De schrik der zee

Op 26 februari 2015 ging de speelfilm Michiel de Ruyter in première. Gelijktijdig verscheen er bij uitgeverij Callenbach een boek over het leven van de Zeeuwse jongen in de blauw geruite kiel, die uitgroeide tot Hollands grootste zeeheld.  

Het boek is een heruitgave van het boek Bestevaer uit 1956 en is geschreven door zeevaart-verhalenschrijver Klaas Norel. Lezers van 12 tot een jaar of 15, die verwachten dat het boek net zo spannend is als de film, zullen er bekaaid vanaf komen. Het boek bestaat grotendeels uit beschrijvingen van zeeslagen, tochten en historische feiten. We komen weinig te weten over het leven van de Admiraal zelf. Door zijn vele moeilijke en ouderwetse woorden leest het boek niet makkelijk. Vooral in het begin staan er soms wel vier moeilijke woorden op één bladzijde. Gelukkig is er achterin het boek een woordenlijst aanwezig, maar wanneer pubers die te veel moeten raadplegen bestaat de kans dat het boek snel overboord zal gaan….

Schrijver Norel was een zeer gelovig man. In al zijn boeken straalt dit door. Ook Michiel de Ruyter laat hij vele malen uit de bijbel lezen en bidden. “O God, Gij zijt mijn God, ik zoek U in de dageraad; mijn ziel dorst naar U, mijn vlees verlangt naar U in een land, dor en mat, zonder water…” (blz. 211). In 1956 waren deze godsdienstuitingen nog gebruikelijk in kinderboeken, nu zullen deze teksten nog maar door een kleine bevolkingsgroep begrepen worden. Het is jammer dat het boek niet wat meer aangepast is aan deze moderne tijd.  

Michiel de Ruyter heeft dertig jaar gevaren en vindt het tijd om te stoppen. Hij begint op leeftijd te raken, heeft een aardige cent verdiend en wil meer bij zijn vrouw en kinderen zijn. Dan wordt hem gevraagd nog één keer uit te varen. Hier blijft het echter niet bij. De Engelse oorlog breekt uit en De Ruyter is de aangewezen persoon om ten strijde te trekken. Vele zeeslagen volgen en de Admiraal behaalt veel overwinningen.  

Het boek mag dan misschien niet het spannende jongensboek zijn dat je verwacht bij het zien van de mooie nostalgische cover, maar het is wel een interessant stukje vaderlandse geschiedenis. Het is leuk om wat verhalen van De Ruyters zeeslagen voor te lezen tijdens de geschiedenisles op school en de ouderwetse landkaarten, die in het boek afgedrukt zijn, te vergelijken met de die van onze moderne Bosatlas.  

Hoe zit het nu met al die beschuldigingen van Hollands grootste zeeheld? In het boek wordt de zeeheld verheerlijkt om zijn grote daden. Van slavenhandel, moord en roofpartijen vind je in het boek niets terug. Als je hier duidelijkheid over wilt hebben, is het leuk om na het lezen van het boek een bezoek te brengen aan Het Scheepvaartmuseum in Amsterdam. Tot eind juni 2015 is er een speciale tentoonstelling over het leven van Michiel de Ruyter en de Gouden eeuw. Na het bezoek kun je zelf bepalen of de Ruyter een schurk of zeeheld geweest is!