Hoe de boer een agraiër werd

Ik had het boek ooit met veel plezier gelezen en ik was benieuwd hoe het nu, 30 jaar later, op me over zou komen.
De vraag wat een boer is of wat een echte boer is, is niet zo moeilijk te beantwoorden. Dat is namelijk hetzelfde.
Met agrariër bedoel ik de persoon die bedrijfsmatig en met zoveel mogelijk inzet van technologie een bedrijf met vee en akkerbouwprodukten in stand wil houden.
Geert Mak heeft geprobeerd om door zo dicht mogelijk bij de leefwereld van boeren te komen, inzicht te verschaffen in de denkwereld van de boerenstand. Het viel me op dat er niet eens zoveel aandacht is besteed aan het geloof, dus het woord "god" in de titel van het boek zal wel staan voor de traditionele wereld van het vroegere boerenbestaan.
Duidelijk wordt gemaakt hoe sterk het boerenbestaan afhankelijk is gemaakt van banken, concurrentie en wettelijke regelgeving. Vroeger hoefde men geen leningen af te sluiten en werd alleen geld uitgegeven voor strikt noodzakelijke behoeften.
Het boerenbestaan is niet een gekozen beroep, maar een leefwijze waar men soms tot de keuze gedwongen wordt om hier al of niet mee door te gaan. En dat is niet eenvoudig.
In feite is er niets nieuws onder de zon in de beschrijvingen van Geert Mak, bijna dagelijks wordt via nieuwsmedia over de problemen van het platteland gesproken.
Het mooie van het boek is dat de mensen uit het dorp duidelijk geportetteerd worden als levende wezens met hun keuzeproblemen en slechte en goede kanten.
Regelmatig kwam het beeld naar voren, dat ook wel bij landgoedeigenaren gebruikt wordt, namelijk dat de boer "arm leeft, maar rijk sterft".
Het verschil in waardering tussen vermogensbezit en inkomen is door de inzet van kapitaalgoederen en de waardering van grond erg groot.
Ook blijkt het verschil in rijkdom tussen grote boeren en kleine boeren erg groot. In die zin is het een harde, concurrerende wereld, met veel grotere verschillen dan in de stedelijke wereld.
Geert Mak heeft op prachtige wijze kenbaar gemaakt hoezeer de boerenstand een sterk afwijkende stand is in vergelijking met de stadse mens. De moderne agrariër heeft een positie ingenomen tussen de boer en de stedeling. Economie speelt een hoofdrol en regelgeving is een steeds belangrijker onderdeel van de bedrijfsvoering. Als je daar niet aan mee wilt doen, zal je het niet redden.
Mooi aan het boek van Geert Mak is dat zijn beweringen goed gedocumenteerd zijn middels tal van binnen- en buitenlandse sociologische onderzoeken.
Het boek sluit af met het benoemen van de laatste nog levende relaties waar Geert in Jorwerd in de 90-ger jaren zo intensief mee om is gegaan.
Een waardige afsluiting van het boek, met vervolgens nog een uitgebreide literatuurlijst.