Bizar, komisch en absurd. Heerlijk!

Als kleinzoon, en in zijn ogen derde generatie mislukkeling, van een gewezen miljonair werkt Per Persson al jaren in een mistroostig pension, dat voorheen bekend stond als een huis van lichte zeden. Hij ziet geen vooruitzichten voor zichzelf en geeft zijn grootvader de schuld dat zijn leven nu een mislukking is. In het pension leert hij dagelijks diverse soorten mensen kennen. Alle soorten en maten, gewoon maar ook duister volk komt er over de vloer. Zo maakt Per kennis met een wel heel apart figuur. De man, bekend onder de naam Gangster Anders, heeft zowat zijn gehele volwassen leven achter de tralies doorgebracht. En niet omdat ie een appel had gestolen. Nee, hij had wel iets meer op zijn kerfstok. Per is op een bepaalde manier wel geïntrigeerd door deze merkwaardige persoon. Gangster Anders neemt zijn intrek in pension Meeroever nadat hij, onder het genot van meerdere pilsjes, een wel heel bijzonder verhaal heeft gedeeld met receptionist Per.
Op een van de zeldzame vrije momenten die Per heeft, leert hij een vrouw kennen. Ze blijkt een pastor te zijn die uit haar kerk is gezet. Het wordt Per al snel duidelijk waarom en hij besluit meteen een hekel aan haar te hebben. Want zo is Per. Hij heeft een hekel aan alles en iedereen, en dat is de schuld van zijn opa. Maar Johanna, de pastor, is gelijkgestemd en besluit plots met Per mee te gaan wanneer ze hoort dat hij receptionist is van pension Meeroever. Ze heeft huis noch haard dus een warme kamer is meer dan welkom. In het pension ontmoeten Johanna en Gangster Anders elkaar en op de een of andere manier gaat er een lichtje bij haar branden. Een plan dat je niet van een pastor zou verwachten maar wel eentje dat hen alle drie geen windeieren zal gaan leggen maar juist eindelijk de kans om een goed te leven te krijgen. En daarvoor moeten ze wel Anders zien te overtuigen. Op zich gaat dat best wel soepel en Anders ziet ook wel voordelen van het voorstel. Vervolgens hebben ze klanten nodig en dus zoeken ze de media op. Met dank aan creatieve journalistiek en een beetje vals spelen lukt het om de aandacht op zich te vestigen. Met een verbazingwekkend gemakkelijke babbel weet vooral Johanna zich de onderwereld in te kletsen en lucratieve deals te sluiten. De opdrachten en het geld uit de onderwereld stromen binnen en al snel trekken ze de aandacht van andere partijen. Anders groeit uit tot een hype en vooral Johanna en Per slaan door in hun plannen. Anders heeft niets in de gaten, hij is niet een van de meest snuggere, en lijkt vooral interesse te krijgen voor het woord van Jezus en spreekt daar Johanna op aan als informatiebron. Anders wil verandering, hij wil niet meer doen wat hij doet. Hij wil uit naam van Jezus gaan geven, niet meer nemen. En zijn wil zal geschiede…….Per en Johanna moeten hun plan van aanpak aanpassen. En dus is een nieuw idee snel geboren en is de kerk van Anders al snel een feit. Nu gaat het pas echt beginnen!
Werkelijk waar, wat een absurdistisch en hilarisch verhaal is dit zeg! De meest onwaarschijnlijke, ongeloofwaardige en stompzinnige scenario’s passeren de revue en dat op een geniaal geschreven manier. Geregeld riep het lezen een lachbui op. Jonasson heeft met ‘Gangster Anders….’ opnieuw een bizar geheel geschreven dat zo op je lachspieren en op je ongeloof werkt dat het werkelijk subliem is. Alleen heeft hij zich ditmaal overtroffen in het opzoeken van uitersten. De personages Anders, Johanna en Per zijn sterk en overtuigend (en meteen zo ongeloofwaardig als maar kan) door de auteur uitgebeeld. Je ziet ze gewoon voor je tijdens het lezen, zoveel kracht stralen deze figuren uit. Johanna ontwikkelt zich van pastor naar manager van een ronselaar in een oogwenk, want nood breekt wet toch? Zij is neergezet als ‘actieve ongelovige’ en kletst iedereen naar waar zij dat wil. Maar wanneer Gangster besluit een beter mens te worden en de rollen om te draaien kan ze dit keer niets anders doen dan hem het idee te geven met hem mee te gaan. Om vervolgens met Per een nieuw plan te smeden. Want ja, er zijn nu eenmaal afspraken gemaakt die wel navolging moeten krijgen. Anders besluit van niet…….Jezus begrijpt dat vast wel. Alleen de criminelen zijn een andere mening toegedaan. En de hebberigheid van Per en Johanna idem. Er is aan alle kanten een hoop geld mee gemoeid.
De manier waarop Anders bekeert is precies zoals je van Jonasson kan verwachten: absurd, onhandig en toch vertederend. Behalve dat hij niet een van de slimste mensen op deze aardkloot is, interpreteert hij ook alles op een totaal eigen en unieke manier. Vaak het tegenovergestelde van wat is bedoeld. Dat zorgt voor diepe zuchten van ergernis bij zijn partners maar bij jou als lezer levert dat lachsalvo’s op. Het feit dat Anders zich ontwikkelt tot een ster à la Elvis, gezien wordt als ‘God’s gift to mankind’ is verre van realistisch en juist dat is zo leuk aan dit hele verhaal. Het is totaal ongeloofwaardig. Voeg daaraan toe dat er een aantal andere personages hun opwachting maken die zo vreemd zijn dat het aanvoelt als een rariteitenkabinet op een goede dag. Vooral de Graaf en zijn wederhelft de Gravin, een kreng van ongekende klasse, de steeds kleiner wordende groep –vooral vergaderende- criminelen lopen als een rode draad door het verhaal heen. De gebroeders Olofsson, doen denken aan Dumb and Dumber, en dan die harkende, achterdochtige koster! Echt, hoe krijgt iemand dit soort personages bedacht! Je hebt klungels en klunzen, en in dit boek zijn ze allemaal vertegenwoordigd.
Dit boek garandeert de lezer een aantal uren ongekend leesplezier maar kent wel een punt van kritiek. Juist omdat het zo intens en divers is om te lezen was het, mijn inziens, beter tot zijn recht gekomen als het iets korter zou zijn geweest. Op een bepaald moment, het boek is verdeeld in drie delen, is het verhaal verteld en alles rond. Toch komt er dan nog een deel, het derde, dat eigenlijk niets meer toevoegt aan de humor, het avontuur of het geheel dat er al was. En dat ene punt is meteen ook de enige reden dat dit boek geen vijf sterren krijgt. Het neigt net iets naar het langdradige door dat laatste, korte derde deel.
Na het lezen van zijn eerdere twee boeken is dit derde echt weer een knaller. De schrijfstijl van Jonasson is heerlijk. Zijn zinnen lopen lekker, er is geen grof taalgebruik, de personages zijn kleurrijk en divers. Het concept Jonas Jonasson is werkelijk uniek te noemen, niet te vergelijken met anderen. En is het werk van deze auteur het beste te omschrijven als: bizar, origineel, absurd, dolkomisch en uniek.

Om af te sluiten met de woorden van Gangster Anders: ‘Halleluja, amen en Hosanna!’