Over politieke onmacht en Europese buitengrenzen

Zeilster Tessa en fotograaf Mortimer varen naar de Griekse eilanden en langs de Turkse kust om een reportage te maken over de vele vluchtelingen die Europa proberen te bereiken. Wanneer ze op een bepaald moment een jonge drenkelinge uit het water vissen, is dat het begin van een boeiende maar vooral onthutsende zoektocht naar antwoorden.

Soumaya, het meisje dat de overtocht nauwelijks overleeft, is dankzij een fotoreportage van Mortimer het symbool geworden van de menselijke overlevingsdrang, een symbool van hoop. En toch lijkt haar leven niet veilig te zijn. Wie voelt zich door haar overleven bedreigd?

'Alles verloren' is allesbehalve een klassieke thriller. Hoofdthema van het boek is de vluchtelingenproblematiek, de eerste helft van het boek is dan ook eerder een reportage dan een spannend verhaal. Neemt niet weg dat een en ander buitengewoon boeiend is.

Auteur Roel Janssen klaagt het Europese onvermogen aan om zijn buitengrenzen te bewaken, een toestand waarvan de nationalisten profiteren, zij hebben immers als doel de verzwakking en destabilisering van Europa. Maar ook de mensensmokkelaars profiteren van de politieke onmacht om een politieke oplossing voor het vluchtelingenprobleem te vinden. Enerzijds wil men het voortbestaan van het Schengengebied, de eurozone, de Europese verzorgingsstaat niet in gevaar brengen, anderzijds zijn er de humanitaire overwegingen. Europa heeft geen gemeenschappelijk vluchtelingenbeleid, zoveel is duidelijk.

Een niet onbelangrijke rol in het verhaal is weggelegd voor Henrique. Hij doet onderzoek naar geldstromen, geld dat de Turkse maffia verdient aan de mensensmokkel. Die criminele kant van het verhaal komt tijdens de berichtgeving over het vluchtelingenprobleem immers nauwelijks in beeld. Zo richten journalisten zich voornamelijk op het menselijke drama en sociologen op de integratieproblemen.

Janssen steekt zijn mening niet onder stoelen of banken. Getuige daarvan volgende stukjes tekst :

(citaat) Europa is in het zuiden en zuidoosten omgeven door een halvemaan van gebieden waar staten zijn ingestort, terreurbewegingen aan de macht zijn en tribale burgeroorlogen woeden. Het Midden-Oosten is teruggeworpen naar oudtestamentische tijden. In Turkije heerst een despoot die rechters, leraren en journalisten in de gevangenis gooit en geboortebeperking wil verbieden; Rusland is een kleptocratie onder leiding van een ijzingwekkende roverhoofdman.

(citaat) Waarom deed Turkije jarenlang niets om de vluchtelingen tegen te houden? Waarom bombardeerde Rusland de Syriërs hun land uit? Waar kwam de steun voor ISIS vandaan? Waarom houden de Amerikanen zich afzijdig? Waarom heeft Europa Turkije ingehuurd als grensbewaker? O ja, waarom pakt Europa dit drama in zijn achtertuin niet fatsoenlijk aan?

Originele insteek voor een thriller, zeer aangename schrijfstijl, een paar aimabele hoofdpersonages en genoeg intriges maken dit boek tot een aanrader.

Spanning 3, Plot 4, Leesplezier 4, Schrijfstijl 4, Originaliteit 4-5