Ik moest verder lezen om erachter te komen hoe het verder zou gaan.

Przemysl, Polen (1936 – juli 1944)
Stefania Podgorska vond kippen echt verschrikkelijk! Ze smeekte haar moeder dan ook, of ze net als haar zussen de boerderij mocht verlaten om in de grote stad te gaan wonen. Nu ze bijna 13 was, kreeg ze het eindelijk voor elkaar. Haar zussen hadden werk voor haar gevonden bij de familie Diamant en ze kon bij haar zussen komen slapen. Natuurlijk zouden ze elke week naar de mis gaan, ze waren immers katholiek.

De familie Diamant had een winkeltje waar ze heerlijke chocolade verkochten en verse broodjes. Stefania, door iedereen Fusia genoemd, werd al gauw door de familie Diamant opgenomen in de familie, ondanks dat ze Joods waren. Fusia was voor mevrouw Diamant haar ketzele, klein katje, maar wel een die de zon in het huis liet opkomen. Mevrouw Diamant werd Fusia’s babcia, haar oude dame.

Tot in september 1939 de bommenwerpers over Przemysl vliegen en hun bommen laten vallen. De stad ligt in puin. Het appartement van Fusia en haar zussen staat in brand. Het is het begin van de oorlog. Een oorlog die vele slachtoffers kende en ook Fusia zal veel mensen waarvan ze veel zou gaan houden, verliezen. Wat ze dan nog niet weet, is dat ze een heldendaad zal gaan verrichten. Een die haar leven en dat van haar jongste zus ernstig in gevaar zal brengen.

“En ik weet niet wat ik moet doen. Ik weet niet hoe ik het leven van Max -en zes anderen- tegenover het leven van mijn zusje kan zetten.
Ik vraag het God.
Maar de lucht boven me blijft stil.” -Sharon Cameron.

Bij mij ben je veilig is een roman die voor een heel groot gedeelte gebaseerd is op het waargebeurde verhaal van Stefania Podgorska. Ze heeft, samen met haar zusje Helena maar liefs dertien Joden weten te verbergen op een kleine zolder van haar huisje. Voor deze heldendaad hebben de twee vrouwen een onderscheiding ontvangen. Maar welke verschrikkingen ze hiervoor allemaal hebben moeten doorstaan, kun je lezen in deze roman.

Sharon Cameron hoorde voor het eerst over Stefania in de jaren negentig. Toen was ze nog geen schrijfster. Maar het verhaal is haar altijd bijgebleven. In 2017 ontdekte ze via een interview Stefania opnieuw. Toen wist ze drie dingen: dit was een verhaal dat verteld moest worden, hier moest een boek over geschreven worden en zij was degene die dat boek moest schrijven. Hiervoor heeft Sharon Cameron heel veel onderzoek gedaan. Met behulp van Ed Burzminiski (de zoon van Stefania en Joe (Max in het verhaal)) is deze roman tot stand gekomen. Achter in het boek staan foto’s en een korte beschrijving van het leven na de oorlog. Op de website van de schrijfster staat een indrukwekkend interview met Helena, dat zeker de moeite waard is om te bekijken.

Het was Sharon Cameron al goed gelukt om van de personages heel levendige personen te maken. Het verhaal is vanuit Stefania geschreven. Hierdoor ben je ook al gauw heel dicht bij haar betrokken. Maar door de zwart-wit foto’s realiseer je je pas echt, dit zijn echte mensen. Ze hebben echt geleefd. Ze hebben dit echt meegemaakt en dit maakt Stefania en Helena tot oprechte helden.

“Hij kwam voor een nacht en bleef vijftig jaar.” – Sharon Cameron.

Ik vind het ongelofelijk hoe zulke jonge mensen het voor elkaar hebben gekregen zoveel Joodse mensen te laten onderduiken. Maar dat niet alleen. Ook moest er voldoende voedsel en water komen, kleding en zelfs medicijnen. Sharon Cameron is het heel goed gelukt om het leven zoals het toen was, met al zijn verschrikkingen, te beschrijven. Soms was het zo afschuwelijk om te lezen, dat ik het boek even weg moest leggen. Op andere momenten kon ik niet stoppen met lezen, omdat ik er achter moest komen hoe het verder zou gaan. Ondertussen is het ook gelukt om mooie dingen neer te schrijven. De liefde tussen Stefania en Izio en later tussen Stefania en Max. Maar ook de liefde tussen mevrouw Diamant en Stefania. Stefania was toch als een dochter voor haar, ondanks de verschillende geloven, wat totaal geen probleem voor beiden was.

“Przemysl had me veel geleerd sinds die wagenrit op mijn twaalfde. De stad had me geleerd dat andere mensen elkaar graag verdeelden door middel van namen. Jood. Katholiek. Duitser. Pool. Maar dat waren de verkeerde namen. Het waren de verkeerde scheidslijnen. Vriendelijkheid. Wreedheid. Liefde en haat. Dat waren de grenzen die er echt toe deden.
Przemysl had me mijn plek op de kaart laten zien.
En de weg lag recht en donker voor me.” – Sharon Cameron.

Ik waardeer deze roman op 5 sterren.

Kijk voor nog meer leuke recensies op boekenblog indeboekenkast.com