Een verhaal dat blijft dobberen in je hoofd

Soms begint een groot avontuur met iets kleins. Voor Muis is dat een rood papieren bootje dat toevallig langs zijn huis dobbert. “Hé, kijk! Een boot!”, zegt Muis. Nieuwsgierig stapt hij aan boord. Hij vaart langs het huis van Das die heel verwonderd uitroept: “Hé, kijk! Een boot!” Aanvankelijk lijkt het een rustige vaart, maar al snel versnelt de rivier. Er komen stroomversnellingen, een waterval en dan… de open zee. Wat volgt is een ontdekkingsreis vol ontmoetingen: Muis komt grote schepen tegen vaart langs ijsbergen en pinguïns, glijdt bijna over de rug van een walvis en wordt bedreigd door een storm. Zelfs een bende konijnenpiraten kruist zijn pad.

Toch houdt het fragiele bootje stand, en na dagen van avontuur brengt het Muis weer terug naar huis. Daar wacht hem een uitpuilende brievenbus en een vertrouwd huisje. Maar de reis heeft hem veranderd.

Het refrein dat blijft hangen
De zin “Hé, kijk! Een boot!” keert telkens terug. Telkens wanneer een dier of een nieuw personage het bootje ziet, klinkt dezelfde tekst. Deze herhaling, een soort refrein, geeft de tekst een muzikaal karakter en nodigt kinderen uit om actief mee te roepen. Het verhaal sluit cirkelvormig: als Muis thuiskomt, lijkt het verhaal afgerond te zijn totdat Das hetzelfde bootje ziet en roept… Daarmee suggereert het boek dat de reis opnieuw kan beginnen, maar dan vanuit een ander perspectief.

Poëtische tekst, speelse afwisseling
De tekst is poëtisch. Langere stukken tekst (altijd ritmisch) worden afgewisseld met korte tekstballonnen waarin “Hé, kijk! Een boot!” klinkt. Soms verdwijnt de tekst helemaal en dragen de beelden het verhaal. Bijvoorbeeld als Muis in een storm bijna opgeslokt wordt door de woeste golven. Of als Muis achterovergeleund in de boot drijft door de mist. Dat maakt het boek bijzonder geschikt om voor te lezen, omdat het ritme en de afwisseling kinderen voortdurend meenemen in de spanning en de rust.

Illustraties vol beweging en verstilling
Andrew J. Ross, niet alleen de schrijver maar ook de illustrator van het boek, geeft in zijn prenten het verhaal visuele kracht. Zijn tekeningen hebben vaart maar laten ook ruimte voor verstilling. Grote spreads tonen de kleine boot te midden van oneindige lucht en zee – een krachtige metafoor voor de nietigheid van een muis (en van ons allemaal) tegenover de grootsheid van de wereld.
Met minimale middelen weet Ross expressie neer te zetten: twee zwarte stipjes als ogen en een paar spanningstrepen volstaan om wanhoop of vreugde bij Muis zichtbaar te maken. Ook typografie wordt inventief ingezet: het vallende lawaaaaaaai bij de waterval of de diagonale bewegingen bij storm en wind.

Meer dan een avontuur
Voor kinderen is dit boek in eerste instantie een spannend verhaal: een muis die op zee verdwaalt, vreemde dieren ontmoet en gevaar trotseert. Maar voor volwassenen schuilt er ook een diepere laag in. Het gaat over nieuwsgierigheid en moed, over de stap zetten in iets onbekends en de transformatie die daarop volgt.

Een boek om te delen
Hé, kijk! Een boot! is ideaal om voor te lezen. Bovendien stimuleert het boek kinderen om hun eigen fantasie te gebruiken: welke reis zou Das maken, of de walvis, of de piraten?
Hé, kijk! Een boot! is een boek dat blijft dobberen in je hoofd, lang nadat je het hebt dichtgeslagen.

—

Voor het eerst gepubliceerd op Boekenkrant.com