Het huwelijk als placebo

Nathan Hill groeide op in het Midwesten van de VS. Hij werd in een klap beroemd met zijn debuutroman De Nix (2016), een Great American Novel van 650 pagina’s over een schrijver met een writer’s block. Welzijn (2023) is zijn tweede roman.

Jack Baker en Elizabeth Augustine groeien op onder totaal verschillende omstandigheden. Hij komt van de uitgestrekte prairies in Kansas, het Amerikaanse Midwesten, zij groeit op in, ja, waar eigenlijk… Om de anderhalf tot twee jaar verhuist het gezin Augustine nadat vader de boel op min of meer legale wijze weer eens heeft geflest en de grond hem te heet onder de voeten wordt. Ook hun sociaal economische status is volstrekt verschillend: het is armoede troef bij Jack thuis, terwijl Elizabeth opgroeit in ongeziene weelde. Jack wordt te pas en te onpas door zijn moeder als ‘niet snugger’ bestempeld, Elizabeth wordt door haar vader opgehemeld als de meest intelligente persoon van haar generatie. Beiden gaan in Chicago studeren. Zij wonen in een afbraakbuurt en hun ramen worden slechts gescheiden door een smalle steeg. Nadat ze elkaar in 1993 min of meer spontaan ontmoeten, blijkt al snel dat ze een ding wél gemeen hebben: beiden proberen afstand te nemen van hun verleden.

De twee trouwen en krijgen een zoontje, Toby. Jack is kunstenaar en parttime docent, Elizabeth werkt als psycholoog voor een welzijnsorganisatie, Wellness. Die organisatie probeert te bewijzen dat het placebo-effect bij allerlei moderne kwaaltjes even functioneel is als een dure ‘medische’ behandeling. Met zijn abstracte foto’s produceert Jack niets en schrijft Elizabeth niks voor, aldus de partner van Elizabeths vriendin Kate. De Bakers kunnen amper rondkomen, maar gelukkig heeft Elizabeth wat geld apart gezet. Dankzij dat spaartegoed kunnen zij zich inschrijven voor hun ‘huis-voor-het-leven’ dat gerealiseerd moet worden in een oud fabriekscomplex. Toby ondertussen gedraagt zich compleet onhandelbaar. Elizabeth pluist allerlei relevante wetenschappelijke literatuur door – achterin het boek is een lijst opgenomen van bestaande wetenschappelijke artikelen in dezen – om een zo goed mogelijke opvoeder te kunnen zijn, terwijl Jack nauwelijks in de gaten heeft hoe de dynamiek in hun gezin verandert. Ook de gedachte van het huwelijk als een U-bocht – volgens Elizabeth bevindt het zich nu op het laagste punt – is hem totaal vreemd. De leidinggevende van haar laboratorium, professor Sanborne, legt Elizabeth haarfijn uit wat de betekenis van een huwelijk is:

“Het huwelijk, lieverd, is een toestand waarbij je zoveel kwaliteit bij een ander aantreft die je zelf wilt hebben dat je bereid bent hun gebreken over te nemen, die daardoor, bij uitbreiding, ook deel zullen uitmaken van jou, voor altijd.”

Jacks oudere zus Evelyn had hem het huwelijk ooit anders beschreven: “Immens en monotoon. Dat is kort samengevat het huwelijk.”

Welzijn is een ingenieus gecomponeerde roman over het wel en wee in een huwelijk en het jezelf hervinden onder veranderde omstandigheden. Soms is het te uitgesponnen, zoals bijvoorbeeld de familiegeschiedenis van de Augustines of de zeven algoritmes in De behoeftige gebruikers, waarin de werking van facebook tot in detail wordt beschreven. Blijft staan dat Hill met Welzijn weer een prachtige roman heeft geschreven.