Hoe het leven zich over generaties herhaalt

In 2002 gaan Eliza en Telek naar een concert van Roger Waters in Warschau. Hun zevenjarig zoontje Szymek zal bij oma Tośka logeren in de geboorteplaats van Eliza, Chojny. De jongen geniet van de vrije natuur daar. Met zijn vriendje Budzik maakt hij metalen siervoorwerpen door munten, spijkers en scharnieren op de spoorrails te leggen. Nadat de trein er overheen is gereden, resteert de grote verrassing. Is het oorspronkelijke voorwerp veranderd in een libelle? In een spin? Als Szymek die avond naar het huis van oma loopt, papa en mama zullen hem ten slotte zo komen ophalen, verneemt hij dat zijn ouders juist daarvoor bij een auto-ongeluk zijn omgekomen.

'Roest' biedt twee verhalen ineen. Allereerst is er het verhaal van Szymek die bij oma opgroeit nadat zijn ouders zijn verongelukt. Daarnaast is er het verhaal van Tośka, dat begint als zij net zo oud is als haar kleinzoon nu. Zoals zoveel van de families uit haar jeugd is Tośka altijd in Chojny gebleven, ondanks de vloek die er op het dorp rust, de vloek die daar roest vanaf WO-II. In alternerende hoofdstukken worden beide protagonisten steeds ouder, waarbij Szymek zich langzaam van dat rampzalige moment in 2002 verwijdert, terwijl Tośka er als het ware naar toe groeit.

Op verbluffende wijze toont Małecki hoe weinig de levens van de verschillende generaties verschillen. Er wordt gevochten (opgedroogd bloed als roest op witte shirts), men heeft elkaar lief. Ondertussen corrodeert het leven, zoals ijzer roest. De rol die vriendschap speelt in de diverse generaties verschilt nauwelijks van elkaar. En zo zijn er meerdere overeenkomsten. Zowel Tośka, Eliza als Szymek grijpen niet de kansen die zich aandienen om uit hun tredmolen te ontsnappen. Ook met betrekking tot nageslacht lijkt de familie aan een lotsbestemming onderhevig: de twee vrouwen raken ongepland zwanger, Szymek wordt ongepland vader.
Met 'Roest' heeft Małecki een prachtige roman geschreven, die nauwelijks onderdoet voor het werk van de grote Poolse schrijver Wiesław Myśliwski . Trek daarbij de beste vertaler Pools – Nederlands aan die je kunt krijgen – Karol Lesman – en kwaliteit is gegarandeerd. 'Roest' is top!