Magistraal

Met Hans Dorrestijn is het volgens mij zo: of je vind hem geweldig, of je moet er niets van hebben. Ik prijs me gelukkig tot de eerste categorie te horen, maar moet toegeven dat dat vooral dankzij zijn natuurboeken is. Dorrestijns Vogelgids was het eerste werk van hem dat ik onder ogen kreeg, en ik heb het zo ongeveer in één ruk verslonden.

Wie anders dan Dorrestijn bestaat het om in een boek 10 inleidingen te schrijven? Die gaan over uiteenlopende zaken als de staartmees, zijn grondige afkeer van sport en de slechte relatie mijn zijn stiefvader. Dan volgt er een aantal vogelgerelateerde hoofdstukken, over vogelgidsen (waarbij hij ruiterlijk toegeeft dat je aan zijn gids weinig hebt in het veld), het belang van een goede verrekijker en het gedrag van de vogelaar. Dit allemaal op zijn onnavolgbare wijze geschreven, met een mix van zelfspot, defaitisme, frustratie en vooral humor. En dan komt het hoofdgedeelte, de vogelgids, waarin hij (tegen alle vogelaarsconventies in) de vogels gewoon op alfabetische volgorde aan bod laat komen.

Zoals gezegd, als vogelaar (ik reken mezelf daar ook toe) heb je in het veld niets aan zijn boek. Zelfs als het alleen om de foto's zou gaan, zijn er wel betere boeken in de handel. Het gaat er Dorrestijn dan ook niet om een gids te maken hoe je een vogel kunt herkennen, maar bij elke vogel heeft hij wel een verhaal dat teruggaat naar bepaalde herinneringen en (soms absurde) avonturen. Hij heeft diverse vogelreizen gemaakt, en weet daarvan op hilarische wijze verslag te doen. Zijn kreet "Waar dan?" als hij voor de zoveelste keer een vogel niet ziet die alle andere reisgenoten wel zien, staat voor eeuwig in mijn geheugen gegrift.

Door het boek heen leren we Dorrestijn kennen als een man die een leven vol tegenslag, afwijzingen, teleurstelling, depressies, sex en drank heeft gekend. Desondanks spreekt uit het boek een enorme dosis levenslust en liefde voor de natuur in het algemeen, en vogels in het bijzonder. Dat hij nooit de score-ranglijsten van vogelaars aan zal voeren is al gauw duidelijk, maar wat hij mij als vogelaar met dit boek gegeven heeft, is uniek. Het komt niet vaak voor dat ik zou willen dat ik 6 sterren kan geven voor een boek, anders zou dit zeker een van die boeken zijn.