Meer dan 7,0 miljoen beoordelingen en recensies Organiseer de boeken die je wilt lezen of gelezen hebt Het laatste boekennieuws Word gratis lid
×
Lezersrecensie

Sontag door Moser

Janka-1947 17 december 2025
Moser, Benjamin
Sontag; haar leven en werk/Benjamin Moser; vertaald door Lidwien Biekmann en Koos Mebius.- Amsterdam: Uitgeverij De Arbeiderspers, <2019>.- 736 pagina's, 32 ongenummerde pagina's platen: foto's; 23 cm (Open Domein; nr. 55).
Vertaling van: Sontag.- New York: Ecco © 2019..- Ondertitel op omslag: leven, werk.- Met literatuuropgave, register
ISBN 978-90 295 3978 4

Benjamin Moser heeft met deze biografie een centraal probleem in het leven van Sontag geschetst, namelijk het verschil tussen de mens en het icoon Sontag.
In het begin van haar leven, Sontag groeide op als dochter van een emotioneel afwezige moeder, stelde Susan zich al tot doel dat ze zou gaan behoren bij de intellectuele elite. We kunnen wel stellen dat ze die doelstelling in haar verdere leven heeft bereikt. Ze wérd het beeldmerk waartoe haar bekendheid, haar politiek tegendraadse opvattingen, haar schrijfstijl en haar persoonlijke présence aanleiding gaven. Ze wérd die briljante intellectueel die overal gevraagd werd voor lezingen en om bepaalde gebeurtenissen op te luisteren, als hoofdgast. 'Als Susan ergens binnenwandelde was meteen alle aandacht op haar gericht', zo werd gezegd. Door haar opvallende uiterlijk, élégance en optreden stond ze meteen in het middelpunt van de belangstelling. Toch is haar leven als moeder, echtgenote, vriendin en minnares verre van ideaal te noemen, eerder problematisch. Ofschoon de rijken en beroemden tot haar kennissen behoorden, was ze in haar persoonlijk leven iemand die de touwtjes graag in handen hield. Haar liefdesrelaties met vrouwen, waarvoor ze niet publiekelijk wilde uitkomen, liepen stuk. De relatie met haar zoon David, de zoon die ze op 19-jarige leeftijd kreeg uit haar huwelijk met haar docent Philip Rieff, was symbiotisch en directief, hoewel erg hecht. De relatie met haar laatste en langdurigste levenspartner Annie Leibovitz was op zijn minst ambivalent. Er wordt verslag gelegd van de vele malen dat Sontag Annie en public uitkafferde, beledigde of haar zogenaamde domheid breed uitmat. Leibovitz, die exorbitant rijk was, voorzag Sontag in alle materiële behoeftes en ver daarboven uit stijgend. Ze kocht appartementen voor haar en betaalde Sontag's medische kosten gedurende de behandelingen voor kanker. Sontag, die zeventig jaar werd, wilde alle mogelijkheden tot herstel blijven proberen, tot aan een bloedtransplantatie aan toe.
In haar persoonlijk leven schommelde ze tussen onderdanigheid en overheersing. Haar relatie met haar aanvankelijke leermeester Rieff, was gebaseerd op haar brille in het schrijven. Zij schreef nagenoeg in haar eentje The mind of the moralist, over Sigmund Freud, een publicatie waaronder Rieff zijn naam zette en waarvoor hij de credits ontving. Met de vrouwen van wie ze hield, kwam het tot breuken. Moser suggereert dat ze daarin onbewust de patronen die ze tov haar moeder Mildred ontwikkelde, voortzette. Ze was gevierd, maar leidde een tragisch persoonlijk leven, ondanks de luxe waarin ze op latere leeftijd baadde. Toch was ze ook in staat om onder zeer behoeftige omstandigheden te werken, zoals toen ze in het door de oorlog verwoeste Sarajewo een groep acteurs begeleidde in de aanloop naar een persoonlijke interpretatie van Wachten op Godot.
Hiermee zette ze vanzelfsprekend weer de internationale pers in werking, die haar volledige credits gaf voor dit initiatief. Maar eigenlijk was het haar zoon David, die als journalist de contacten had gelegd op de Balkan.

Moser beschrijft nauwgezet het werk waarmee ze in de verschillende periodes van haar leven bezig was. Voor haar romans, die nogal duister waren en meer op ideeën berustten dan dat ze als fictie waardevol waren, heeft hij, net als de pers ten tijde van het publiceren, weinig waardering. Het was bij de gratie van de uitgever dat ze gedrukt konden worden. Dit in tegenstelling tot de lof die ze wereldwijd oogstte voor haar essayistiek,

Reageer op deze recensie

Meer recensies van Janka-1947