Cool, calm and collected

Een op zijn muilezel rondtrekkende kunstenaar eist ‘cool, calm and collected’ zijn plek op binnen een beklemmende dorpsgemeenschap. Dat de jonge vreemdeling niet alleen komt om het afgelegen dorp en de bergtoppen te schilderen, voelen we door de briljante sfeersetting van Thomas Willmann tot in onze botten. In zijn debuutroman Het duistere dal rommelt en smeult het voordat de spreekwoordelijke vulkaan in alle gruwelijkheid uitbarst. Laat je niet misleiden door Willmanns royale literaire woordenschat en de betoverende natuurbeschrijvingen, want de plotwendingen komen even duivels als genadeloos. De auteur bedankt Sergio Leone, alleszins begrijpelijk.

Het is een tijd geleden dat ik een dergelijk onheilspellende sfeersetting heb ervaren, nota bene geperfectioneerd met een uiterst beeldende schrijfstijl. De psychologische beklemming en de mieters mooi opgebouwde geladenheid zijn zó indrukwekkend, zó ijzersterk, dat het bijna buitengewone literatuur is. Elke zin, elk woord en elke persoon doen ertoe, voel je tot in je vezels. Een wereldvreemde en angstige dorpsgemeenschap waarbinnen een dominant aanwezige boerenfamilie de dienst uitmaakt. En dan de komst van een vreemdeling op zijn ezel die volkomen rustig en stoïcijns zijn eigen gang gaat, de omgeving, het dorp en de mensen met zijn schetsen en schilderingen vereeuwigt, en langzaamaan zijn plek opeist op een manier dat niemand eromheen kan. Stel je dit hoog en verafgelegen dorp in de bergen voor dat 's winters ook nog eens afgesloten is vanwege de grote sneeuwvallen. Sommige scènes zijn gruwelijk, maar een groots werk als Het duistere dal zou niet zonder kunnen. En dan benoem ik niet eens de hamvraag 'Hoezo en Waarom' en de briljante plotwending aan het eind. Mijn Beste Boek 2021 dat extra aandacht verdient.

Willmann schreef dit schitterende debuut in 2010. Het duurde dertien jaar voordat zijn veelgeprezen tweede roman verscheen: Der eiserne Marquis (2023). Hopelijk wordt de vertaling door welke uitgever dan ook opgepakt.