Is dit een vrouw?

Ik heb dit boek moeten toevoegen op Hebban, en dat verwonderde me zo zeer dat ik er toch een recensie over wil schrijven. Want het is toch echt wel een klassieker in de Egyptische literatuur.

Nawal El Saadawi is een Egyptische psychiater geboren in 1931. In Egypte kon zij door de onderdrukking van de vrouw haar job niet verder uitoefenen en zo werd zij schrijfster. Woman at Point Zero is haar bekendste roman.

Het is een boekje van iets meer dan 100 pagina's, waarin El Saadawi het verhaal vertelt van Firdaus, een vrouw die terdood veroordeeld is en op haar vonnis wacht in de gevangenis van Cairo. In het boek wil een psychiater vrouwen die in de gevangenis zitten interviewen om er een studie over te maken. Ze wil zeker ook Firdaus horen, maar die zit stil en eenzaam in haar cel en weigert elk contact. Zelfs de cypiers hebben bewondering voor haar. Uiteindelijk verandert ze van gedacht en vlak voor haar vonnis wordt uitgevoerd, is de psychiater in staat het hele verhaal neer te pennen.
Wat je leest is een stroom van uitbuiting, mishandeling, desillusies, sociaal onrecht. Firdaus geeft van het begin toe dat ze een man, haar pooier, vermoord heeft en heeft daar geen enkel moment spijt van. Maar doorheen haar verhaal wordt duidelijk hoe onrechtvaardig de Egyptische wereld is voor vrouwen als zij.

Het verhaal van Firdaus is een waar gebeurd verhaal. En het zou gemakkelijk zijn om het weg te leggen en te zeggen: zo gaat dat in die Arabische wereld, of ach ja, dat was 50 jaar geleden zo. Maar als we dan heel eerlijk zijn, dan gaat dit verhaal nog altijd op. Want is het voor mensen in onze samenleving die in een sociaal achtergesteld milieu opgroeien, ook niet erg moeilijk om uit de spiraal van ongelijkheid en armoede te geraken? Kijken we zelf ook niet weg van vrouwenmishandeling? Beseffen we zelf dat we gepriviligieerd zijn?

Het verhaal van Firdaus blijft lang nazinderen. En leert je weer om minder oordelend de wereld in te kijken.