Voor de langzame meerwaardegenieter

In het zwart van de spiegel is niet zomaar een dikke roman. Het is een dik boek dat heel veel verhalen bevat. Het is niet alleen een roman, het is vooral een verzameling kunsthistorische essays waarrond een fictief verhaal is gesponnen. Maar het is ook een boek vol reisverhalen, een boek over geschiedenis en filosofie...

Maar laat me beginnen met een waarschuwing bij dit mooie boek. Het is een traag boek. Het verhaal verloopt allesbehalve in een rechte lijn, het wijkt de hele tijd af via verbanden en herinneringen. De lezer van dit boek moet bereid zijn daarin mee te gaan, om geduld te oefenen, om te genieten van de traagheid, om het oké te vinden dat het romangedeelte slechts mondjesmaat wordt toegediend en ondergeschikt is aan de uitweidingen. Wie dat niet ziet zitten, zal dit een vervelend en saai boek vinden en het wellicht niet uitlezen.

Het verhaal gaat over een man die op stap gaat met een Claudespiegel, een kleine zwarte spiegel uit de 18e eeuw, het object ziet eruit als een zwarte halve glazen bol in een mooi doosje. Wie met zijn rug naar een landschap gaat staan en in de spiegel kijkt, krijgt een soort panorama in 3D, een uitgetrokken landschap waarin licht en schaduw meer contrasteren dan in het echt en details verdwijnen.
Het hoofdpersonage, een filmmaker, heeft een oogkwaal waardoor hij steeds minder ziet, het is alsof er voor zijn ogen gordijnen hangen die langzaam maar zeker meer dicht gaan. De spiegel is zijn redding, die is voor hem klein genoeg om helemaal te zien en het beeld dat hij erin ziet is een heel landschap.

De spiegel is genoemd naar Claude Lorrain, een landschapschilder uit de 17e eeuw. Hij was gevestigd in Rome. Deze schilder vormt een rode draad in het boek. We komen heel wat te weten over hem en zijn tijdgenoten. De spiegel dateert dan weer van een eeuw later. In Engeland leerde men toen pas Claude kennen. De spiegel toonde landschappen zoals alleen hij ze kon schilderen. De fascinatie van de Engelsen ging zelfs zover dat ze hun landschapstuinen en parken gingen modelleren op de landschappen van Claude. En in die parken kunnen wij in dit boek gaan wandelen met onze hoofdpersoon en zijn spiegel.

De roman gaat over een man die in zijn studententijd een heel moeilijk einde van een liefdesrelatie heeft meegemaakt; zijn vriendin is gewoonweg uit zijn leven verdwenen. En dat heeft eigenlijk de rest van zijn leven beïnvloed, ook op persoonlijk vlak lijkt hij de hele tijd omwegen te nemen om zichzelf niet met de kern van zijn probleem te moeten bezighouden maar hij zet zijn zoektocht wel gestaag door. We gaan met hem naar Rome, Engeland, Frankrijk en Zwitserland, en we blikken ook heel vaak terug op belevenissen uit zijn leven. Op het eind wordt de lezer beloond met een mooie wending in het verhaal.

Het is in elk geval een must om als lezer van dit boek open te staan voor de landschapskunst van de 17e, 18e en 19e eeuw, anders is er niet veel aan. Dit boek leest ook het beste met Google of een andere zoekmachine binnen handbereik om de vele afbeeldingen. plekken en namen op te zoeken.

Het is een boek voor de langzame meerwaardegenieter, want die wordt beloond met heel veel moois. Dit boek is ook werkelijk goed geschreven. Op 800 bladzijden valt amper een (tik)foutje te ontdekken. Het enige dat ietwat stoort is dat het boek nogal geconstrueerd aanvoelt, het is geen roman die spontaan uit de pen van de auteur gevloeid is. Aan dit boek is hard gewerkt en dat is af en toe te duidelijk.