Meer dan 7,0 miljoen beoordelingen en recensies Organiseer de boeken die je wilt lezen of gelezen hebt Het laatste boekennieuws Word gratis lid
×
Lezersrecensie

Swing time, of?

Janka-1947 16 december 2025
Smit, Zadie
Swing time/ Zadie Smith.- vertaald door Peter Abelsen.- Amsterdam, Prometheus, cop 2016.- 446pagina's, 23 cm.
Oorspronkelijke titel: Swing time, cop. 2016
ISBN 978 90446 3203 3

Zadie Smith is van Caraȉbische afkomst. In deze, aan haar moeder opgedragen, roman, is de hoofdpersoon dat eveneens, evenals de tijd waarin ze leeft ook ZS's tijd is, met alle culturele connotaties van dien. Smith is van 1970. Dus globaal is haar tijd ook de tijd waarin mijn eigen zoon opgroeide. Dit geeft veel overeenkomsten, ofschoon Smith in deze roman behalve de situatie in Engeland, die op de Nederlandse lijkt, ook die in West-Afrika schetst.
Het verhaal volgt de ontwikkeling (de teloorgang) van twee gekleurde vriendinnen uit een arme buurt in Londen. De ik-figuur heeft een ambitieuze moeder die aan zelfstudie doet en zich opwerkt tot in het Lagerhuis. Haar pittige en zelfbewuste vriendin lijdt onder het slechte huwelijk van haar ouders. In feite wordt ze alleen door haar moeder grootgebracht, die haar verwent en vertroetelt, veel verwacht van haar danstalent, maar die zich voortdurend achtergesteld voelt. De roman kun je om die reden lezen als een sociale roman. De zwarte onderklasse die in slechte buurten woont met weinig voorzieningen, delft, ook als ze talentvol zijn, het onderspit in de maatschappij. De hoofdpersoon is bedeesder dan haar vriendin, maar maakt wel een universitaire studie af en laat zich nauwelijks in met mannen. De vriendin krijgt drie kinderen van verschillende mannen. Wanneer haar moeder overlijdt, heeft ze geen oppas meer en moet haar carrière als danseres in musicals afbreken. De ik-figuur heeft inmiddels vele jaren gewerkt als persoonlijk assistent van een wereldster en reist veel voor haar werk. Totdat ze door een misschien welbewuste stommiteit ontslagen wordt.
De dans is een aparte verhaallijn die begint als de meisjes nog jong zijn. Er is in de wijk een dansklasje waar ze beiden naartoe gaan. Smith put zich uit in bijzonderheden over de origine van de zwarte dans, in de VS en daarbuiten, die via het variété theater de grote massa bereikte. Ook wanneer hoofdpersoon vaak in West-Afrika is voor haar werk, heeft de rituele dans haar aandacht, naast interesses van meer sociologische aard.
De liefdadigheid die sommige wereldsterren loslaten op de arme gebieden, zonder diepere kennis van omstandigheden en taboes, verkent ZS in het boek. Hier is sprake van een snel onderhands geregelde adoptie waarbij de ouders een bedrag toegeschoven krijgen.
De relatie met haar eigen moeder staat voortdurend onder spanning door de vastbeslotenheid van die moeder om sociaal te stijgen. De vader is een lieve sul die verlaten wordt en die zijn verdere dagen slijt in verdriet om hetgeen hij verloor.
Meeslepend geschreven roman die in alle facetten en beschrijvingen blijft boeien. Ze kan het, schrijven, Zadie Smith. Dat was al veel eerder bekend.
En, wat ons Nederlanders misschien wat overtrokken voorkomt, de nadruk op sociale klasse, is in Engeland een echte realiteit van alledag.

Reageer op deze recensie

Meer recensies van Janka-1947