Claudel beroert en ontregelt

Het verslag van Brodeck (2008) begint in medias res en doet je geregeld naar adem happen. De onthutsende roman van Philippe Claudel (1962), een Franse schrijver, filmregisseur en professor literatuur, won de Prix Goncourt des lycéens. Het hoofdthema is de oorlog die zowel verwoest als blootlegt.

Claudel situeert het verhaal in een bergdorpje voor, tijdens en na de Holocaust. Nadat sommige dorpelingen hebben meegewerkt met de nazi´s worstelen ze met schuldgevoelens, terwijl andere dorpelingen worstelen met de vernedering en het onrecht dat ze is aangedaan. Wanneer een vreemdeling zich in het dorp vestigt, keren de dorpelingen zich tegen hem.

Claudel vertelt overtuigend hoe het gif van het nazisme zich snel en gemakkelijk, zelfs vlak na de Holocaust, kan verspreiden in de geesten van het volk, waar het de sluimerende xenofobie aanwakkert tot het punt dat de buitenstaander als bedreiging wordt beschouwd en de gemeenschap moet worden gezuiverd. Hij weeft de verhaallijnen meesterlijk in elkaar, behoudt voldoende tempo en doseert de spanning. In zijn wereld is het hoofdpersonage Brodeck complex (slachtoffer, dader en getuige ineen) en bestaan geen gemakkelijke antwoorden. Terwijl de verteller lieflijke en gruwelijke gebeurtenissen aaneenrijgt slingert hij je heen en weer tussen krachtige emoties, ontregelt je, verwart je en spoort je daarmee aan dieper na te denken. Claudel laat je ervaren waartoe literatuur in staat is.

Chapeau voor de vertaling door Manik Sarkar.