Booker Prize 2021!

Levon Frankland, producer en muziekmanager, formeert in 1967 een vierkoppige band uit personen die hij bewondert vanwege hun individuele muzikale talenten: zangeres/pianist Elf Holloway, leadguitarist Jasper de Zoet, basgitarist Dean Moss en drummer Griff Griffin. Wonder boven wonder klikt het direct tussen deze vier inwoners van Londen (en hun manager).
De Canadese Levon is zoon van een dominee die hem heeft verstoten vanwege zijn homoseksualiteit. Elf is een welopgeleide dochter van een bankmanager, de schizofrene Jasper het onwettig kind van een Zeeuwse scheepsmagnaat; Dean is een working class drop-out en Griffin zoon van een liefdevolle buschauffeur. Een compleet gevarieerd gezelschap zowel qua opleiding, klasse als milieu. En toch is de band vanaf het begin veel meer dan de som der delen. Het duurt dan ook niet lang voordat Utopia Avenue – een lichtbaken dat Jasper in een droom heeft waargenomen – een schare fans om zich heen verzamelt. Daarbij zijn er toevallige ontmoetingen met David Bowie – “Vertel hoe jullie manager het flikt, de mijne krijgt mijn platen niet gesleten en ik ben gedoemd iedere dag op kantoor kopietjes te draaien voor een armzalige boterham.” – en John Lennon. Zelfs Jimi Hendrix komt een optreden van Utopia Avenue bijwonen. Daarbij valt men vooral voor het buitenaardse gitaarspel van die vreemde Jasper. De band heeft nog een pre: zowel Elf als Jasper en Dean schrijven songs, zowel tekst als muziek. En ieder bandlid werkt zich uit de naad om het allerbeste te maken van die songs. Het duurt dan ook niet lang voordat de Amerikaanse markt lonkt.

Ook in de VS maakt de band furore. Inmiddels krijgen de muzikanten ieder een groot verlies voor hun kiezen. Bovendien stort Dean zich volop in het luxe leven dat hij zich ineens kan permitteren en is hij bepaald niet vies van groupies, met alle gevolgen van dien. De muziek die zij ondanks alle ellende creëren is goddelijk. Zelfs de grootste Amerikaanse popmusici liggen aan hun voeten. De ontmoetingen met bekende muzikanten uit die jaren, zoals bijvoorbeeld Frank Zappa, Leonard Cohen en Janis Joplin, zijn zo geloofwaardig dat je zou zweren dat Mitchell getuige van hun feestjes is geweest. Een en al lof en glorie. Het is natuurlijk wachten tot het noodlot toeslaat, en dat doet het, meedogenloos.

Mitchell heeft 'Utopia Avenue' opgebouwd aan de hand van muzieknummers van de band. Ieder deel van de roman is een kant van een LP. Daarbij is de singer-songwriter van het bewuste nummer de protagonist. Hiermee bereikt Mitchell een ongekende diepgang in karakters (monologue interieur, daartegenover de blik van de ander op de een). Het boek is ongelooflijk hilarisch maar op andere momenten kun je het nauwelijks drooghouden, bijvoorbeeld als Elf een song voor haar neefje Mark speelt. Magnifiek!
Zoals vaker weeft Mitchell ook door deze roman personages uit eerder werk. Jasper de Zoet is een nazaat van Jacob (The Thousand Autumns of Jacob de Zoet). Op ingenieuze wijze voert de auteur de lezer eeuwen terug naar dat Japanse eiland. Maar ook Cloud Atlas en The Bone Clocks komen zijdelings ter sprake. Overigens is het niet nodig die boeken te kennen, het geeft slechts meerwaarde aan deze toch al uitstekende roman. Eén ding is duidelijk: 'Utopia Avenue' wordt gegarandeerd de winnaar van de Booker Prize 2021! Wát een boek…