Een ongebruikelijk, beetje gek, maar ontzettend goed boek!

Wat is dit nou voor boek?!?

Het antwoord op die vraag is niet zo gemakkelijk. Het oordeel over het boek is gelukkig een stuk eenvoudiger: een uitstekend boek dat ontwapenend provoceert en op een of andere gekke manier ook troostrijk is. Het is ontzettend knap geschreven, bij vlagen ietsje protserig en pretentieus, maar zonder ooit charme te verliezen. Je leert Lieke Marsman heel goed kennen door het boek en ze gebruikt haar eigen ziekte als een soort waslijn om een bonte verzameling verhaallijnen aan op te hangen, soms een klein sokje en soms een heus laken: dan meandert ze een heel eind weg om toch weer bij de waslijn, haar ziekte uit te komen. Wat ook bevrijdend is, is dat ondanks haar ziekte echt heel ernstig is en naar alle waarschijnlijkheid terminaal, het geen zielig boek is. Sterker: ik dacht op een gegeven moment: Die Lieke Marsman lijkt me een leuke, interessante dame.

En dat komt ook omdat ze in het boek kwetsbaar durft te zijn en heel erg lang geleden leerde Femke Halsema ons al de kracht van kwetsbaarheid: gek genoeg zit die kwetsbaarheid niet zozeer in het medische traject dat ze gedurende het boek doorloopt. Sterker: dat lijkt ze eerder wat rationeel te beschrijven en ze geeft soms zelf nuchter aan: welke lezer zit er nou te wachten op allerlei details over metingen, uitslagen en scores. Nee, het kwetsbare zit hem in de mentale reis die ze maakt. En dan met name in de twee grote bekeringen die ze ondergaat. Sowieso zijn bekeringen niet hip, je zet een geloofssysteem overboord en wisselt dat in voor een ander geloofssysteem. En zeker als je van niet-gelovig bekeert tot een geloof in de Christelijke God doet dat het niet goed op feestjes en partijen. Maar de manier waarop ze deze bekering beschrijft, daarbij een heel eigen route kiest, zonder schroom allerlei uitwassen van het Christelijke geloofssysteem afwijst is ontzettend goed te volgen en voelt heel oprecht.

Nog kwetsbaarder stelt ze zich op bij haar bekering in een geloof in buitenaards leven. Ze is bang als raar en gek te worden weggezet, maar beschrijft heel geloofwaardig haar zoektocht op dit gebied en onderbouwt haar ontwikkeling heel helder.

En nu denk je: nou dit is absoluut geen boek voor mij. En dat is onjuist: Marsman charmeert door op geen enkel moment missionair of evangelistisch te zijn. Het is een inkijkje in een zeer roerige tijd waarin ze zichzelf kwijt raakt, maar zichzelf ook lijkt te vinden. Het voelt als een voorrecht om gedurende het boek met haar mee te kijken.

En dan die vraag waar ik mee begon: wat is dit nou eigenlijk voor boek? Non-fictie in elk geval. Maar ze flirt zo nadrukkelijk met de poëzie dat het boek daarmee besmet raakt en bij vlagen heerlijk poëtisch is. Het zelfde geldt voor haar ietwat fanatieke, maar niet minder charmante zoek- en vindtochten in de literatuurgeschiedenis. Het is niet zo'n dik boek dus je zou zomaar kunnen denken dat het van hot naar her vliegt tussen het buitenaardse leven, de medische behandeling, de filosofie, de literatuur en wat voor ogenschijnlijk willekeurige subthema's ze nog meer aanhaalt, maar op wonderbaarlijke wijze weet ze er een heel samenhangend, eerlijk en charmant boek van te maken.

Het moge duidelijk zijn: ik las het met groot plezier en hoop vurig dat dit niet het laatste is dat we van Lieke Marsman kunnen lezen.