Lezersrecensie
De zwaluwman
Gavriel Savit studeerde theaterwetenschappen aan de universiteit van Michigan, nadat hij zijn diploma Muziektheater behaalde, vertrok hij naar New York om aan de slag te gaan als acteur en bas-bariton zanger, in theaters als Pittsburgh, Civic Light Opera, Goodspeed Musical in Connecticut, Westside theater, Off Broadway en uiteindelijk zelfs Broadway.
De zwaluwman, in het Engels Anna and the Swallowman, is zijn debuutroman en werd een New York Times bestseller, op 13 april 2016 valt De zwaluwman zelfs al in de prijzen met de Indies Choice Book award 2016 in de categorie Young Adult book of the Year. Ook al is hij blij met deze prijs, toch ziet hij liever niet dat zijn boek in èèn bepaalde categorie wordt gestopt, hij ziet liever dat zijn boek door een breed publiek word gezien, van 9 tot 90 jaar of zelfs ouder, omdat een ervaren lezer, zoals hijzelf zegt, van 9 misschien nog wel meer uit een verhaal kan halen dan iemand van 90 die maar af en toe wat leest, maar zeer zeker geldt dat ook andersom. De vertaalrechten van De zwaluwman zijn inmiddels al in meer dan 10 landen verkocht.
Gavriel Savit zijn favoriete schrijver is Jorge Luis Borges, de boeken van Borges vallen onder het magisch realisme, hebben een verlicht filosofische inslag en zijn rijk aan verborgen schatten, typerend voor al zijn werk is het feit dat het lezen ervan vaak een behoorlijke intellectuele inspanning vereist, ondanks dat het makkelijk wegleest door de lichte verteltrant , daarbij valt zijn behoefte tot mystificeren op, in zijn verhalen laat hij de impact zien van grootse ideeën, op de mens, maar ook kleine gebeurtenissen komen aan bod. Daarbij houdt hij ervan tussen de regels door te lezen, verborgen verbanden te leggen en de soms duistere verwikkelingen ervan te doorzien. Er is voortdurend verwondering over het potentieel van de mens en het universum.
Dat Jorge Luis Borges, Savit zijn favoriete schrijver is, wordt duidelijk als je het boek De zwaluwman leest, de omschrijving van Borges boeken, zouden zomaar, stuk voor stuk, over het boek De zwaluwman kunnen gaan. Ook in De zwaluwman komt de impact van grootse ideeën aan bod en wat dit met de mens doet, dit alles in de WOII setting, ogenschijnlijk leest dit boek zeer gemakkelijk weg, wat tevens de grootste valkuil is van dit boek, want dan kan het al gauw gebeuren dat je de diepere lagen mist, het verhaal zit ingenieus in elkaar, waarbij elk onderliggende verhaal zijn eigen einde en betekenis geeft aan het boek, en dat terwijl je er eigenlijk maar èèn leest, het boek vergt daarom wel veel van je eigen creërende lezersbrein, mede ook omdat Savit bewust dingen “open” heeft gelaten, of omdat sommige verhaallijnen op verschillende manieren geïnterpreteerd kunnen worden.
De zwaluwman is een magisch realistisch boek, verteld vanuit het perspectief van de alwetende verteller in sprookjesvorm. Savit heeft dit bewust gedaan om op deze manier de harde kanten van de oorlog weg te kunnen laten zodat hij je met een zachte hand de filosofische gedachtegang van de evolutie van de WOII kan aanreiken, wat hij op magistrale manier voortreffelijk heeft gedaan, het zet je na het lezen zeer zeker aan tot het overdenken wat mensen maakt dat zij zich superieuder maken dan een ander, vergelijking met beesten wordt niet geschuwd maar wordt in het verhaal op een prachtige metaforische manier neergezet.
De volgende quote in het boek verwoord dit goed:
“ Wat er zo speciaal aan is?” zei de zwaluwman. “Het is een vogel. Een vogel die vliegt en zingt. En als de Wolven en de Beren hun zin krijgen, zal niemand ooit meer precies zo vliegen of zingen zoals hij. Nooit meer. Veel specialer kan niet, toch?”
Dat de zwaluw is gekozen als naam, is , zeker in de setting van dit verhaal, een prachtige vondst daar het Hebreeuwse (de heilige taal van het Jodendom) grondwoord is voor zwaluw derōr, en heeft ook vrijheid als betekenis. De zwaluwman blijft verder anoniem in het verhaal, al kan je tussen de regels door wel verwijzingen vinden, wie deze persoon zou kunnen zijn. Savit heeft hem bewust anoniem gelaten, zodat deze alle anonieme mensen vertegenwoordigt, die in de WOII om zijn gekomen, die weer symbolisch te samen komen in het boek omdat Savit graag ziet dat alle verschillende verhalen die voortvloeien uit dit boek dankzij het open karakter, de verhalen hadden kunnen zijn van de personen die omgekomen zijn.
