vrije VS. Chocquerend feit is dat er gewag gemaakt wordt van het groene boekje, mn The Negro Motorist Green-Book, een reisgids uitgegeven door Victor Hugo Green. Daarin de adressen van hotels en restos waar zwarten welkom zijn. In heel de VS. Het boek is flinterdun.

Over dit boekje heeft Van Velen het ook, ook over de legendarische route 66, of de zwarte Kerouac ( stel dat..), over de rellen in Ferguson na het neerschieten van de tiener Michael Brown, ongewapend en met de handen in de lucht, hij zit in de zaal tijdens de verkiezingsshow van Donald Trump, hoort s’nachts de knallen, vuurwerk of schoten? , een raadselspelletje tussen hem en zijn vrouw, ziet overdag de grafmonumentjes met plastic bloemen en teddybears op de straathoeken...

Het is zomer 2014 als Arjen Van Velen zijn vrouw volgt naar St Louis, Missouri, in het hart van de VS. Ze heeft een baan aan de universiteit, hij is blij met deze time-out en plant zijn boek te schrijven ( Aantekeningen over het plaatsen van Obelisken - door mij 5- sterren warm aanbevolen).
Verbijsterd merkt hij op in een derde wereldland terecht te zijn gekomen: segregatie blank/ zwart is erg actueel, armoede en verpaupering van grote delen van de stad ook. Nauwelijks gearriveerd staat de stad in brand : de naam Ferguson gaat de wereld rond. Van Velen schrijft stukjes voor de Correspondent: over wat hij ziet en beleeft, maar hij documenteert en kadreert uitgebreid en conscientieus. We leren veel over de geschiedenis van St Louis, over de founding father Jefferson, ( all creatures are equal ) , maar die zelf zwarten als slaven had en ze dom en minderwaardig vond.
Confronterend het aantal moorden, de alomtegenwoordigheid van wapens, misbruik vanuit de machthebbers zoals politie, burgervaders, rechters.
- Pijnlijk detail de vaststelling dat meer dan de helft van de Amerikanen geen 400 dollar in bezit hebben bij noodsituaties ( boetes, dokter,..) wat leningen bij woekeraars in de hand werkt. Donkere middeleeuwen?-
Hoe een maatschappij van binnenuit kapot wordt gemaakt door grote bedrijven zoals een Walmart die de plaatselijke economie versmacht of industrie die naar het goedkope buitenland uitwijkt.
Hoe een Donald Trump geen oorzaak, maar een symptoom is van een probleem...

Na 2 j was het verblijf afgelopen en merkt hij, ervaring van expats, dat ook Nederland niet het ideale paradijs is zoals hij het zich herinnert.

Dit boek werd een herwerking: artikels werden bekeken, herschikt, actualiteit terug getoetst en zo nodig aangepast .vb de wapenwetten in Missouri zijn nog versoepelt: vergunning hoeft niet, training ook niet.
In dit kader kan ik van harte de voetnoten aanbevelen: ze staan achteraan het boek, nodigen uit tot verder lezen en zelf ontdekken.

Het boek is niet zwaar op de hand, de taal is helder, Van Velen neemt standpunten in, maar polariseert of ridiculiseert niet, hij deelt mee, verhaalt met respect...

De beelden uit dit Hollywood-Disneyland spreken voor zich, onnodig extra dramatiek toe te voegen.