Lezersrecensie
Niet omkijken
2009, (East) Gladness, Connecticut. De negentienjarige Hai is ontslagen uit een afkickkliniek – terwijl zijn moeder denkt dat hij in Boston studeert – en ziet het leven niet meer zitten. Als hij op het punt staat van een hoge brug in een rivier te springen, roept iemand aan de overkant van het water hem toe het niet te doen en naar haar toe te komen. Deze bejaarde Grazina woont alleen in een groot, vervallen huis. Daar spreekt ze hem vermanend toe:
“ ‘Je kunt niet voor mijn huis doodgaan, begrepen? Ik heb geen behoefte aan nog meer geesten hier.’ ”
De twee raken in gesprek. Grazina blijkt een Litouwse weduwe die lijdt onder een oorlogstrauma (zowel Stalin als Hitler). Ze heeft twee kinderen, Lina, docente Engels als tweede taal, en Lucas, wetenschapper. Lina is alcoholiste, Lucas wil niets met zijn verpauperde moeder te maken hebben en schaamt zich voor haar.
“ ‘Het zou fijn zijn om iemand in de buurt te hebben. Ik word dit jaar namelijk tweeëntachtig en …’ Haar stem stierf weg en ze sloeg haar ogen neer.”
Hai, met een schuldgevoel richting zijn eigen moeder die hij nooit bezoekt, besluit gehoor te geven aan Grazina’s verzoek en blijft bij haar, trekt bij haar in en fungeert vanaf dat moment als mantelzorger.
Via zijn twee jaar jongere, autistische neef Sony krijgt hij een baantje bij fastfoodrestaurant HomeMarket. Na zijn shifts maakt hij eten klaar voor Grazina en hemzelf. Hij doet haar in bad en zorgt dat zij op tijd haar pillen inneemt. Al snel vormen de twee een team. Op heldere momenten wijst Grazina de jongen op de goede kanten van het leven, geeft ze hem advies; op slechte momenten speelt Hai mee met de oorlogswanen die regelmatig terugkeren bij de oude vrouw. Dan is hij Dr. Pepper, een Amerikaanse sergeant op wie de zeventienjarige Litouwse al haar hoop heeft gevestigd.
In de HomeMarket werken vooral verschoppelingen zoals Sony die bezeten is van de Amerikaanse burgeroorlog, Wayne de kippendraaier, Russia met het gehavende gezicht van het drive thru loket en Maureen, de vrouw op leeftijd met kapotte knieën. Het geheel wordt gemanaged door een boom van een Cubaanse vrouw, amateurworstelaar BJ, met het hart op de goede plaats. Het is een hecht team dat alles voor elkaar over heeft en elkaar waar mogelijk steunt. Er lijkt een evenwichtige situatie te zijn ontstaan in het leven van Hai, ondanks het feit dat hij inmiddels uit de pillenvoorraad van Grazina snoept. Als met kerstmis een etentje bij Lucas uit de hand loopt en Sony op zoek wil naar zijn vader, wordt Hais leven echter volledig op zijn kop gezet.
Ocean Vuong (Ho Chi Minh, 1988) put ook voor deze roman uit zijn eigen leven. Zijn moeder is nagelstyliste, evenals de moeders van Hondje uit zijn prachtige debuut Op aarde schitteren wij even en die van Hai. Zowel Hondje als Hai groeien op in Hartford, Connecticut, de plaats waar ook Ocean is opgegroeid. Alle drie zijn zij homofiel, iets wat niet meer geaccepteerd wordt in de Vietnamese gemeenschap sinds zij onder Frans bestuur kwamen (zie Op aarde). Evenals Hai studeerde Ocean kortstondig in New York City (Hai vertelde zijn moeder dat de studie niets voor hem was, hij “moest te veel lezen”, en dat hij liever medicijnen in Boston ging studeren). Vietnamese vluchtelingen verwachtten dat hun kinderen de kansen die zij kregen met beide handen zouden grijpen. Dat hun kroost gebruik zou maken van de mogelijkheden die zij zelf niet hadden gehad. “Jij bent mijn tweede kans.” Zowel Hondje als Hai weten niet aan die hoge verwachtingen te voldoen.
