Ruw broederverhaal over transgenerationeel trauma

Wij zijn van diamant, de nieuwste roman van Alex Boogers, volgt broers William en Markus. Hun vader is onlangs overleden en moeder heeft het zowel mentaal als financieel moeilijk. Geïnspireerd door avonturier en cultheld Christopher McCandless, laat filosofiestudent William zijn familie zonder iets te zeggen in de steek. Hij vliegt naar Amerika waar hij op zoek gaat naar zichzelf in de wildernis rondom metropool Seattle. Broer Markus reist hem achterna. Hij wil weten waarom William zo plotseling uit Vlaardingen is vertrokken. Boogers spoelt vervolgens verder door in de tijd: er is een lichaam gevonden onderaan de Snoqualmie Falls. Voor de lezer wordt al snel duidelijk dat een van de twee broers dood is. Rangers van het National Park worden samen met de Amerikaanse politie ingeschakeld om het dode lichaam op te sporen, te identificeren en de doodsoorzaak vast te stellen.

Wij zijn van diamant is opgedeeld in drie delen. Gedurende het eerste deel zit de vaart er goed in. De spanning wordt hoog opgevoerd doordat Boogers verzwijgt wat er precies met de broers is gebeurd. Hun tragische jeugd in Vlaardingen waarin armoede hoogtij vierde, krijgt vorm. Maar iemands leven heeft meerdere facetten. William moet het hebben van zijn denkkracht. Door filosofie te gaan studeren ziet hij kans om zich aan de armoede van zijn familie te ontworstelen en het arbeidersmilieu vaarwel te zeggen. Markus is fysiek de sterkste wat hem gehard maakt, de winnaar van ‘pesterijen, de sadistische spelletjes, de vechtpartijen’ tussen de broers. Dit verschil tussen lichamelijke en geestelijke kracht drijft een wig tussen hen, een duister facet gekleurd door jaloezie.

Deze intrigerende vete wordt dwingend onderbroken door het verhaal van oudoom Jacob Lovitz. Dit boek is achtergelaten door de dode broer en bevat een gedetailleerd verslag van Jacobs leven tijdens de Tweede Wereldoorlog. Deze binnenvertelling beslaat een flink middenstuk en leest als een compleet verhaal in een verhaal. Het manuscript doet levendig verslag van het groeiend antisemitisme, het bombardement op Rotterdam, de onzekere onderduikperiode van Jacob en zijn familie op het platteland in het Maasland, de armoede en de voedselschaarste. Het is voor de lezer aanvankelijk niet duidelijk hoe dit oorlogsverhaal gerelateerd is aan het lot van de twee broers. Toch weet Boogers, hetzij wat omslachtig, gaandeweg een link te leggen. Wat begint met ‘wij zijn de generaties die nergens over spraken’ mondt uit in:

‘Het kind zou meteen na zijn geboorte genoeg ballast op zijn schouders krijgen, het gewicht van zijn bloedlijnen, de meegetorste trauma’s, van zijn voorouders’. (…) ‘De vloek is al gelispeld, uitgesproken door kwaadaardige spoken in je hoofd, waarna je last begint te krijgen van angst en woede, die voor jou in eerste instantie onherleidbaar zijn, maar die in je oorsprong liggen’.

Op deze manier krijgt Wij zijn van diamant een interessante psychologische benadering van transgenerationeel trauma en het onvermogen dit te ontstijgen. Wat mist is een solide uitwerking hiervan. In het derde deel keert Boogers terug naar de broers die afkoersen op een grillige ontknoping. Ondanks de intense familiegeschiedenis en de aangrijpende geheimen die het broederverhaal dienen te slijpen, voelt het toch allemaal wat ruw.