Lezersrecensie
Roth (her)lezen!
In 2002 werd Claudia Roth, geen ‘familie van’, tijdens een feestje in New York voorgesteld aan Philip Roth. Na zich moed te hebben ingedronken, zegt ze tegen hem: ‘Ik vind u een van de grootste schrijvers van de twintigste eeuw.’ Roth reageert: ‘Maar we zitten al in de eenentwintigste eeuw.’ Vervolgens wendt hij zich tot gastheer en jazzcriticus Stanley Crouch. ‘Je stelt me voor aan vrouwen die me beledigen. Fraai is dat.’ Pas twee jaar na die eerste ontmoeting komen zij weer in contact met elkaar naar aanleiding van een recensie die Roth Piermont in The New Yorker heeft geschreven.
Claudia Roth recenseerde Philip Roths romans voor The New Yorker. Blijkbaar was de schrijver gecharmeerd van haar besprekingen, want op zeker moment benaderde hij haar zijn werk te lezen voordat het gepubliceerd werd. ‘Ik ben vereerd,’ antwoordt zij, waarop hij reageert met: ‘Beter van niet, want dan heb ik niets aan je.’ In 2011 begint Roth Pierpont aan een essay over Philip Roth, waarvoor zij regelmatig met de auteur spreekt over zijn thematiek, ideeën en zijn stijl. Van het een komt het ander.
Roth – een schrijver en zijn boeken geeft in chronologische volgorde een overzicht van zijn werk, waarbij alle boeken afzonderlijk worden geduid. De verhaleen spelen zich bijna allemaal af in het Joodse milieu, al laat hij dat los in zijn laatste, aanmerkelijk dunnere, romans. Daarbij hanteert hij met regelmaat Joodse humor en zelfspot. De bekrompenheid van de Joodse samenleving midden vorige eeuw geeft daar alle aanleiding toe. Zonder uitzondering zijn de personages in de boeken van Philip Roth gebaseerd op personen uit zijn directe omgeving. Als lezer ‘geniet je mee’ van de echtelijke ruzies, van de seksuele escapades – Roth was een enorme womanizer – en van de ideeën die Philip Roth heeft ten aanzien van de ontwikkelingen in de VS. Soms herschrijft hij daarbij de geschiedenis, zoals bijvoorbeeld in The plot against America, waarin nauwgezet Roths jeugd, vader Herman, moeder Bess en broer Sandy worden geportretteerd. Deze roman werd opnieuw een bestseller nadat – tot afschrikking van velen – Donald Trump tot president van de VS werd gekozen. Had Philip Roth niet in zijn herschreven geschiedenis gewaarschuwd voor America First aanhangers zoals Charles Lindbergh eind jaren dertig van de vorige eeuw? Voor ultrarechtse populisten die erop uit zijn ten koste van bepaalde groepen in de samenleving hun macht te bestendigen? En nu werd eenzelfde type man tot machtigste ter wereld gekozen, een man die nota bene America First als slogan hanteert…
Ondanks dat zij Philip zeer bewondert, heeft Claudia Roth Pierpont zich niet laten verblinden door de schrijver. Zo sprak zij met voormalig echtgenotes (de Engelse actrice Claire Bloom bijvoorbeeld), met vrienden en met vijanden van de schrijver.
Philip Roth is op 22 mei 2018 overleden. Zijn laatste roman, Nemesis, is in 2010 verschenen, maar nagenoeg het hele oeuvre van de schrijver is nog of weer in Nederlandse vertaling verkrijgbaar. Roth – een schrijver en zijn boeken kan een uitstekende gids zijn. Zoals wijlen Pieter Steinz in NRC Handelsblad schreef over deze secundaire literatuur: “Een voorbeeldige, verhelderende en compacte biografie. Na lezing wil je Roth graag (her)lezen.” En zo is het.
Claudia Roth recenseerde Philip Roths romans voor The New Yorker. Blijkbaar was de schrijver gecharmeerd van haar besprekingen, want op zeker moment benaderde hij haar zijn werk te lezen voordat het gepubliceerd werd. ‘Ik ben vereerd,’ antwoordt zij, waarop hij reageert met: ‘Beter van niet, want dan heb ik niets aan je.’ In 2011 begint Roth Pierpont aan een essay over Philip Roth, waarvoor zij regelmatig met de auteur spreekt over zijn thematiek, ideeën en zijn stijl. Van het een komt het ander.
Roth – een schrijver en zijn boeken geeft in chronologische volgorde een overzicht van zijn werk, waarbij alle boeken afzonderlijk worden geduid. De verhaleen spelen zich bijna allemaal af in het Joodse milieu, al laat hij dat los in zijn laatste, aanmerkelijk dunnere, romans. Daarbij hanteert hij met regelmaat Joodse humor en zelfspot. De bekrompenheid van de Joodse samenleving midden vorige eeuw geeft daar alle aanleiding toe. Zonder uitzondering zijn de personages in de boeken van Philip Roth gebaseerd op personen uit zijn directe omgeving. Als lezer ‘geniet je mee’ van de echtelijke ruzies, van de seksuele escapades – Roth was een enorme womanizer – en van de ideeën die Philip Roth heeft ten aanzien van de ontwikkelingen in de VS. Soms herschrijft hij daarbij de geschiedenis, zoals bijvoorbeeld in The plot against America, waarin nauwgezet Roths jeugd, vader Herman, moeder Bess en broer Sandy worden geportretteerd. Deze roman werd opnieuw een bestseller nadat – tot afschrikking van velen – Donald Trump tot president van de VS werd gekozen. Had Philip Roth niet in zijn herschreven geschiedenis gewaarschuwd voor America First aanhangers zoals Charles Lindbergh eind jaren dertig van de vorige eeuw? Voor ultrarechtse populisten die erop uit zijn ten koste van bepaalde groepen in de samenleving hun macht te bestendigen? En nu werd eenzelfde type man tot machtigste ter wereld gekozen, een man die nota bene America First als slogan hanteert…
Ondanks dat zij Philip zeer bewondert, heeft Claudia Roth Pierpont zich niet laten verblinden door de schrijver. Zo sprak zij met voormalig echtgenotes (de Engelse actrice Claire Bloom bijvoorbeeld), met vrienden en met vijanden van de schrijver.
Philip Roth is op 22 mei 2018 overleden. Zijn laatste roman, Nemesis, is in 2010 verschenen, maar nagenoeg het hele oeuvre van de schrijver is nog of weer in Nederlandse vertaling verkrijgbaar. Roth – een schrijver en zijn boeken kan een uitstekende gids zijn. Zoals wijlen Pieter Steinz in NRC Handelsblad schreef over deze secundaire literatuur: “Een voorbeeldige, verhelderende en compacte biografie. Na lezing wil je Roth graag (her)lezen.” En zo is het.
3
1
Reageer op deze recensie
