Aangrijpend, maar realistisch

"Wanneer de overlevenden er niet meer zijn, mogen we de waarheid niet met hen laten verdwijnen. Geef ze alsjeblieft een stem."

In ‘Zout van de zee’ volg je vier verschillende jongeren uit verschillende landen in 1945, het einde van de oorlog nadert. Ieder van hen is op weg naar het 'veilige' Duitsland vanuit Oost-Pruisen. Deze vier jongeren, en velen met hen, zijn op de vlucht voor het Russische leger die iedereen op hun pad uit de weg ruimt. Iedere jongere heeft zijn eigen verhaal, eigen geheimen, eigen doelen.
Joana is verpleegster en heeft het vertrouwen van de groep, Emilia behoort met haar Poolse afkomst in vele ogen tot de vijand, Florian blijkt om nog onduidelijke redenen betrokken te zijn geraakt bij wanpraktijken van de nazi’s en Alfred vecht met heel zijn leven voor Hitler en zijn vaderland.

Vanaf pagina één kreeg ik het idee dat dit een bijzonder boek zou worden, in eerste instantie misschien niet om het verhaal, maar ook om de schrijfstijl. De schrijfstijl is zo echt, zo puur. Je leest het boek alsof je op de zeebodem zit, op het einde aangekomen moet je wel naar adem happen. Gruwelijkheden van de oorlog worden niet mooier gemaakt dan het is, je voelt letterlijk de angst en hun verdriet.
Je leest over kinderen die ineens volwassen moeten zijn, over het overleven in plaats van leven. En ondanks alle zwarte gebeurtenissen voel je ook een lichtje in de duisternis, de liefde en vriendschap tussen de mensen, het enige wat hen ongeveer op de been houdt.

Het mooie aan dit verhaal vind ik dat iedere jongere in dit boek een eigen verleden, stem en karakter heeft en dat het totaal verschillend is van elkaar. Ze proberen te overleven en dit kan bijna alleen maar door met elkaar samen te werken en elkaar te vertrouwen tijdens Operatie Hannibal. De wegen van Joana, Emilia, Florian en Alfred komen bij elkaar op het schip de Wilhelm Gustloff, met nog tienduizend andere vluchtelingen. Als ze denken veilig te zijn, slaat het noodlot toe.
“De lucht was zwart. De maan hield zich schuil achter de wolken; die kon dat gruwelijke tafereel niet aanzien.”

Ik ben onder de indruk van dit boek. Dit is hoe de oorlog was, leuker en gezelliger was het niet. Dit verhaal is aangrijpend, echt, moedig, schrijnend, liefdevol. Een gemeende 5 sterren voor dit boek. Een verhaal dat meer mensen zouden moeten lezen, houdt deze geschiedenis levend.

"Boeken brengen ons bijeen als een universele leesgemeenschap, maar ook als een universele menselijke gemeenschap die ernaar streeft van het verleden te leren."