De keizer van Gladness is misschien minder overweldigend dan Op aarde, maar wederom heeft Vuong een dijk van een roman geschreven, zelfs voor Thiery Baudet. Die zou eens met Maureen moeten gaan praten.
“ ‘Je kunt niet voor mijn huis doodgaan, begrepen? Ik heb geen behoefte aan nog meer geesten hier.’ ”
De twee raken in gesprek. Grazina blijkt een Litouwse weduwe die lijdt onder een oorlogstrauma (zowel Stalin als Hitler). Ze heeft twee kinderen, Lina, docente Engels als tweede taal, en Lucas, wetenschapper. Lina is alcoholiste, Lucas wil niets met zijn verpauperde moeder te maken hebben en schaamt zich voor haar.
“ ‘Het zou fijn zijn om iemand in de buurt te hebben. Ik word dit jaar namelijk tweeëntachtig en …’ Haar stem stierf weg en ze sloeg haar ogen neer.”
Hai, met een schuldgevoel richting zijn eigen moeder die hij nooit bezoekt, besluit gehoor te geven aan Grazina’s verzoek en blijft bij haar, trekt bij haar in en fungeert vanaf dat moment als mantelzorger.
Via zijn twee jaar jongere, autistische neef Sony krijgt hij een baantje bij fastfoodrestaurant HomeMarket. Na zijn shifts maakt hij eten klaar voor Grazina en hemzelf. Hij doet haar in bad en zorgt dat zij op tijd haar pillen inneemt. Al snel vormen de twee een team. Op heldere momenten wijst Grazina de jongen op de goede kanten van het leven, geeft ze hem advies; op slechte momenten speelt Hai mee met de oorlogswanen die regelmatig terugkeren bij de oude vrouw. Dan is hij Dr. Pepper, een Amerikaanse sergeant op wie de zeventienjarige Litouwse al haar hoop heeft gevestigd.
In de HomeMarket werken vooral verschoppelingen zoals Sony die bezeten is van de Amerikaanse burgeroorlog, Wayne de kippendraaier, Russia met het gehavende gezicht van het drive thru loket en Maureen, de vrouw op leeftijd met kapotte knieën. Het geheel wordt gemanaged door een boom van een Cubaanse vrouw, amateurworstelaar BJ, met het hart op de goede plaats. Het is een hecht team dat alles voor elkaar over heeft en elkaar waar mogelijk steunt. Er lijkt een evenwichtige situatie te zijn ontstaan in het leven van Hai, ondanks het feit dat hij inmiddels uit de pillenvoorraad van Grazina snoept. Als met kerstmis een etentje bij Lucas uit de hand loopt en Sony op zoek wil naar zijn vader, wordt Hais leven echter volledig op zijn kop gezet.
Ocean Vuong (Ho Chi Minh, 1988) put ook voor deze roman uit zijn eigen leven. Zijn moeder is nagelstyliste, evenals de moeders van Hondje uit zijn prachtige debuut Op aarde schitteren wij even en die van Hai. Zowel Hondje als Hai groeien op in Hartford, Connecticut, de plaats waar ook Ocean is opgegroeid. Alle drie zijn zij homofiel, iets wat niet meer geaccepteerd wordt in de Vietnamese gemeenschap sinds zij onder Frans bestuur kwamen (zie Op aarde). Evenals Hai studeerde Ocean kortstondig in New York City (Hai vertelde zijn moeder dat de studie niets voor hem was, hij “moest te veel lezen”, en dat hij liever medicijnen in Boston ging studeren). Vietnamese vluchtelingen verwachtten dat hun kinderen de kansen die zij kregen met beide handen zouden grijpen. Dat hun kroost gebruik zou maken van de mogelijkheden die zij zelf niet hadden gehad. “Jij bent mijn tweede kans.” Zowel Hondje als Hai weten niet aan die hoge verwachtingen te voldoen.
De keizer van Gladness is misschien minder overweldigend dan Op aarde, maar wederom heeft Vuong een dijk van een roman geschreven, zelfs voor Thiery Baudet. Die zou eens met Maureen moeten gaan praten.
1
Reageer op deze recensie
