prachtig geschiedenisverslag

Selma
'Aan Hitler ontsnapt, gevangene van Mao' geschreven door Carolijn Visser

Selma Vos was de enige Nederlandse die in China woonde ten tijde van Laat Honderd Bloemen Bloeien, de Grote Sprong Voorwaarts en de Culturele Revolutie. Zij en haar gezin werden slachtoffers van de grootse idealen van de maoïstische heilstaat.

De joodse Selma groeide op in IJmuiden en wist tijdens de Tweede Wereldoorlog aan de nazi's te ontkomen samen met haar vader. Haar moeder kwam om in 1943 in Sobibor. Ze doken onder bij Corrie en haar eerste man Jan, die in het verzet zat. In 1944 werd Jan door de Duitsers gedood.
Haar vader hertrouwde met Corrie, maar Selma kon het niet vinden met haar stiefmoeder en ging op haar 24e in Cambridge studeren. Daar ontmoette ze Chang Tsao, de man van haar leven. Chang was al communist toen Selma hem ontmoette. In oktober 1945 was hij in Cambridge aangekomen met een beurs voor King's College. Toen hij afgestudeerd psycholoog was wilde hij niets liever dan China helpen met de opbouw van het land. Ze trouwden in 1947 in Amsterdam. Door die handtekening raakte Selma haar Nederlandse paspoort kwijt.

In 1950 vertrokken ze met zoon Dop naar Hongkong. Dochter Greta werd daar geboren.
Chang was vooraanstaand lid van de Partij en leidde het Psychologische Instituut.
Door haar Nederlands zijn en omdat haar kinderen niet een echt chinees uiterlijk hebben bleven ze buitenstaanders. Selma kon in het begin van het verhaal nog terugvallen op haar vader in Nederland en ging zelfs in 1966 een aantal maanden weg uit China om haar vader te bezoeken en ging naar vrienden in Engeland.

Tijdens de Culturele Revolutie werd Chang uit zijn functie gezet en door zijn collega's aangevallen. Hij ging nog wel naar zijn werk maar moest wc's schoonmaken etc.
Selma, lerares aan de Tweede talenschool werd samen met hem gearresteerd.

De beide kinderen werden tewerkgesteld op het platteland om heropgevoed te worden door de boeren. Als Mao in 1976 overleden is worden Greta en Dop door de stiefbroers van Selma opgevangen in Nederland. Ik zou erg graag willen weten hoe het hen verder is vergaan.

De schrijfster heeft in 2008 de kinderen van Selma ontmoet en dit boek over hun leven in China geschreven aan de hand van hun verhalen en de brieven die Selma aan haar vader schreef. De halfbroers van Selma stelden documenten uit hun familiearchief ter beschikking. De series foto's in het boek vergroten de betrokkenheid die je voelt bij Selma en haar familie.

Carolijn Visser vertelt het verhaal op een wijze dat je helemaal met de familie meeleeft.
De grote hongersnood, het uitzinnige van de Rode Gardisten die alles wat westers en oud was vernielden heeft grote indruk op mij gemaakt.

Het is een aangrijpend boek. Geeft een blik op de geschiedenis van China, waarbij je af en toe je adem inhoudt. Onvoorstelbaar wat die mensen hebben doorstaan.

Riet Gleis