'Als het net even anders was gegaan'

Vijf mogelijke levens die de jonggestorvene zou kunnen hebben gehad als zij een handvol sneeuw had gekregen. Ondertussen worden stukjes uit 20e-eeuwse Oost-Europese geschiedenis verteld.

Thema: De willekeur, als op momenten iets anders was beslist...dan zou de geschiedenis, het persoonlijke leven(heel) anders zijn gelopen: De willekeur van een herinnering op een bepalend moment, een letterlijke afslag, een geestelijke toestand, een weersomstandigheid, een ongelukkige stap op een verraderlijke trap, laten de grote of de persoonlijke geschiedenis een bepaalde, - noodlottige -, richting inslaan. Met heel andere zich opvolgende consequenties en resultaten dan als dat niet had plaatsgevonden.

ik moet denken aan het lied van Herman van Veen: 'Als het net even anders was gegaan'
Tegelijkertijd: Wat maakt het eigenlijk werkelijk uit voor de geschiedenis als diegene wel blijft leven, wat is de zin van de voorbijgaande bolsjewieken en 40 jaar DDR. ( u leest, geschiedenis was niet mijn lievelingsvak..) Is de zoon werkelijk blijer met zijn oude afhankelijke vergeetachtige moeder, die ook aanleiding tot strijd geeft met zijn vrouw, dan als zij werkelijk noodlottig van de trap was gevallen toen hij nog een kind was?

Mooie taal, confronterend, essentiële gedachtes, voelende strijdende vrouwen, (op haar zoon na) afwezige mannen. Ofschoon fragmentair: compleet.

'De volgende morgen is zijn moeder nog steeds dood. Hield ze maar gauw op met dood zijn, denkt hij.' blz. 223