Endphasenverbrechen (april 1945)

Ik verbaas mij weleens over de scores op Hebban. Dat geldt eigenlijk ook voor deze novelle van Kirstin Boie, een bekroonde Duitse schrijfster. Als het richting 4 mei gaat, lees ik steevast een verhaal dat gerelateerd is aan de Tweede Wereldoorlog, een situatie die door alle oorlogsgruwelijkheden in onze huidige tijd actueler is dan ooit.

Ja, de moet even wennen aan de namen. dat kan in het begin enigszins tot verwarring leiden. Daarna krijgen we in de grote hoeveelheid oorlogsverhalen een aangrijpend en waargebeurd verhaal te lezen in een originele setting.
De meeste verhalen vertellen over de verschrikkingen van de Joodse bevolking naar allerlei doorvoer- en vernietigingskampen.
Boie schreef echter een verhaal vanuit een perspectief dat nauwelijks belicht wordt.

Het verhaal speelt zich af in Zuid Duitsland in de buurt van München (10 kilometer verderop) in het gehucht Penzberg.
De burgermeester- een nazi burgervader- wordt afgezet, want de Amerikaanse bevrijders staan om de hoek. Elk moment kunnen zij de Duitse bezetter definitief het zwijgen opleggen.
Er is echter een groep - onder ander de Weerwolven - die tot het laatst willen strijden en de vredelievende Duitse bevolking wil dwingen achter Adolf Hitler te blijven staan. Zij nemen het regime op het gemeentehuis in handen en mannen die de Nazi burgemeester afzetten moeten standrechtelijke geëxecuteerd worden.
Het betreft hier een achttal mannen. Daarmee is de ellende nog niet voorbij, want er staan nog veel namen op papier. Die mannen - en een enkele vrouw die haar man niet wil uitleveren - worden opgehangen.
Dat klinkt kil (en dat is het in wezen ook), maar het verhaal is fictief en gaat over Marie, Schorsch (zijn vader is ook niet van onbesproken gedrag) en Gustl , die wil bewijzen dat hij uit het goede hout is gesneden. Gustl en Schorsch hebben beide een oogje op Marie. de vader van marie is dan weer betrokken bij de operatie 'einde oorlog', want het is genoeg met dat idiote plan van het grote Duitse rijk.
Het verhaal speelt zich in twee dagen af en de gruwelijkheid wordt nog intenser als achteraf blijkt dat de Amerikaanse troepen een dag later binnenvallen.

Het nawoord is even gruwelijk als het verhaal zelf, want via allerlei procedures konden de beschuldigden, waarvan een tweetal de doodstraf kreeg, onder hun straf uitkomen door corrupte rechters. Kirstin Boie constateert terecht 'Dat is toch onbegrijpelijk'.

Na het nawoord is er een lijst van slachtoffers, twee van de achttien wisten op wonderbaarlijke wijze aan de dood ontsnapt te zijn. De namen zijn echt en alleen de fictieve hoofdpersonen zijn verzonnen.

Afgesloten wordt met een begrippenlijst. De woorden zijn met een asterisk aangegeven.
Naast veel andere aangrijpende en noodzakelijke verhalen is dit boek een waardevolle aanvulling. Het laat zien dat niet alle Duitsers als makke schapen achter Hitler aanliepen. Eigenlijk een parallel naar 2024 waarbij ook in Rusland kritiek is op de oorlogszuchtige Poetin.

Je kunt vier sterren geven of 4,5 ster. Dat kan allemaal. Ik geef er vijf vanwege het verhaalgegeven en de per leesminuut groeiende afschuw.
Voor 4 mei moet ik nog beginnen aan de graphic novel over de secretaresse van Auschwitz en van Martine Letterie ('Ze kwamen ons halen'), maar los van deze 4 mei ga ik dit waardevolle boek voor onze school aanschaffen.
Het gruwelijke wordt ook zo opgedist en dat is maar goed ook, want laten we niet vergeten dat oorlogsplekken de hel op aarde zijn.
Leeftijd is ongeveer 13+.
Vijf sterren.