Jeugdsentiment en nog meer sentiment

Hoe kan het dat er Nederlandse schrijvers zijn die meer dan twintig boeken schreven die ik allemaal niet las? Dat vroeg ik me af toen ik Als de winter voorbij is opende. Nog nooit las ik een boek van Thomas Verbogt. En na vijftig bladzijden lezen dacht ik te weten waarom dat zo was. Het boek verveelde me. Ging er nog iets gebeuren? De verteller, een Thomas, blikt terug op zijn leven, hij haalt steeds weer de smaak van vroeger terug, ziet alles weer gebeuren, herleeft zijn jeugdsentiment opnieuw en opnieuw. Waarom dat belangrijk is voor zijn heden, wordt niet echt duidelijk. Het is alsof hij alleen een verleden heeft.
‘Het is het middelpunt van je leven, dat broze, briljante bolwerk dat herinneringen huisvest, je kunt er altijd terecht, het is nooit ver weg, niemand loopt je er voor de voeten, alles is van jou en je hebt alle tijd. Het licht is er stralend, veel kan helder zijn, ook al laten niet alle betekenissen zich onthullen. Uiteindelijk is dat het doel van je leven, je in dat broze, briljante bolwerk thuis voelen.’ (Echt? Het licht is er stralend? Ja, dat staat er echt.)

Vrouwen zijn mooi en lief en mysterieus, allemaal, hij is sociaal naïef, ik erger me aan dit personage: ‘Toen ging ik ook al te onhandig met mensen om. Ik kwam bijvoorbeeld met een intensiteit op de proppen waarvan de meisjes die ik aantrekkelijk vond, weinig moesten hebben. Het was misschien even leuk, maar al snel een blok aan het been. Altijd ontstellend duidelijk en volledig willen zijn, faalangstig tot op het bot en min of meer meteen willen beginnen met een lang en gelukkig leven. Dat was niets voor meisjes uit die dagen. Die wilden door hun dagen waaien en vooral begeerd worden, in mijn milieu het liefst door iets oudere jongens met vloeiende zeilcapaciteiten en de auto van moeder altijd bij de hand.’

Maar ik leg een boek niet zo snel weg. Niet elk boek moet een pageturner zijn. En ja, het wordt interessanter, maar dan ben ik al wel over de helft. De ik-verteller vertelt langzaam maar zeker hoe hij zich verhoudt tot vroegere vriendin Lin. Ik kan niet te veel vertellen, want dan onthul ik direct alle spanningsbogen die er wel zijn… Maar op dat moment kwamen er weer zoveel vreemde nieuwe personages en verhaallijnen binnen, dat ik niet wist wat ik ermee moest. Wat is dit voor boek? Was er geen redacteur die zei: ‘Doe maar één dramatisch verlies per boek, dat is wel genoeg?’ Wat is de samenhang in al die gebeurtenissen? Ik heb er echt nog even over nagedacht. Maar het is niet anders: die samenhang is er niet. En zo zou mijn eerste Verbogt ook weer m’n laatste kunnen zijn – maar laat het me weten als ik nu een geweldig werk zou missen.

(Deze recensie verscheen eerder op mijn website.)