Meester in metaforen en melancholie (zonder pathetisch te worden)

In een Vietnamese badplaats houdt de familie Le zich op creatieve manieren in leven. De interpretatie van vader Ducs tegeltjeswijsheid “Internationale samenwerking is de toekomst” lijkt ver af te staan van de ontplooiingsmogelijkheden van het gezin. Daar denkt zoon Tommy echter anders over en tot verbazing van de gezinsleden stroomt het geld ineens binnen. Moeder heeft overigens al lang ontdekt dat buitenlandse toeristen onvermoede kansen bieden, al betekent dat hard werken voor weinig.

Phoenix, tweelingzusje van Tommy, is de heldin van het gezin. Zij is intelligent, inventief en empathisch, maar stelt duidelijk haar grenzen. Ook de zieke opa, die onbeweeglijk in zijn stoel zit en als luisterend oor wordt gebruikt door familieleden als zij iets op hun lever hebben, speelt een belangrijke rol in het verhaal; en dat door alleen maar aanwezig te zijn. Hij is als het ware een stille biechtvader:

“Duc veegt wat vocht van zijn kin. Dan gaat hij verder. ‘Ik zat een tijdje stil te zwijgen en dat allemaal op me in te laten werken. Tommy was weer in zijn eigen wereld verdwenen. … Hij is ons allemaal ver vooruit, dacht ik. … Wat zei jij altijd over familie, pa? Familie gaat voor, zei ik (EW: tegen Tommy). Familie gaat voor, zei Tommy.'”

Volgens de flaptekst is 'Het karaokemeisje' een schelmenroman, maar veeleer is het een boek over de strijd van een arm gezin om in hun levensbehoeften te voorzien. Dat daarbij een zekere mate van inventiviteit vereist is, moge duidelijk zijn. Rob Verschuren is er uitstekend in geslaagd creatieve oplossingen te verzinnen om aan de armoede te ontsnappen. In die zin zou dit verhaal een fraaie handleiding kunnen zijn voor zijn Vietnamese landgenoten die in soortgelijke uitzichtloze situaties verkeren.

Verschuren is een meester in metaforen en melancholie, zonder dat het pathetisch wordt.

“Het hart van de stad aan zee klopt traag en het bloed stroomt naar de plekken waar het leven zich heeft teruggetrokken, de disco’s van de toeristenwijk en het donkere labyrint van de Riviermarkt, waar stoffige vrachtwagens beginnen te arriveren uit alle delen van het land.”

Zoals eerder is gebleken uit ‘Verhalen die de zee niet vinden’ en uit de novelle ‘Tyfoon’ is Rob Verschuren ijzersterk in het creëren van karakters. Daarbij weet hij het milieu waarin het verhaal zich afspeelt stilistisch scherp te tekenen. Zijn eerdere werk is opgemerkt door Cees Nooteboom, die over ‘Tyfoon’ schreef: “Een spannende roman met de allure van een sprookje. Je zult niet gauw een Nederlands boek vinden met zulke personages.” Ook in ‘Het karaokemeisje’ blinkt Verschuren daar in uit.