Filosofen (v) in oorlogstijd

Mac Cumhaill, Clare
Het kwartet: hoe vier vrouwen de filosofie tot leven wekten/ Clare Macum
haill & Rachel Wiseman; vertaald uit het Engels door Rogier van Kappel
en Ruud van de Plassche.- Amsterdam: Ambo/ Anthos, <2022>.- 459 pagi
na’s: illustraties; 23 cm.
Met lieteratuuropgave, register.
ISBN 978 89 263 4931 7
De vier vrouwen, die, wars van de door mannen gedomineerde academische
filosofie in de eerste helft van de twintigste eeuw in Engeland, hun
eigen weg volgden, zijn Iris Murdoch, Philippa Foot, Elisabeth Anscombe
en Mary Midgley. De auteurs hebben moeite gedaan om in de levens van
de vier te duiken vanaf hun entrée in de academische wereld als studenten
tot en met hun succesvolle carrières binnen het academische milieu. Hun
vriendschappen, mentoren en anderen die hun pad kruisten passeren de
revue in de gang naar het succes. Mac Cunhaill en Wiseman hadden genoeg
bronnen tot hun beschikking om uitgebreid te kunnen ingaan op ook de
futiliteiten ook hun respectievelijke levens. Het feit dat de jonge mannen aan
het front waren, boodt gelegenheid aan de vrouwen om professioneel in
druk te maken en posities te verwerven. Alle vier kregen aanstellingen aan
de universiteit door hun publicaties op filosofisch terrein.. Die aanstellingen
waren aan Oxford en Cambridge, maar ook in het Noorden.
Van Iris Murdoch, die behalve haar publicaties over ethiek ook romans
begon te schrijven waarin ze haar gedachtegoed kon verwoorden, is bekend
dat zij een turbulent leven leidde. Zij was erg onder de indruk van de
existentiefilosofie van Jean -Paul Sartre en verbleef ook enige tijd in Parijs.
Elisabeth Anscombe had academische brille, ondanks haar meervoudig
moederschap en gezinsleven, waarbij haar echtgenoot een groot deel van de
zorgtaken overnam. Elisabeth was ook degene die de intellectuele nalaten-
schap van Ludwig Wittgenstein beheerde, op diens verzoek. Zij redigeerde
de manuscripten voor Philosophische Untersuchungen.
Philippa kwam, in tegenstelling tot de arme meisjes, voor wie een speciaal
college was opgericht, uit een bevoorrecht milieu. Haar vriendschap met
Iris kende ups en downs, ondanks de zeer sterke band, ten gevolge van
liefdesperikelen.
De algemene indruk van deze levens is er een van toewijding aan de geest,
doorzettingskracht en uitzonderlijke intelligentie. Maar ook het vermogen
om in te gaan tegen heersende conventies (Iris, Anscombe).
Mooi boek met veel bijzonderheden.