De reden te leven

Einde negentiende eeuw. Terwijl Addie Bundren op sterven ligt, ziet ze haar zoon Cash, timmerman, haar kist maken. Een van de weinigen die haar in de doodsstrijd continu bijstaat is dochter Dewey Dell. Zij wuift haar koelte toe. Lievelingszoon en probleemkind Jewel – “the one she had always cherished” – heeft geen tijd om afscheid te nemen van zijn moeder, want hij kan met een klusje drie dollar verdienen. Daarbij is de hulp van ‘queer’ broer Darl onmisbaar. “I always say it ain’t never been what he done so much or said or anything so much as how he looks at you.” Zij komen dan ook te laat weer thuis en moeder heeft haar laatste adem reeds uitgeblazen.

Echtgenoot Anse heeft Addie ooit weggevoerd uit haar geboorteplaats Jefferson, Mississippi. In haar nieuwe oord, afgelegen bovenop een steile heuvel, heeft zij nooit kunnen aarden. Daarop heeft Anse beloofd haar in haar geboortegrond te begraven, mocht het zover komen. Nu is het moment daar en de familie gaat op stap, vergezeld van een wagen met de kist, getrokken door twee muilezels. Tot overmaat van ramp is het waterpeil van de Mississippirivier ten gevolge van overvloedige regenval zo’n vijf meter gestegen én zijn de twee nabije bruggen over die rivier door de stroom verwoest of meegesleurd. Jefferson ligt echter aan de overkant en Anse wil zich aan de belofte aan zijn vrouw houden.

“I give her my word,” Anse says. “It is sacred on me. I know you begrudge it, but she will bless you in heaven.”

Tijdens de tocht gaat er van alles mis. Steeds meer gieren zweven hoog in de lucht boven het spektakel. Tragisch, maar vaak ook hilarisch (of klinkt dit als leedvermaak?). As I lay dying (1930) is pittig, mede door het slang Amerikaans, het dialect uit het zuiden. Het is werken, maar na zo’n vijftig pagina’s begint het genieten van deze tragikomedie. Sommige wijsheden uit het boek zouden zo maar op een tegeltje kunnen. Zoals Addie op een gegeven moment opmerkt:

“I could just remember how my father used to say that the reason for living was to get ready to stay dead a long time.”

De dood van Addie en de gevolgen daarvan worden verteld vanuit vijftien verschillende perspectieven. Vooral in de eerste hoofdstukken moet je af en toe terugbladeren om te lezen wie wie ook weer was. Je kunt erover twisten of de dood of de onderlinge relaties tussen de familieleden centraal staan in deze vijfde roman van William Faulkner. En die slang? Dat went. Soms moet je gewoon maar accepteren dat je niet ieder woord letterlijk kunt thuisbrengen. As I lay dying wordt in veel schrijfboeken aanbevolen. Er zijn weinig boeken waaruit je kunt leren hoe het werkt vanuit verschillende perspectieven te schrijven. Voor een aankomend auteur is het verhaal ook daarom waardevol.