Ogenschijnlijk gelukkig

Cultuurkunstenaar Daan Remmerts de Vries (kinderboekenschrijver, schilder, illustrator, muzikant) koos het pseudoniem A.N. Ryst omdat hij vreesde dat zijn boeken voor volwassenen niet serieus besproken zouden worden door recensenten. Na IJspaleis (2003), Zo zal ik bij je zijn (2006) en Brave nieuwe wereld (2011) die hij onder eigen naam schreef, koos hij voor A.N. Ryst. Daarna volgden de bestseller De harpij (2014), De blauwe maanvis (2026) en De nadagen (2018).

In De nadagen beschrijft de auteur de laatste jaren van een ouder echtpaar. Het gezin bestaat uit Ellert (een snelle jongen, type marketeer), psychotische zus Mo en protagonist Niek (schrijver). Vooral vader Haak nam het in zijn leven niet zo nauw met echtelijke trouw, waarop moeder Juan besloot ook maar een minnaar te nemen (huisvriend Meindert).

“Nee, als gezin functioneerden wij niet geweldig!”

Het echtpaar verhuist naar Friesland na de pensionering van Haak. De Ellerts de Wits – evenals de auteur een dubbele achternaam – komen daar in de natuur tot rust. Met regelmaat wordt die verstoord door Mo en haar Italiaanse partner Ettore of door een van Nieks tantes. Dat is natuurlijk veel leuker om te lezen dan over een gelukkig gezinsleven.

Haak is ervan overtuigd dat hij binnenkort zal sterven (terwijl niets daar nog op wijst). Hij is er in eerste instantie laconiek over. Na verloop van tijd begint hij zich echter meer tot dat onontkoombare lot te verzetten als het nadert in de vorm van vergeetachtigheid, zijn lichaam dat steeds vaker niet thuis geeft en uiteindelijk de diagnose dementie. Steeds vaker maakt het ouderpaar ruzie.

Protagonist Niek komt in het boek naar voren als de zorgzame zoon, op wie de ouders kunnen vertrouwen. Voor hem is het echter ook een mogelijkheid te ontsnappen uit zijn hectische leven in Amsterdam. In Friesland heeft hij de rust om te schilderen. Bovendien hoeft hij zich daar niet druk te maken over geliefden. Naarmate zijn leeftijd vordert, besluit hij die bindingsangst te laten varen.

“Nathalie had een kind gewild, ik had toegestemd. Niet omdat ik dit zo vurig had gewenst, maar omdat ik had begrepen dat Nathalie er anders wel eens vandoor zou kunnen gaan; omdat het een noodzaak voor haar was geworden om zich voort te planten.”

De nadagen is een roman over een ogenschijnlijk gelukkig, welvarend gezin. Als je een blik achter de voordeur wordt gegund, blijkt dat ook daar sores onontkoombaar zijn.

Naschrift
Nadat ik de prachtige recensie van @Angèle van Baalen heb gelezen, kunt u mijn bespreking als een eenvoudige ervaring van een enthousiast lezer beschouwen. Lees vooral haar recensie!