Puur leesplezier

Puur leesplezier
Met pensioen gaan is een ingrijpende gebeurtenis in een mensenleven. En tijdens zijn laatste werkweek kan een mens dan al eens emotioneel worden, of de neiging hebben om terug te blikken. In ‘De laatste ronde’ van Louis Van Dievel overkomt het Ludo Verheyen, na een carrière van 42 jaar als ‘facteur’ in het fictieve Vlaamse dorpje Bovenbroek.
Ludo kijkt uit naar zijn pensioen, maar tegelijkertijd vreest hij het wegvallen van de dagelijkse structuur en de zee van vrije tijd die in de plaats komt. Met zijn uniform aan weet hij dat hij iets betekent voor de mensen. Een postbode kent immers iedereen; hij komt overal en hoort, ziet en weet veel. Door zijn uniform hebben mensen de neiging om ‘hun geluk en hun miserie’ met hem te delen.
Ook Ludo zelf, zijn vrouw Marij, en haar zus Veerle hebben ruim hun deel gekregen van die miserie. En al kan Ludo goed luisteren naar andermans leed, praten over zijn eigen ellende doet hij niet. Aan het graf van zijn vroeg overleden jeugdvriend, of van zijn moeder, kan hij zijn gevoelens de vrije loop laten. In de levende wereld blokt hij elk gesprek vakkundig af met een flauwe mop wanneer het te diepgaand dreigt te worden, of verdrinkt hij zijn verdriet in meer alcohol dan goed voor hem is.
Van Dievel is een kundig verteller en weet het dorpsleven en de bewoners bijzonder levensecht te tekenen. Hij laat hen aan het woord in spreektaal, een soort ‘algemeen Vlaams’, dat hen nog authentieker maakt. Maar ‘De laatste ronde’ is niet alleen door de taal een heel erg Vlaams boek. Ook de setting, de reacties en interacties van de personages zijn zeer herkenbaar “Vlaams” : de gereserveerdheid, het schuwen van rechtstreekse confrontatie, het voor zich houden van zijn problemen, de eigengereidheid….
‘…facteurs en regen, dat gaat niet goed samen. Als het echt oude wijven giet,
kunt ge wel in een portiek of een bushokje gaan schuilen, maar ge moet de
verloren tijd later toch inhalen, tegenwoordig. Ik trek mij daar weinig van
aan. Ik ben vastbenoemd. Om kwart voor vier parkeer ik mijn brommer bij
De Post, ronde gedaan of niet, en om vier uur ga ik naar huis. Ik neem soms
de onbestelde brieven mee naar huis. Dat is wel strikt verboden, maar wat
niet weet wat niet deert. Ik foefel die de volgende dag tussen de nieuwe post.
Ik durf wel minder foefelen dan vroeger. Tegenwoordig reclameren de
mensen voor het minste. Soms bij mij, maar veel te dikwijls naar mijn
goesting bij Gilbert, de postmeester….’
De nakende pensionering van Ludo brengt niet alleen het verleden tot leven, ook in het heden ontketent het een rollercoaster van gebeurtenissen. Ludo moet op de valreep nog twee jonge meiden opleiden : Anissa, ‘een mollige blonde met een tattoo in haar nek’, en Cheyenne,’ een rosse spriet met een ring in haar neus’. Het doet ‘De laatste ronde’ van start gaan als een komische film, een soort hedendaagse ‘De collega’s’. Maar gaandeweg neemt de tragiek de overhand, tot het lachen je zelfs helemaal vergaat. Cheyenne, die Ludo waarschijnlijk wat aan zijn vermiste dochter Karen doet denken, maakt van Ludo, die jaren gezwegen heeft, een spraakwaterval. Het verleden grijpt hem vast bij zijn nekvel, spookt in zijn dromen en confronteert hem met oude gevoelens van schuld, onmacht en lafheid, met zijn wellust en verlangens.
De laatste ronde krijgt van mij 4 sterren voor het pure leesplezier, voor de vertelkracht van Van Dievel en zeker ook voor zijn taal. Het Vlaams van Van Dievel is levendig, dartel en ietwat guitig. Voor elke Vlaming zal het een beetje voelen als “thuis”. Nederlanders zullen het ongetwijfeld erg “sappig” vinden. Toch is het verhaal ook veel meer dan een louter vrijblijvende vertelling. Ludo, Marij en Veerle zijn personages die beklijven, die zich onder je huid nestelen en met je meegaan ook lang nadat je het boek hebt dichtgeslagen. Het verhaal doet nadenken. Het houdt nooit op, lijkt Van Dievel te willen zeggen. Een onverwerkt verleden is als een pletwals die ieder ogenblik terug over je heen kan razen. Er is geen ontsnapping mogelijk. Om verder te gaan met je leven zou je het verleden moeten kunnen loslaten. Maar hoe kan je iets loslaten als je het zelfs nooit hebt kunnen vastnemen? Op sommige vragen krijgt men nooit een antwoord. En uitzichtloosheid kent zelden een happy end.