Iets minder glinstering maar toch een diamantje

Haar succesdebuut Vrijdag heeft Loes den Hollander direct de nodige bekendheid gegeven in lezend Nederland en Vlaanderen. Een gevolg hiervan is dat je als schrijver verzoeken krijgt om in de schijnwerper te treden. In de interviews die daarop volgen geef je in de antwoorden iets van jezelf kwijt. Zo kwamen de lezers te weten dat een vrouwelijke hoofdpersoon een noodzakelijk ingrediënt is voor haar verhalen. Na het lezen van Vrijdag was er dan ook meer dan voldoende belangstelling naar haar tweede boek. Nu is het een gegeven dat het met een tweede boek vaak moeilijk is om het niveau van het eerste te handhaven. Toch heeft mijn nieuwsgierigheid het gewonnen. Een nieuwsgierigheid die alleen maar werd vergroot na het lezen van de achterflap van Zwanenzang.
In Zwanenzang staat een gebeurtenis uit de jeugd van de vier hartsvriendinnen Sylvie, Doortje, Vicky en Janna centraal. Als gesloten eenheid voeren ze een waar terreurbewind uit op de MAVO waardoor lichamelijke maar vooral psychische schade wordt toegebracht aan een medeleerlinge.
Als dertigers en ieder met een eigen leven, dat voor de een succesvoller verloopt dan voor de ander, worden ze geconfronteerd met de gebeurtenissen uit hun tienerjaren. Wanneer er dreigementen worden geuit en dodelijke slachtoffers vallen, ervaart elk van de vrouwen deze periode op haar eigen wijze. Ze kunnen niet meer ontkomen aan het geven van openheid van zaken over wat er destijds is gebeurd, ook al hebben ze ooit plechtig beloofd er nooit meer over te praten. Maar de keuze wordt gemakkelijk als dat de enige mogelijkheid is om te overleven.
De auteur laat elk van de hartsvriendinnen de dreigende periode voor zichzelf beleven. Hieruit komen de verschillen in opvoeding duidelijk naar voren, en ook wat dit betekent voor de vorming van hun persoonlijkheid op latere leeftijd. Door deze manier van schrijven is het boek in feite opgedeeld in vier op zich zelfstaande, maar op elkaar lijkende, verhalen. Dat is een goede methode om de juiste aandacht te kunnen schenken aan ieders persoonlijke leven en om de verschillende karakters uit te diepen. Loes den Hollander is daar erg goed in geslaagd. Nadeel hiervan is dat het niet bevorderlijk is voor de snelheid van het verhaal.
Loes den Hollander geeft met de keuze van de vier vrouwelijke hoofdrolspelers in Zwanenzang ook voer voor de discussie of er specifieke vrouwen- en mannenthrillers zijn. Doordat zij uitgebreid de denkwereld van vrouwen weergeeft, verhoogt zij automatisch het Libelle-gehalte. Tenslotte geeft de plot niet de voldoening die je zou verwachten. Dat ligt niet aan de oplossing, die is verrassend, maar meer aan de manier waarop naar de oplossing toe wordt gewerkt. Voor de lezer er erg in heeft is de zaak achter de rug, zijn de schuldige opgesloten en is de aanzet tot de afronding gegeven. Hier had iets meer in kunnen zitten.
Het aardige van dit boek is dat het vanwege de educatieve waarde zeer geschikt is voor middelbare scholieren. Loes den Hollander laat duidelijk het gevaar, en de korte en lange termijn gevolgen, zien van pesten.
Samenvattend: Zwanenzang is een goed vervolg op Vrijdag, maar mist net datgene wat haar debuut wel heeft, vaart en voortdurende spanning. Neemt niet weg dat de belangstelling voor haar derde boek overeind blijft, want schrijven kan Loes wel.