Koud licht, warm duister – een zoektocht naar het leven.

Dit boek van Xander Jongejan leest vlot en raakt je op onverwachte momenten. Deik staat in het leven als een kwetsbare jongeman. De opening van het boek treft je midden in je buik. De dakloze Deik zit op een bankje een beetje verscholen en eet niet-afgebakken broodjes totdat hij wordt lastiggevallen door een groepje tuig. Ze vallen hem aan, filmen hun eigen gedrag en trekken zich terug na een grote klodder spuug. Deik komt tot de conclusie: “De klappen op mijn hoofd en benen gloeiden na, maar hadden geen grote schade gebracht, dat voelde ik. Alleen pijn. Blauw en dik zou het zeker worden, dat was vervelend bij het lopen.”
Na het eerste hoofdstuk stappen we het leven van Michiel van Dijk in als hij op de middelbare school zit. Herlezend is dit hoofdstuk een schets van de rest van het leven van Deik die Jongejan in dit boek beschrijft. Een onzekere, dromerige jongen met een groot talent die niet in het centrum van de belangstelling durft te staan, maar wel degelijk beslissingen neemt die gevolgen hebben voor de rest van zijn leven. “Sinds die dag noemde ik me ‘Deik’.” Via Klootzak, Ellende, verlies en eenzaamheid vinden we hem aan het einde van het boek terug als een man die de beslissing neemt om kansen te pakken en een nieuwe start te maken met zijn leven. Het open einde van dit boek is treffend omdat er, net als in het echte leven, een wereld open ligt.
De hoofdstukken zijn verdeeld in tijdsperioden waar soms grote tijdvakken worden overgeslagen. Dit vraagt best veel van de lezer en het is soms moeilijk in te schatten hoe oud de hoofdpersoon is. De gaten tussen de hoofdstukken worden in het verhaal niet ingevuld en ook mist de verbinding met het eerste hoofdstuk. Heel veel wordt overgelaten aan de eigen interpretatie van de lezer. Maar de schrijfstijl is verrassend origineel. De korte zinnen geven het boek kracht en vaart en het creatieve gebruik van woorden en uitdrukkingen zijn een bron van inspiratie voor taalliefhebbers. De titel ‘Het licht dooit’ maakt de belofte waar in zijn impliciete tegenstelling, de letterlijke betekenis en de creativiteit van het taalgebruik. Of dit boek over een paar jaar stukgelezen in de boekenkast staat, zal de tijd moeten leren. Wel geeft het veel stof tot nadenken en dat is zeker een verdienste van de auteur!