De complexiteit van haat en liefde.

Een tijdje geleden werd het boek “De bewaring” van Yael van der Wouden aangekondigd op Hebban. Als één van de gelukkigen mocht ik het boek lezen voor de publicatie. Hoe bijzonder om een voorpublicatie in handen te hebben. Dank voor deze kans!

“De bewaring” is een verhaal dat begint waar veel boeken stoppen. Er zijn veel boeken geschreven over de Tweede Wereldoorlog. Ook zijn er veel levensbeschrijvingen van mensen die de oorlog overleefd hebben en na de oorlog een nieuw bestaan moesten opbouwen. Dit boek beschrijft de tijd van de wederopbouw in romanvorm en beschrijft de levens van twee vrouwen die te maken hebben met de gevolgen van die oorlog.
Hoewel de ouwelijke en introverte Isabel de eerste hoofdpersoon is, heeft de jeugdige en extraverte Eva toch zeker een tweede plaats. De levens van beide vrouwen raken in de loop van het boek, op veel verschillende manieren, meer en meer verweven. De openingszin van het boek: “Onder de wortels van een dode kalebas stuitte Isabel op een stukje gebroken aardewerk.” is misschien nog wel de beste samenvatting waarin alle lagen die in de overige ca. 300 pagina’s beschreven worden opgenomen zijn.
In deel 1 wordt het verhaal opgebouwd via Isabel, een vrouw met een zeer complex en ouwelijk karakter. Haar gedrag en reacties gaat je onder de huid zitten. Wat heeft deze vrouw meegemaakt? Hoe is ze zo star, wantrouwend en angstig geworden? Ergens heb je medelijden met haar, maar tegelijkertijd maakte me ze soms ook boos. Nu haar twee oudere broers uit huis zijn, woont ze nog alleen in het ouderlijk huis. En dan komt Eva, het nieuwe vriendinnetje van broer Louis onverwacht en lang logeren.
In de loop van het boek leer je beide vrouwen steeds beter kennen. Als Isabel een peer krijgt van Eva weet ze niet goed hoe ze dit moet opvatten. “Ik wil hem niet, wilde Isabel zeggen. ‘Dank je wel,’ zei ze”. Deze worsteling van Isabel blijft een rol spelen tot het einde van het boek. Eva probeert Isabel steeds weer een stapje verder uit te dagen en heeft tegelijkertijd een onschuldige houding: “…, want met een zucht zei Eva: ’ Ach je bent wel heel beschermend ingesteld, hè? […] maar Isabel je maakt je teveel zorgen. […] Hoe gevaarlijk kan ik nou zijn? […] Wat zou ik jou nou kunnen aandoen?’”
Hoe Isabel en Eva steeds dichter naar elkaar toegroeien wordt beschreven in het tweede deel.
Maar het derde deel is verreweg het beste stuk. Hier komen alle lijnen samen en het plot wordt zorgvuldig uitgewerkt. Hoewel het al snel in het eerste deel duidelijk is in welke richting je het plot moet zoeken, is dit laatste deel eigenlijk wat ik van het boek verwacht had. Wat doet een emotionele erfenis met je? En hoe ga je om met de fouten die je ouders gemaakt hebben waarvan jij de gevolgen moet dragen?

Het boek is méér dan de moeite waard als het gaat om de opbouw van de karakters, ontmoeting tussen twee complexe vrouwen die ongewild elkaar steeds beter leren kennen.
Ik heb lang getwijfeld of ik het boek drie of vier sterren zou geven. De balans is uiteindelijk doorgeslagen naar drie sterren.
De schrijfster heeft het boek opgebouwd in drie delen, maar voor mij had het tweede deel ook weggelaten mogen worden. Het is dat we geen “kijkwijzer” hebben voor boeken, maar het is beslist een boek voor 18+ en ik hou niet van expliciete ontboezemingen.
Daarnaast had er voor mij veel meer aandacht mogen zijn voor de tijd zelf. Welke invloed had de oorlog op de twintigers die hun leven moesten opbouwen na zoveel trauma’s. Wie zijn de vijanden van toen? Zijn zij de vrienden van vandaag? Ook had ik graag nog meer willen lezen van de voorgeschiedenis van de familie van Isabel.