De zwaluwman is een modern sprookje uit de jaren 30/40 wat zich in polen afspeelt tijdens de WOII. Anna is 7 als ze haar vader verliest, die hoogleraar was in linguïstiek, ontmoet ze een mysterieus figuur, de zwaluwman. Ze weet dat hij niet haar vader is, maar hij heeft wel eenzelfde gevoel voor talen. Zelfs voor die van vogels, wanneer hij een zwaluw op zijn arm laat landen, drogen haar tranen en besluit Anna hem te volgen, weg uit de gevaarlijke stad, ze gaan vervolgens de wildernis van Polen in en proberen op die manier de oorlog te overleven door, door middel van omzwervingen uit het oorlogsgebied te blijven, tijdens deze omzwervingen krijgt Anna wijze levenslessen van de zwaluwman verpakt in mooie metaforen, waarbij ze ook allerlei avonturen beleven en je geconfronteerd word met sommige verschrikkingen die tijdens de WOII hebben plaats gevonden.
“Toen hoorde ze het eerste schot, één schot, uit een pistool of een geweer, gevolgd door het gekrijs van een vrouw. Zulk gekrijs kun je haast niet omschrijven aan iemand die het nog nooit heeft gehoord. Het geluid overstijgt op een of andere manier de grenzen van het lichaam dat het voortbrengt, zo schel en doordringend dat het bijna bovennatuurlijk lijkt, maar zo dierlijk dat het in jou als getuige een soort krijsende echo opwekt die schril in je borst weerklinkt. Woorden als “verdriet” of “ontzetting” schieten te kort. Eigenlijk heeft geen enkele taal een woord dat de lading dekt. De enige manier waarop je kunt bevatten hoe zulk gekrijs klinkt, is door het je voor te stellen als het geluid van het universum dat openscheurt om de Dood door te laten. Eerst was er maar één persoon die krijste, toen klonk er gemompel, waarop weer gereageerd werd met geschreeuw. Anna kon nog steeds niet onderscheiden welke taal ze spraken. Er begonnen honden te blaffen, en toen klonken er geweerschoten, steeds meer, snel achter elkaar, waarna het gekrijs en gehuil toenam en zich over de stemmen verspreidde als een virus.”
Gavriel Savit heeft mij in zeer positieve zin kunnen raken, al is het alleen al , door op de juiste momenten, dingen weg te laten waardoor je eigen creërende vermogen sterk wordt aangesproken, vindt ik echt bijzonder, en zeker ook getuigen van een boel lef om in een debuutroman toe te passen. Hij weet op een zachte manier de lezer bewust te maken met wat de oorlog, met name met onschuldige kinderen, maar ook zeker bij volwassenen doet. Mede ook vanwege de verborgen verhaallijnen en aanwijzingen die ik heb kunnen ontdekken en de vele prachtige metaforische vertellingen krijgt De zwaluwman van mij een welverdiende 5 sterren waardering.
De zwaluwman, in het Engels Anna and the Swallowman, is zijn debuutroman en werd een New York Times bestseller, op 13 april 2016 valt De zwaluwman zelfs al in de prijzen met de Indies Choice Book award 2016 in de categorie Young Adult book of the Year. Ook al is hij blij met deze prijs, toch ziet hij liever niet dat zijn boek in èèn bepaalde categorie wordt gestopt, hij ziet liever dat zijn boek door een breed publiek word gezien, van 9 tot 90 jaar of zelfs ouder, omdat een ervaren lezer, zoals hijzelf zegt, van 9 misschien nog wel meer uit een verhaal kan halen dan iemand van 90 die maar af en toe wat leest, maar zeer zeker geldt dat ook andersom. De vertaalrechten van De zwaluwman zijn inmiddels al in meer dan 10 landen verkocht.
Gavriel Savit zijn favoriete schrijver is Jorge Luis Borges, de boeken van Borges vallen onder het magisch realisme, hebben een verlicht filosofische inslag en zijn rijk aan verborgen schatten, typerend voor al zijn werk is het feit dat het lezen ervan vaak een behoorlijke intellectuele inspanning vereist, ondanks dat het makkelijk wegleest door de lichte verteltrant , daarbij valt zijn behoefte tot mystificeren op, in zijn verhalen laat hij de impact zien van grootse ideeën, op de mens, maar ook kleine gebeurtenissen komen aan bod. Daarbij houdt hij ervan tussen de regels door te lezen, verborgen verbanden te leggen en de soms duistere verwikkelingen ervan te doorzien. Er is voortdurend verwondering over het potentieel van de mens en het universum.
Dat Jorge Luis Borges, Savit zijn favoriete schrijver is, wordt duidelijk als je het boek De zwaluwman leest, de omschrijving van Borges boeken, zouden zomaar, stuk voor stuk, over het boek De zwaluwman kunnen gaan. Ook in De zwaluwman komt de impact van grootse ideeën aan bod en wat dit met de mens doet, dit alles in de WOII setting, ogenschijnlijk leest dit boek zeer gemakkelijk weg, wat tevens de grootste valkuil is van dit boek, want dan kan het al gauw gebeuren dat je de diepere lagen mist, het verhaal zit ingenieus in elkaar, waarbij elk onderliggende verhaal zijn eigen einde en betekenis geeft aan het boek, en dat terwijl je er eigenlijk maar èèn leest, het boek vergt daarom wel veel van je eigen creërende lezersbrein, mede ook omdat Savit bewust dingen “open” heeft gelaten, of omdat sommige verhaallijnen op verschillende manieren geïnterpreteerd kunnen worden.
