Verhalen over de Bataks

Sitor Situmorang was een Indonesische journalist, schrijver en dichter. Van hem zijn twee eerder gepubliceerde verhalen en zes korte schetsen uit het Indonesisch in het Nederlands vertaald en gebundeld in het boek De oude tijger. Situmorang groeide op in de traditionele Batak-cultuur op Sumatra. De verhalen lijken autobiografieën maar worden door de uitgever als fictie bestempeld.

Situmorang vertelt over eeuwenoude Batak tradities, de voorouderverering, de mystiek en de strijd tegen de overheersing door de Nederlanders. Ondanks dat Situmorangs familie tot christen werd gedoopt, bleven zijn ouders aanhangers van het oorspronkelijke Batakse geloof waarin de visioenen en bovennatuurlijke vermogens van de goden hoog stonden aangeschreven. Situmorang worstelt met zijn plaats in de maatschappij: moet hij zijn eigen cultuur verloochenen als hij in de maatschappij vooruit wil komen? Moet hij afstand doen van zijn Batakse identiteit en Indonesiër worden?

In de verhalen is het symbolisme duidelijk te herkennen. Situmorang legt de verwarring van botsende culturen en botsende geloven bloot. Hij voelt zich ontworteld nadat hij zijn geboortegrond heeft verlaten en verlangt terug naar de geborgenheid van zijn familie en de natuur waarin zij leeft. Doordat Situmorang weinig ruimte schept voor persoonlijkheid en gevoelens en dramatisering vermijdt, spreken de verhalen niet erg tot de verbeelding. Toch zijn zijn verhalen het lezen waard om de tradities en het geloof van de Bataks te leren kennen en waarderen.

Vertaler Kees Snoek levert goed werk met her en der een verouderd woord, wat wel past bij de tijd waarin de verhalen speelden. Het prachtige omslagontwerp met de illustratie Tijgertapijten is van Robert Nix. Een verklarende woordenlijst is achterin toegevoegd.