Enkele zwakke verhalen halen het niveau van een verder zeer goede bundel naar beneden

Het jaareinde nadert en dan mogen we ons opnieuw verwachten aan een nieuwe EdgeZero-bundel. De editie van dit jaar is de vierde die verschijnt, en sleet zit er nog lang niet op het concept. Aangezien de bundel de beste verhalen hoort te bevatten die vorig jaar aan een wedstrijd hebben deelgenomen, is een zekere kwaliteit in ieder geval gegarandeerd. Toch beloon ik de bundel dit jaar voor het eerst niet met vier sterren. Vijf sterren haalde de bundel nog nooit omdat er altijd wel enkele verhalen zijn die mij niet liggen. Maar enkele minder goede verhalen beïnvloedden de totaalscore dit jaar meer dan de voorgaande jaren het geval was.

Aan de grotere hoeveelheid horror ligt dat niet. Dat is een genre dat ik goed kan smaken en ik vond het altijd al jammer dat er zo weinig van terug te vinden was. Waar het wel aan ligt, weet ik niet, maar ik heb een theorie. Op de site van EdgeZero is namelijk dit te lezen bij de shortlist: Vanwege het beperkte aantal auteurs en de aanwezigheid van 1 auteur die wel erg veel verhalen in de wedstrijd had, zijn alle overige auteurs in ieder geval in de bundel gekomen. Het reglement zegt dat elke auteur maar één keer de bundel kan halen (uitgezonderd als co-auteur met een nog niet voorkomende auteur dan). Als het aantal auteurs beperkt is dit jaar, en ze dus allen de bundel halen, haalden ook enkele verhalen het die helemaal niet goed genoeg waren. Dat is in ieder geval mijn theorie. Van de 103 ingezonden verhalen, haalden 31 de shortlist. De jury las ze en kende ze punten toe. Zes verhalen die niet eens de top 20 haalden, haalden door het reglement wel de bundel. Dan weet je dat de kwaliteit op het spel staat. En ik bleek het vrij aardig met de jury eens te zijn dit keer, want van die zes verhalen, bungelen er vier troosteloos achteraan in mijn eigen top 16 en trekken ze de gemiddelde waardering omlaag.

Ik lees de verhalen elk jaar, geef ze apart sterren, en deel dat dan door het aantal verhalen. Ik kom zo aan 3,25. Zoals gezegd scoren vier van de zes verhalen die de top 20 van de jury niet haalden, niet goed bij mij. Een bundel met alleen verhalen uit de top 20, had waarschijnlijk beter gescoord. Dat sommige auteurs dan twee keer in de bundel hadden gestaan, is geen ramp. Tais Teng staat er dit keer ook driemaal in dankzij wat co-auteurschappen. Het schrijverspaar Django Mathijsen en Anaïd Haen haalt de bundel ook drie keer, beiden apart en een keer samen. (Hier wordt het reglement dus met de voeten getreden want geen enkele co-auteur komt nog niet elders voor, maar mij stoort het niet want De opschoner is het lezen waard.) De auteur waarvan sprake die wel heel vaak in de shortlist staat, is Mike Jansen. Hij staat slechts één keer in de bundel maar haalt wel met 7 verhalen de top 10. Je voelt op je sokken aan dat er een betere bundel in had gezeten. Maar Mike Jansen is de grote baas van EdgeZero dus ik begrijp ook wel dat hij zichzelf liever niet te vaak in de bundel plaatst om kritieken van misnoegde afvallers te vermijden.

Alle verhalen zijn gratis op de site te lezen, maar het boek bevat wel een origineel voorwoord van Django Mathijsen dat haast een verhaal is. In het verhaal sijpelen wel enige frustraties van de schrijver door. Tenzij ik erover gekeken heb, vind je het voorwoord volgens mij niet op de site terug, en dat is dan wel jammer.

De drie verhalen die mij het meest konden bekoren en die ik 5 sterren gaf, zijn Voor het ongeluk geboren van Wouter van Gorp (11de plaats van de jury), En de horizon ligt zestig miljoen mijlen ver van Tais Teng en Roderick Leeuwenhart (7de plaats van de jury), en Voordat je gaat slapen van Robin Langerak (slechts een 22ste plaats van de jury). Ja, er zit een verhaal bij dat de top 20 niet haalde en ik denk dat ik het zelfs het beste van de drie vind. Tot zover de waterdichtheid van mijn theorie… Ik ben wel benieuwd naar waarom de jury dit verhaal zo laag plaatste trouwens. Dit is mijn top 3 omdat ik de verhalen volledig uitgewerkt en origineel bedacht vind. Met dat “volledig” wil het wel eens mislopen namelijk. Originele verhalen bevat de bundel genoeg, maar regelmatig zitten er gaten in de plot of voelt een verhaal aan als het inleidende hoofdstuk van een boek met een snel in elkaar gedraaid einde omdat dat nu eenmaal moet. Maar deze drie waren wel af en ze straalden ook alle drie een bijzondere sfeer uit waardoor ik ze met genoegen zat te lezen.

Dat Haen en Mathijsen twee afzonderlijke verhalen schreven die toch op elkaar aansloten, was bijzonder. Samen met het verhaal dat ze samen schreven, en Onder de sterrenhemel van Debby Willems, kregen deze dan ook 4 sterren. Al deze verhalen werden goed opgebouwd en waren ook origineel, net zoals mijn top 3, maar ze hadden gemeen dat ze te abrupt of te stereotiep eindigden. Het waren steeds de eindes die me deden besluiten ze een ster af te pakken, want tijdens het lezen was er nog helemaal niets aan de hand.

De jury vond Het genesis ei van Mike Jansen het beste verhaal. In mijn eigen top 16 zweeft het net onder de zeven eerder genoemde verhalen en boven een vijftal verhalen waar ik niet veel aan vond. Het verhaal van Jansen was wel goed overigens. Verhalen die zich in een alternatief verleden afspelen, kan ik wel smaken en ik heb het ook graag gelezen. Ik zie ook waarom de jury het bovenaan plaatste, maar voor mij is het toch geen winnaar omdat de onafgewerkte draadjes in het verhaal me stoorden. Andere verhalen die zich ook in die subtop ophouden, zijn Zwaard en de vrouw van de vijftiende keizer, Witruimte en De minnaar van mevrouw Mellors.

De verhalen die onderaan hangen en die ik tot dusver dus niet noemde, waren overigens allemaal goed geschreven en bevatten goede elementen. Maar omdat smaken nu eenmaal verschillen, bleven deze niet aan mij kleven of had ik er wat op aan te merken. De enige verhalen die ik echt zwaar ondermaats vond, waren het soloverhaal van Tais Teng en Je keek naar me… van Maarten Luikhoven. Ik kijk in ieder geval geboeid uit naar wat EdgeZero ons in het magische jaartal 2020 aan korte nederfantasy zal brengen.