Gewone octopus raakt verstrikt in eigen tentakels

De titel 'De levenscyclus van de gewone octopus' wekte meteen mijn nieuwsgierigheid. De verwijzing naar een dier dat zowel intelligent als ongrijpbaar is, leek een veelbelovende metafoor voor de complexe relaties en ontwikkelingen waarover we in deze roman zouden gaan lezen. Ik verwachtte een verhaal waarin vriendschap, volwassen worden en het omgaan met trauma’s en familiegeheimen centraal zouden staan en dat was het ook. Toch bleef ik met gemengde gevoelens achter.

De fysieke uitgave van het boek is verzorgd. De lay-out is prettig, met korte hoofdstukken en een duidelijk lettertype. De cover is echter wat vaag, een beetje mysterieus zelfs, wat past bij de toon van het verhaal, maar het zegt weinig over de inhoud. De foto suggereert een verhaal over jeugd, herinneringen en het verleden, zonder dat het teveel prijsgeeft. De titel is opvallend, maar misschien wat ongelukkig gekozen. Pas laat in het verhaal wordt duidelijk wat ermee bedoeld wordt, en hoewel ik het verband uiteindelijk begreep, voelde het wel wat gezocht. Marketingtechnisch gezien roept de titel misschien eerder verwarring dan nieuwsgierigheid op bij de lezer.

De roman opent en sluit met korte hoofdstukken getiteld 'Nu', waarin de identiteit van de verteller onduidelijk blijft. Deze opzet vond ik sterk en origineel! Het nodigt uit om actief mee te denken, en zet meteen een mysterieuze toon. Naarmate ik verder las, raakte ik meer in de war door het grote aantal personages dat voorbijkomt en de wisselende perspectieven . Sommige dialogen en het taalgebruik van de personages voelden voor mij niet passend bij jongvolwassen personages en haalden me uit het verhaal.

De verhaallijn rond Pen en haar familiegeheim staat centraal en is op zich goed uitgewerkt, al had ik al vroeg in het verhaal een vermoeden waar het heen zou gaan. Toch werd het mooi verteld, vooral de ontmoeting tussen Pen en Margot aan het einde van het boek raakte me. Die dialogen waren teder, pijnlijk en oprecht. Pen groeit, leert haar verleden beter begrijpen en lijkt op weg naar een gezonder toekomstbeeld. Het verhaal van Alice daarentegen bleef voor mij op de achtergrond. Ik betrapte mezelf erop dat ik haar hoofdstukken met minder plezier las, terwijl haar ervaringen toch wel heftig zijn. Het voelde alsof het verhaal zich had moeten beperken tot Pen, of dat Alice een eigen boek had verdiend. Tegelijkertijd miste ik een gezamenlijk verhaal. Nogmaals, er kwamen zoveel personen voorbij en dit maakte het voor mij soms lastig om iedereen goed te volgen of echt mee te voelen.

De roman bevat veel thema’s: opgroeien, schuld en schaamte, grensoverschrijdend gedrag, familiegeheimen, en emancipatie. Die rijkdom aan thema’s is bewonderenswaardig, maar hier te veel van het goede met als gevolg dat het ten koste ging van de diepgang. 'Less is more' is hier zeker van toepassing.

Conclusie:
De levenscyclus van de gewone octopus is een ambitieuze roman die onder andere gaat over de impact van keuzes uit het verleden op de ontwikkeling van je identiteit, over volwassen worden en over het doorgronden van en begrip krijgen voor de motieven van anderen. De opbouw en sommige dialogen zijn sterk, maar het boek is aan de complexe kant en mist soms richting en helderheid.
Mijn verwachtingen zijn helaas onvoldoende uitgekomen: het verhaal liet mij persoonlijk niet volledig meeslepen. De grote hoeveelheid personages, het hier en daar wat ingewikkelde taalgebruik en de beperkte emotionele connectie, die ik voelde, maakten dat ik me soms echt moest “worstelen” door het boek.