Lezersrecensie
On-Nederlandse allure
Een thriller, spionage- en oorlogsroman ineen, van on-Nederlandse allure. Dat is Pieter Waterdrinkers ‘Céline’.
De ik-persoon van de roman is Anatoli Chitrov, roepnaam Tolja, zoon van een Sovjet-Oekraïense vader en een Nederlandse moeder, opgegroeid in Nederland. Hij is de Russisch-Oekraïense oorlog ontvlucht en via Turkije en Amsterdam naar Parijs uitgeweken. In z’n rugzak zit alleen een envelop met flink wat cash geld, een ouderwetse Nokia-telefoon (om niet traceerbaar te zijn) en een klein, doofblind katje, dat hij heeft gered van het slagveld en dat de naam Céline krijgt, nadat Tolja een exemplaar kocht van het postuum uitgegeven boek ‘Guerre’ van de Franse schrijver.
Soepel heen en weer springend in de tijd laat Waterdrinker zijn hoofdpersoon diens verhaal vertellen, telkens goed gedoseerd een puzzelstukje toevoegend aan het zich langzaam ontvouwende verhaal. Over zijn jeugd in Terneuzen, zijn tijd op de middelbare school, zijn werk als vertaler van 19e-eeuwse Franse en Russische schrijvers. En hoe hij vervolgens wordt benaderd door een wat geheimzinnige figuur die hem naar Rusland uitzendt, zogenaamd als vertegenwoordiger in veredelde zaden maar in werkelijkheid voor heel wat schimmiger zaken.
Eenmaal in Rusland wordt Tolja na verloop van tijd door een slinkse truc het Russische leger ingerommeld en maakt hij op het slagveld in Oekraïne de verschrikkelijkste dingen mee, zaken die hij later in Parijs herkent in Céline’s ‘Guerre’, dat over de ervaringen van de Franse auteur in de Eerste Wereldoorlog gaat. Waterdrinker beschrijft de oorlogsscènes alsof hij erbij is geweest, zo realistisch én plastisch.
Ondertussen is er nog een liefdesgeschiedenis, een doodgewaande pianist, een dubbelganger, schotelt Waterdrinker ons een stukje sightseeing van Parijs voor alsmede culinaire en vinologische scènes én krijgt Tolja steeds meer last van helse pijnen aan zijn gewonde been en van paranoïde hallucinaties. Kortom, aan plot zoals altijd geen gebrek bij Pieter Waterdrinker. De roman leest als een trein, is een ware pageturner, en welke andere Nederlandse schrijver is in staat om een grote wereldgebeurtenis zó te verwerken in spannende fictie? En daarin dan zijn nogal sombere wereldbeeld (de mens is geneigd tot het kwade, en veelal dom, hebzuchtig en hypocriet) te verwerken?
Jammer is wel dat het lijkt alsof de auteur bij het schrijven is meegegaan met de sneltreinvaart van het plot, en zich onvoldoende tijd heeft gegund om even achterover te leunen en na te denken over zijn formuleringen. De stijl is nogal rechttoe rechtaan, en vaak denk je dat een zin net iets fraaier geformuleerd had kunnen worden. Ook op een cliché meer of minder kijkt Waterdrinker niet.
Maar dat doet weinig af aan de kracht van een bijna on-Nederlandse roman, die stevig staat in de traditie van Russische (en Franse) rauwe realisten.
De ik-persoon van de roman is Anatoli Chitrov, roepnaam Tolja, zoon van een Sovjet-Oekraïense vader en een Nederlandse moeder, opgegroeid in Nederland. Hij is de Russisch-Oekraïense oorlog ontvlucht en via Turkije en Amsterdam naar Parijs uitgeweken. In z’n rugzak zit alleen een envelop met flink wat cash geld, een ouderwetse Nokia-telefoon (om niet traceerbaar te zijn) en een klein, doofblind katje, dat hij heeft gered van het slagveld en dat de naam Céline krijgt, nadat Tolja een exemplaar kocht van het postuum uitgegeven boek ‘Guerre’ van de Franse schrijver.
Soepel heen en weer springend in de tijd laat Waterdrinker zijn hoofdpersoon diens verhaal vertellen, telkens goed gedoseerd een puzzelstukje toevoegend aan het zich langzaam ontvouwende verhaal. Over zijn jeugd in Terneuzen, zijn tijd op de middelbare school, zijn werk als vertaler van 19e-eeuwse Franse en Russische schrijvers. En hoe hij vervolgens wordt benaderd door een wat geheimzinnige figuur die hem naar Rusland uitzendt, zogenaamd als vertegenwoordiger in veredelde zaden maar in werkelijkheid voor heel wat schimmiger zaken.
Eenmaal in Rusland wordt Tolja na verloop van tijd door een slinkse truc het Russische leger ingerommeld en maakt hij op het slagveld in Oekraïne de verschrikkelijkste dingen mee, zaken die hij later in Parijs herkent in Céline’s ‘Guerre’, dat over de ervaringen van de Franse auteur in de Eerste Wereldoorlog gaat. Waterdrinker beschrijft de oorlogsscènes alsof hij erbij is geweest, zo realistisch én plastisch.
Ondertussen is er nog een liefdesgeschiedenis, een doodgewaande pianist, een dubbelganger, schotelt Waterdrinker ons een stukje sightseeing van Parijs voor alsmede culinaire en vinologische scènes én krijgt Tolja steeds meer last van helse pijnen aan zijn gewonde been en van paranoïde hallucinaties. Kortom, aan plot zoals altijd geen gebrek bij Pieter Waterdrinker. De roman leest als een trein, is een ware pageturner, en welke andere Nederlandse schrijver is in staat om een grote wereldgebeurtenis zó te verwerken in spannende fictie? En daarin dan zijn nogal sombere wereldbeeld (de mens is geneigd tot het kwade, en veelal dom, hebzuchtig en hypocriet) te verwerken?
Jammer is wel dat het lijkt alsof de auteur bij het schrijven is meegegaan met de sneltreinvaart van het plot, en zich onvoldoende tijd heeft gegund om even achterover te leunen en na te denken over zijn formuleringen. De stijl is nogal rechttoe rechtaan, en vaak denk je dat een zin net iets fraaier geformuleerd had kunnen worden. Ook op een cliché meer of minder kijkt Waterdrinker niet.
Maar dat doet weinig af aan de kracht van een bijna on-Nederlandse roman, die stevig staat in de traditie van Russische (en Franse) rauwe realisten.
1
Reageer op deze recensie
