Zoektocht naar identiteit

‘Orewoet’ is de debuutroman van Emy Koopman (1985). In dit boek neemt de alleenstaande moeder May haar zestienjarige zoon Alex mee naar een begrafenis van de kunstenaar Lucas Brandmeester. Op die begrafenis komt Alex erachter dat Lucas zijn vader was. Alex gaat op zoek naar zijn eigen identiteit en naar zijn vader waarmee alle droombeelden die hij van zijn vader had, aan de kant moet schuiven.

“Zestien jaar moest in een keer herschikt worden.”

Door brieven die Dirk, vriend van Lucas en van May, aan May schreef en door de dagboekfragmenten van May en haar brieven aan Lucas, schrijft Koopman wat er in het begin van de zeventiger jaren - ongeveer dertig jaar geleden - tussen de drie vrienden gebeurd is. May is dan zo hopeloos verliefd op Lucas dat het een obsessie voor haar wordt, terwijl Dirk ook verliefd is op May. Hij probeert haar op een berekende manier voor zich te winnen.

De auteur schrijft vanuit het perspectief van de verschillende personages en heeft haar schrijfstijl aangepast aan het personage. De vertelstijl van Alex is echt van een puber: eigentijds, duidelijk taalgebruik, niet erg beschrijvend. De vertelstijl van Dirk is wat stijfjes met ouderwets taalgebruik, intellectueel en gekunsteld. De dagboekfragmenten zijn van een jong meisje met al haar onzekerheden, maar ook met haar feministische denkbeelden.

Dit boek gaat over thema’s als de aan waanzin grenzende liefde: orewoet; leugens versus de waarheid en het zoeken naar identiteit. Orewoet is uitgewerkt in de liefde van May voor Lucas. De leugens komen terug in het jarenlange zwijgen van May over Alex’ vader en het verdraaien van de waarheid door Dirk. Het zoeken naar identiteit is beschreven in Alex. Zijn frustratie is voelbaar en hij lijkt zichzelf te verliezen:

"Het doet er niet toe dat ik geen vader heb, ik adem. Het doet er niet toe dat mijn moeder mijn vader verzwegen heeft totdat het te laat was, ik adem. Het doet er niet toe dat mijn vader er waarschijnlijk zelf is uitgestapt, ik adem."

Alex maakt een bouwsel in de tuin van afvalmateriaal om zich te kunnen afsluiten van de buitenwereld. Hier probeert hij dichterbij zijn vader te komen met het enige dat hij van hem heeft: een paar foto’s en een tekening.

"In mijn bouwsel zit ik inmiddels behoorlijk beschut tegen de buitenwereld, zolang ik niet te veel beweeg op het zebrakrukje geloof ik niet dat iemand daar merkt dat ik hier ben. Dat wij hier zijn. De tekening van Lucas heb ik opgehangen aan een spijker, met punaises heb ik zijn foto's vastgeprikt. Elke keer als ik het bouwsel verlaat gaat alles in de plastic tas, veilig opgeborgen. Elke keer als ik binnenkom hang ik alles weer op. Het voelt goed om iets te doen voor hem, met hem. Nu zo met die aansteker erbij is het net een kleine ceremonie. Ik inhaleer en ik staar. Naar de katvrouw totdat ze uit zichzelf van gedaante verwisselt. Naar Lucas met zijn hoofd tussen de spijlen totdat hij eruit komt zweven. Alles wordt wollig en warm en niets is meer werkelijk belangrijk.”

‘Orewoet’ is een intrigerend roman met mooi uitgewerkte personages waar je nog lang over na blijft denken. Ik ben benieuwd naar een volgend boek van Emy Koopman.