Waarom wij streven naar goddelijkheid

Wat is het toch dat je bepaalde non-fictie boeken verslindt alsof het avonturenromans zijn? Zelfs als je niet per se in het onderwerp geïnteresseerd bent, maar het slechts met tegenzin gaat lezen omdat iedereen het leest, for God’s sake? Een uitstekende stijl, overtuigingskracht, wijsheid, dat is het; je moet verder lezen, steeds sneller, want je wist niet dat je zo blind was voor wat er om je heen gaande is. Dat technologische vooruitgang, welvaart en welzijn niet bereikbaar is zonder vele slachtoffers te maken. Je wist niet dat een schrijver je dusdanig kan raken, dat je eens in de spiegel kijkt en jezelf afvraagt: Waar ben ik mee bezig? Is dit wat belangrijk voor mij is en, vooral, voor de toekomst van de wereld van mijn kinderen? Yuval Noah Harari maakt als het ware een haarscherpe foto van de maatschappij waarin wij nu leven.

“Momenteel lijkt het misschien alsof onsterfelijkheid, geluk en goddelijkheid de eerste agendapunten zijn.

Het humanisme als ‘dominante wereldreligie’ zal volgens Harari ten onder gaan aan haar pogingen de humanistische droom te vervullen.

“Dat is de voornaamste opzet van dit boek.”

Langzaam maar zeker neemt hij ons mee, van Homo sapiens naar Homo Deus. We zijn niet meer tevreden met een vijftig jaar langere levensverwachting, we willen meer, altijd maar meer; we streven naar onsterfelijkheid, een ideaal dat wellicht nog haalbaar is ook binnen enkele decennia (EW: wat ik me dan afvraag, en waar Harari geen antwoord op geeft: En dan? Zonder iets om naar te streven, geen leven). Voor weinigen zal dat ultieme doel misschien bereikbaar zijn, maar is dat iets om te vieren? De kloof tussen haves en have nots neemt al decennialang toe, ook in België en Nederland, zelfs in het zo sociale Zweden. Meer dan ooit zal (individuele) kennis macht betekenen. Zij die de snelste computers hebben zullen mede door middel van artificial intelligence een schrikbarende voorsprong nemen op anderen. It’s the data, stupid. Langzaam maar zeker verworden wij tot robots, nu al creëren we robots die zelflerend zijn. Zijn de rollen straks omgedraaid? Maar wij willen toch de goddelijke status bereiken?

Homo Deus ís een avonturenroman, een thriller waarin u, lezer, een rol speelt. Een bijrol wellicht; misschien ooit een hoofdrol, maar bedenk dat de Euro Jackpot slechts op één lot kan vallen. Al interesseert het onderwerp u geen barst, al heeft u niets op met glazenbolkijkers, voorspellers en futurologen, dit boek grijpt ook u bij de kladden. Zeker, èn vast.