De zwaluwman is een magisch realistisch boek, verteld vanuit het perspectief van de alwetende verteller in sprookjesvorm. Savit heeft dit bewust gedaan om op deze manier de harde kanten van de oorlog weg te kunnen laten zodat hij je met een zachte hand de filosofische gedachtegang van de evolutie van de WOII kan aanreiken, wat hij op magistrale manier voortreffelijk heeft gedaan, het zet je na het lezen zeer zeker aan tot het overdenken wat mensen maakt dat zij zich superieuder maken dan een ander, vergelijking met beesten wordt niet geschuwd maar wordt in het verhaal op een prachtige metaforische manier neergezet.
De volgende quote in het boek verwoord dit goed:
“ Wat er zo speciaal aan is?” zei de zwaluwman. “Het is een vogel. Een vogel die vliegt en zingt. En als de Wolven en de Beren hun zin krijgen, zal niemand ooit meer precies zo vliegen of zingen zoals hij. Nooit meer. Veel specialer kan niet, toch?”
Dat de zwaluw is gekozen als naam, is , zeker in de setting van dit verhaal, een prachtige vondst daar het Hebreeuwse (de heilige taal van het Jodendom) grondwoord is voor zwaluw derōr, en heeft ook vrijheid als betekenis. De zwaluwman blijft verder anoniem in het verhaal, al kan je tussen de regels door wel verwijzingen vinden, wie deze persoon zou kunnen zijn. Savit heeft hem bewust anoniem gelaten, zodat deze alle anonieme mensen vertegenwoordigt, die in de WOII om zijn gekomen, die weer symbolisch te samen komen in het boek omdat Savit graag ziet dat alle verschillende verhalen die voortvloeien uit dit boek dankzij het open karakter, de verhalen hadden kunnen zijn van de personen die omgekomen zijn.
De zwaluwman is een modern sprookje uit de jaren 30/40 wat zich in polen afspeelt tijdens de WOII. Anna is 7 als ze haar vader verliest, die hoogleraar was in linguïstiek, ontmoet ze een mysterieus figuur, de zwaluwman. Ze weet dat hij niet haar vader is, maar hij heeft wel eenzelfde gevoel voor talen. Zelfs voor die van vogels, wanneer hij een zwaluw op zijn arm laat landen, drogen haar tranen en besluit Anna hem te volgen, weg uit de gevaarlijke stad, ze gaan vervolgens de wildernis van Polen in en proberen op die manier de oorlog te overleven door, door middel van omzwervingen uit het oorlogsgebied te blijven, tijdens deze omzwervingen krijgt Anna wijze levenslessen van de zwaluwman verpakt in mooie metaforen, waarbij ze ook allerlei avonturen beleven en je geconfronteerd word met sommige verschrikkingen die tijdens de WOII hebben plaats gevonden.
“Toen hoorde ze het eerste schot, één schot, uit een pistool of een geweer, gevolgd door het gekrijs van een vrouw. Zulk gekrijs kun je haast niet omschrijven aan iemand die het nog nooit heeft gehoord. Het geluid overstijgt op een of andere manier de grenzen van het lichaam dat het voortbrengt, zo schel en doordringend dat het bijna bovennatuurlijk lijkt, maar zo dierlijk dat het in jou als getuige een soort krijsende echo opwekt die schril in je borst weerklinkt. Woorden als “verdriet” of “ontzetting” schieten te kort. Eigenlijk heeft geen enkele taal een woord dat de lading dekt. De enige manier waarop je kunt bevatten hoe zulk gekrijs klinkt, is door het je voor te stellen als het geluid van het universum dat openscheurt om de Dood door te laten. Eerst was er maar één persoon die krijste, toen klonk er gemompel, waarop weer gereageerd werd met geschreeuw. Anna kon nog steeds niet onderscheiden welke taal ze spraken. Er begonnen honden te blaffen, en toen klonken er geweerschoten, steeds meer, snel achter elkaar, waarna het gekrijs en gehuil toenam en zich over de stemmen verspreidde als een virus.”
Gavriel Savit heeft mij in zeer positieve zin kunnen raken, al is het alleen al , door op de juiste momenten, dingen weg te laten waardoor je eigen creërende vermogen sterk wordt aangesproken, vindt ik echt bijzonder, en zeker ook getuigen van een boel lef om in een debuutroman toe te passen. Hij weet op een zachte manier de lezer bewust te maken met wat de oorlog, met name met onschuldige kinderen, maar ook zeker bij volwassenen doet. Mede ook vanwege de verborgen verhaallijnen en aanwijzingen die ik heb kunnen ontdekken en de vele prachtige metaforische vertellingen krijgt De zwaluwman van mij een welverdiende 5 sterren waardering.
4
4
Reageer op deze recensie
