Een heerlijke tragikomedie

In Ixion, de debuutroman van de Vlaamse schrijver Roberto Verde (ook bekend als schilder Robert of Bob Verlinde), worden het tragische en het komische met elkaar verbonden. Je kunt de roman lezen als een avonturenroman van een man die worstelt met zijn identiteit, wanhopig zoekt naar waardering, een vaste relatie wil hebben, onafhankelijk wil zijn. Het verhaal heeft nog diepere lagen en die hebben te maken met de Griekse mythologie en het schilderij van Peter Paul Rubens met als de titel ‘Ixion koning van de Lapithen, bedrogen door Juno die hij wou verleiden’.

Roberto Verde schetst in zijn verhaal hoe het komt dat de rechter tepel van Juno (Hera) iets lager staat dan verwacht. En dat is een spannend verhaal. Verde koppelt personages uit zijn verhaal aan de Griekse mythologie. Zo lijkt het hoofdpersonage Herman op Hephaistos, de zoon van Zeus. Zeus aanvaardde Hephaistos niet als zijn zoon en gooide hem van de Olympus af. Daardoor werd hij mank. Herman loopt mank en wordt door zijn vader (die niet toevallig Dieu genoemd wordt en op het bedrijfslogo staat een wereldbol met twee bliksemschichten) niet voor vol aangezien. De roman zit vol met dit soort subtiele referenties en het zijn niet alleen mythologische verwijzingen, maar ook andere intertekstuele verwijzingen.

Centraal in het verhaal – dat zo rond 2009-2010 speelt, staat Herman Kesteloot. “Het leven van Herman Kesteloot draait vierkant.” Hij studeert bedrijfseconomie, is zoon van de René en Mireille. René leidt een familiebedrijf dat groot en welvarend is geworden met elektrotechniek. Herman is op de lagere school gepest, wordt door niemand serieus genomen, hij blowt en neemt pillen, wordt met de Bentley naar school gebracht. Zijn vader negeert hem constant. Herman krijgt voor zijn 19e verjaardag een heuse Ferrari, op voorspraak van zijn moeder. Daarmee wil hij een nieuwe fase in zijn leven beginnen, wil nieuwe werelden ontdekken. “Als een Columbus zou hij nieuwe horizonten ontdekken met de F430 als zijn Santa Maria” (een verwijzing naar de ontdekking van Amerika door Columbus). Met de Ferrari zou hij de meisjes kunnen versieren en seks hebben. Hij loopt regelmatig een blauwtje. Je krijgt bijna medelijden met hem. Niets lukt. Als hij voor zijn studie tegen betaling een tussentijdse paper laat schrijven gaat ook dat mis. Er zitten zelfs stukken in die door de professor zelf geschreven zijn. De toorn van Dieu is hevig. Herman heeft maar één plek waar hij zich veilig voelt: een villa op het domein waar de Kesteloots wonen. Hij ontdekt er de restanten van een oud laboratorium en komt er de naam Joseph Cohen tegen, een Duits-Joodse fysicus die ineens verdwijnt. Wie was die Cohen? Herman wil niets liever dan deel uitmaken van het familiebedrijf van de Kesteloots en zijn vader opvolgen.

“Elektromagnetische is een metafoor voor mijn leven, beseft Herman, zoals ik aangetrokken en afgestoten wordt door de man die ze Dieu noemen, de man die mijn vader schijnt te zijn. Ik ben de spoel die pirouette maakt voor hem, moesten ze ons op het net aansluiten: dat zou een vonk geven.”

Ixion is ook een verhaal over vriendschap. Vriendschap ondervindt Herman van Alain (die voor hem een vaderfiguur wordt). Alain is op pre-pensioen (“Over en out”), is uitgekeken op het huwelijk met zijn vrouw Elizabeth. Alain gaat schilderen en wordt verliefd op zijn schilderlerares Jessie die ‘toevallig’ de tweelingzus is van de moeder van Herman. Hij ontmoet Alain in het café net als Rafik Muhandis, een ingenieur die op het bedrijf van Kesteloot werkt (Rafik betekent vriend). Ze nemen in het café ‘de wereld door’ en er ontstaat een hechte vriendschap. Rafik moet van Dieu Herman testen en alles door te vertellen aan hem, maar dat doet hij niet. “Hij voelt de eenzaamheid en de wanhoop.” Als Herman hem uit een netelige situatie redt worden ze hechte vrienden en beleven ze allerlei ‘avonturen’. Er zijn parallellen tussen de drie vrienden: ze hebben allemaal ambitie, maar op de een of andere manier is er steeds tegenslag. Rafik en Herman hebben bijvoorbeeld een probleem met hun vader, Herman en Alain hebben het moeilijk met het vinden van de juiste geliefde. Herman wil zich ontwikkelen in het bedrijf van zijn vader en Alain wil leren schilderen volgens de Vlaamse meesters.

Je kunt het verhaal als een zoeken naar perspectief. Herman wil de wereld veroveren. Eerst betekent dat vrouwen versieren, dan krijgt hij een vaste vriendin en neemt hij verantwoordelijkheid steeds meer serieus. Hij krijgt aanvankelijk ‘kleine baantjes’ op het bedrijf van zijn vader. Tot hij echt de verantwoordelijkheid krijgt over een project en er een probleem ontstaat op elektrotechnisch gebied in het Louvre van Lens, in de zaal waar het schilderij van Rubens hangt.

Verde schrijft in een soepele, toegankelijke stijl waar humor nooit ver weg is. Zo is het bezoek van Herman aan een prostituée in Gent hilarisch beschreven. Het tragische en komische gaan hand in hand. Hij heeft ook een beeldende manier van schrijven. Zo beschrijft hij een personage als volgt: “Hij had kort, blond haar en een ringbaard die naadloos overging in zijn kapsel, het leek of er een groot verband rond zijn hoofd zat.” Verdes achtergrond als schilder wordt manifest in de passages waar Alain ten tonele wordt gevoerd. Bijvoorbeeld als het gaat om de compositie van een schilderij, het kleurgebruik en het eindeloos citroenen moeten schilderen (zie de cover). Alain moest eindeloos citroenen schilderen. De citrusvruchten waren gewijd aan Aphrodite, de godin van de liefde. En waren Alain en Herman niet naar hun Aphrodite op zoek?

Verde heeft een aantrekkelijke debuutroman geschreven, wervelend, absurdistisch, vol intertekstualiteit. Maar Verde wil wel erg veel. Veel personages blijven wat vlak. De verhaallijnen blijven te veel hangen. Zo wil je meer weten over het leven van de broer van Herman, die jong gestorven is, wil je weten hoe het met Joseph Cohen is afgelopen en of het tussen Alain en zijn schilderlerares Jessie nog iets geworden is. Daardoor is de roman niet helemaal evenwichtig. Daartegenover staat de prachtige vormgeving: een boek met een harde kaft en een leeslint. Laat je meevoeren in de wereld van Roberto Verde en ontdek wie Ixion is.